سالگرد فروپاشي ديوار برلين زير سايه جنگ سرد نوين
روز گذشته بيست و پنجمين سالگرد فروپاشي ديوار برلين در حالي برگزار شد كه به تعبير برخي ناظران، جهان در آستانه جنگ سردي دوباره و تقسيم جهان به دو اردوگاه غرب و شرق قرار دارد. برلين روزگاري سمبل بزرگي از جهان دو قطبي بود جايي كه به مدت 28 سال ديوار بلندي ميان دو ايدئولوژي شرق و غرب اروپا برافراشته