شكست در دادگاه داخلي عقب‌نشيني در سياست خارجي
دادگاه تجديد نظر فدرال امريكا حكم به ادامه لغو اجراي دستورالعمل مهاجرتي داد
ترامپ مواضع پيشين درباره چين و شهرك‌سازي‌هاي تل آويو را تغيير داد
گروه جهان
شعبه نهم دادگاه تجديدنظر فدرال امريكا ضربه ديگري به دونالد ترامپ، رييس‌جمهور تازه نفس اين كشور وارد كرد. انتظاري كه از روز سه شنبه هفته گذشته آغاز شده بود جاي خود را به راي قاطع سه قاضي در دادگاه تجديدنظر واقع در شهر سان فرانسيسكوي ايالت كاليفرنيا داد. براساس حكم داده شده دستورالعمل مهاجرتي جنجال‌برانگيز دونالد ترامپ كه پيش از اين لغو شده بود همچنان مشمول لغو اجرا باقي مي‌ماند. اين راي هرچند راي مقدماتي در دادگاه تجديدنظر به حساب مي‌آيد اما با توجه به اينكه هر سه قاضي به آن راي منفي دادند نشان‌دهنده اوج اختلاف‌هاي نهادهاي متفاوت با كاخ سفيد در كمتر از يك ماه از حضور ترامپ در راس اين مسند است. با دستور اين دادگاه و لغو اجراي دستورالعمل مهاجرتي ترامپ مسافران و مهاجران از هفت كشور با جمعيت عمدتا مسلمان از جمله ايران همچنان مي‌توانند در صورت داشتن ويزاي معتبر به امريكا سفر كنند. شعبه نهم دادگاه تجديد نظر فدرال امريكا يكي از ليبرال‌ترين دادگاه‌هاي فدرال اين كشور است و راي منفي آن به درخواست رييس‌جمهور را مي‌توان شكست بزرگ ديگري براي رييس‌جمهور چهل و پنجم دانست. درحالي كه روند بررسي استدلال‌هاي موافق و مخالف اين طرح از روز سه‌شنبه آغاز شده بود اما در حكم نهايي دادگاه آمده است كه وكلاي دولت دلايل و مستندات كافي ارايه نكردند كه نشان بدهد عدم ابقاي فوري دستورالعمل به «صدمات غيرقابل جبران» منجر خواهد شد. گام بعدي كه ترامپ مي‌تواند بردارد ارجاع پرونده به ديوان عالي است. پس از اين راي دادگاه در روز جمعه، دونالد ترامپ به سنت هميشه براي بيان عكس‌العمل خود به سراغ توييتر رفت و نوشت: شما را در دادگاه خواهم ديد، امنيت كشور ما در معرض خطر است.
نخستين عكس‌العمل توييتري نيز از سوي جي اينسلي، فرماندار دموكرات ايالت واشنگتن از شاكيان اين پرونده بود كه در توييتر خود نوشت: آقاي رييس‌جمهوري ما تازه شما را در دادگاه ديديم و تو را شكست داديم. بسياري از مخالفان ترامپ اين راي تازه دادگاه عليه حكم وي را به توبيخ رييس‌جمهور توسط نظام قضايي امريكا تعبير كردند. رييس‌جمهور تازه وارد اما در گفت‌وگوي كوتاهي كه پس از صدور اين حكم با خبرنگاران داشت ادعا كرد كه تصميم دادگاه، امنيت كشورش را به خطر خواهد انداخت: اين يك تصميم سياسي است. ما آنها را در دادگاه خواهيم ديد. من در نهايت اين نبرد به راحتي پيروز خواهم شد.
وزارت دادگستري امريكا نيز كه در نخستين روزهاي جابه‌جايي قدرت گرفتار اين دستورالعمل رييس‌جمهور شده است، اعلام كرده كه در حال بررسي گزينه‌هاي قانوني در قبال حكم دادگاه تجديدنظر است. در حالي كه در زنجيره قضايي به راه افتاده براي ممانعت از اجراي دستور العمل مهاجرتي ترامپ تاكنون تمام مهره‌هاي قضايي در صف عليه ترامپ راي داده‌اند اما كاخ سفيد هنوز خيال كوتاه آمدن ندارد و مي‌گويد كه اين دعوا همچنان ادامه خواهد داشت. آنچه شانس دولت امريكا در مواجهه با قضات را در ديوان عالي كاهش مي‌دهد رفتار توهين‌آميزي است كه ترامپ با سيستم قضايي كشورش داشته و بسياري از چهره‌هاي حقوقي امريكا از اين رفتار به خشم آمده‌اند. با اين وجود در حال حاضر شهروندان كشورهاي ايران، عراق، ليبي، سومالي، سودان، سوريه و يمن كه بر اساس حكم تاريخ 27 ژانويه 2017 ترامپ از ورود به امريكا منع شده بودند مي‌توانند با در اختيار داشتن ويزاي معتبر وارد اين كشور شوند.
سي‌ان‌ان در تحليل راي منفي جديد دادگاه تجديدنظر به درخواست ترامپ نوشت كه در نتيجه اين حكم، رييس‌جمهور امريكا تنها يك شكست ساده را تجربه نكرد بلكه وي متوجه محدوديت‌هاي قدرت اجرايي رييس‌جمهور در سيستم داخلي امريكا شد. اين رسانه امريكايي در ادامه مي‌نويسد: ترامپ آموخت كه رييس‌جمهور امريكا بودن مانند تاجر يا رييس يك تجارتخانه بودن نيست كه هميشه حرف، حرف تو باشد و قدرت نامحدودي داشته باشي. لحن و محتواي حكم صادره از سوي شعبه نهم دادگاه تجديدنظر نشان مي‌دهد كه ترامپ دست به چه قمار وحشتناكي زده است. رييس‌جمهور تازه نفس امريكا قصد داشت قانون مهاجرپذيري كشور را با استفاده از قدرت كاخ سفيد به عنوان قوه مجريه تغيير دهد و نه از كانال قانوني آنكه طرحي باشد كه در كنگره مطرح و درخصوص آن صحبت مي‌شود. شرمساري كه براي ساكن كاخ سفيد در نتيجه حكم جديد باقي ماند ترديدهاي جديدي را درباره موفق بودن رويكرد تجارت گونه ترامپ در مواجهه با مسائل مهم مملكتي بروز داد. شايد بخشي از تقصير نيز برعهده حلقه نزديك مشاوران ترامپ باشد كه تجربه كافي در امور اجرايي ندارند. ترامپ از سه هفته حضور در قدرت، دو هفته خود را صرف جنگ و جدل در مورد دستورالعمل جديد مهاجرتي كرده است و به نظر مي‌رسد كه وي قصد دارد بدون اطلاع از تبعات ادامه دادن اين مسير همچنان پرونده را دنبال كند. لجبازي كه به ضرر دولت نوپاي وي تمام خواهد شد. ترامپ تا همين جاي كار نيز به دليل اين سياست به نامحبوب‌ترين رييس‌جمهور امريكا در ماه نخست حضور در كاخ سفيد بدل شده است و از سوي ديگر هم دشمنان جديدي براي خود در سيستم قضايي تراشيده است و هم در كنگره بسياري به او با شك و ترديد مضاعفي براي ادامه حضور در كاخ سفيد نگاه مي‌كنند.
چرخش در برابر چين و تايوان
روزهاي پنجشنبه و جمعه براي رييس‌جمهور تازه نفس امريكا يا با شكست در حوزه سياست داخلي روبه رو بود يا با عقب‌نشيني در برابر پكن. در حالي كه ترامپ با پاسخ دادن به تماس تلفني رييس جمهوري تايوان در ماه دسامبر جرقه تنش با دولت چين را زده بود، در نهايت روز پنجشنبه رييس‌جمهور امريكا نامه‌اي به شي جين‌پينگ، همتاي چيني خود نوشت و در آن تاكيد كرد كه به سياست چين واحد احترام مي‌گذارد. اعترافي يا عقب‌نشيني‌اي براي ممانعت از به تنش كشيده شدن رابطه واشنگتن با پكن در هفته‌هاي نخست حضور ترامپ در كاخ سفيد. پس از اين نامه نيز رييس‌جمهور امريكا در يك تماس تلفني با شي جين‌پينگ، همين اظهارات را تكرار كرد. سياست چين واحد، اساس ادعاي مالكيت چين نسبت به تايوان را تشكيل مي‌دهد و كشورهاي جهان با به رسميت شناختن آن، به‌طور ديپلماتيك مي‌پذيرند كه در چين، تنها يك دولت وجود دارد. ترامپ در حالي مي‌گويد به سياست چين واحد پايبند است كه در ماه دسامبر پس از آنكه به تماس رييس‌جمهور تايوان براي تبريك پيروزي‌اش پاسخ داده بود ادعا كرده بود كه نمي‌فهمد چرا امريكا بايد به سياست چين واحد پايبند بماند. رهبران پيشين امريكا با تابعيت از سياست چين واحد، تايوان را به عنوان يك كشور مستقل به رسميت نمي‌شناختند و با جزيره تايوان روابط جداگانه نداشتند. چين، تايوان را بخشي جدانشدني از خاك خود مي‌داند. در نهايت پرونده اين تنش جديد ميان واشنگتن و پكن كه بخش اعظمي از آن پشت پرده پيش رفته بود به تماس تلفني طولاني مدت ترامپ و شي جين پينگ موكول شد. در بيانيه كاخ سفيد آمده است كه مكالمه روساي جمهوري صميمانه بوده است و دونالد ترامپ و شي جين‌پينگ از يكديگر براي ديدار از چين و امريكا دعوت كرده‌‌اند. ترامپ در حالي تلاش مي‌كند از سطح تنش و بي‌اعتمادي چين به دولت خود بكاهد كه وي در دوران مبارزات انتخاباتي‌اش با متهم كردن چين به عملكردهاي ناعادلانه تجاري و با تهديد به چالش كشيدن آرايش نظامي اين كشور در درياي جنوب چين، باعث آزردگي شي جين‌پينگ شده بود. مقام‌هاي پكن پيش از اين اعلام كرده بودند كه تماس تلفني ميان دو رييس‌جمهور تنها در صورتي برقرار خواهد شد كه دولت جديد امريكا به صراحت و در ملأعام اعلام كند كه از سياست چين واحد پيروي مي‌كند.
انتقاد از شهرك‌سازي، ابراز ترديد نسبت به جابه‌جايي سفارتخانه امريكا
دونالد ترامپ بخش اعظمي از وقت خود را در هفته سوم حضور در كاخ سفيد بايد صرف اصلاح ديدگاه‌ها و موضع‌گيري‌هاي ناشيانه‌اش در جريان رقابت‌هاي انتخاباتي و روزهاي نخست حضور در قدرت كند. در حالي كه بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير رژيم صهيونيستي تا پنج روز ديگر به كاخ سفيد مي‌رسد تا نخستين ديدار با رييس‌جمهور تازه نفس امريكا را در كاخ سفيد رقم بزند، ترامپ در گفت‌وگو با يك رسانه اسراييلي از توسعه شهرك‌سازي‌هاي رژيم اسراييل در كرانه باختري و شرق بيت‌المقدس انتقاد كرد. شهرك‌سازي‌هايي كه از زمان حضور ترامپ در كاخ سفيد به دليل اميدواري تل آويو به حمايت‌هاي بي‌حد و حصر واشنگتن از اين رژيم توسعه يافته و البته با واكنش منفي و تند نه فقط كشورهاي اسلامي كه اروپايي‌ها روبه رو شده است. با اين همه ترامپ در تازه‌ترين گفت‌وگوي خود اعلام كرد كه توسعه شهركسازيها به نفع صلح نيست. وي همچنين درباره مساله جابه‌جايي سفارت واشنگتن از تل آويو به بيت‌المقدس كه سر و صداي بسياري به راه انداخته بود نيز يك گام عقب رفته و تاكيد كرده است كه دراين‌باره بايد به شكل جدي فكر كند.
رييس‌جمهوري امريكا توسعه شهرك‌سازي‌هاي اسراييل را امري مخرب براي روند صلح خاورميانه دانسته و تاكيد كرده كه اين مساله باعث كاهش زمين‌هاي مورد مذاكره ميان اسراييل و فلسطيني‌ها مي‌شود. وي در ادامه اين گفت‌وگو ادعا كرده است كه توافق صلح ميان اسراييل و فلسطينيان ممكن است اما اسراييل بايد در اين ميان عاقلانه‌تر رفتار كند.
ترامپ در اين باره گفت: مي‌خواهم شاهد اين باشم كه اسراييل در روند صلح منطقي‌تر رفتار كند و اينكه اين موضوع را پس از گذشت سال‌هاي بسيار سرانجام شاهد خواهيم بود و شايد حتي احتمال صلحي بزرگ‌تر از صرفا ميان اسراييل و فلسطينيان وجود داشته باشد. من مي‌خواهم هر دو طرف منطقي‌تر رفتار كنند و ما فرصت خوبي براي اين مساله داريم. اراضي باقيمانده محدودي وجود دارد. هر زمان كه شما زمين‌هايي را براي ساخت شهرك در اختيار مي‌گيريد، اراضي كمتري باقي مي‌ماند. من كسي نيستم كه معتقد باشد توسعه شهركسازيها براي صلح خاورميانه خوب است. اما ما در حال آزمودن چندين گزينه هستيم. من انتظار دارم تا فلسطينيان نيز براي برقراري صلح، امتيازاتي بدهند و هيچ توافقي نمي‌تواند توافق خوبي باشد مگر اينكه براي تمامي طرفين خوب باشد.
درحالي كه ترامپ در مصاحبه چند هفته پيش خود با يك رسانه اسراييلي وعده داده بود كه سفارت امريكا را از تل‌آويو به بيت‌المقدس منتقل كند اما در مصاحبه روز گذشته خود نظرش را تغيير داد. وي در اين رابطه گفت: من درباره اين موضوع فكر مي‌كنم. دارم اطلاعاتي درباره اين موضوع كسب مي‌كنم و بايد ببينيم كه چه اتفاقي خواهد افتاد. اين تصميم ساده‌اي نيست. سال‌ها درباره اين موضوع بحث و گفت‌وگو شده است. هيچ كس نمي‌خواهد اين تصميم را بگيرد و من درباره اين موضوع به‌طور جدي فكر مي‌كنم.
ديدار سياسي در كاخ سفيد، گلف بازي در تفرجگاه ترامپ
شينزو آبه، نخست‌وزير ژاپن صبح روز جمعه به وقت واشنگتن مذاكرات رسمي خود با دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا را در كاخ سفيد آغاز كرد. مذاكراتي كه كاخ سفيد مي‌گويد دو روز به طول خواهد انجاميد. نخست وزير ژاپن در حالي به عنوان دومين مقام عاليرتبه بين‌المللي مهمان ترامپ در كاخ سفيد پس از ترزا مي‌است كه رابطه ژاپن و امريكا نيز از تيررس انتقادهاي ترامپ در دوره رقابت‌هاي انتخاباتي‌اش در امان نمانده بود. دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا در زمان تبليغات انتخابات رياست‌جمهوري، معاهده امريكا براي دفاع از ژاپن را محكوم كرده و ژاپني‌ها را متهم به دزديدن شغل‌هاي امريكايي‌ها كرده بود. دو مقام امريكايي و ژاپني پس از مذاكره رسمي سياسي در كاخ سفيد در يك نشست خبري شركت كردند و بعد از آن به تفرجگاه دونالد ترامپ در ساحل پالمبيج در فلوريدا رفتند. براساس برنامه‌ريزي‌هاي اعلام شده ترامپ و آبه در اين تفرجگاه به بازي گلف مي‌پردازند.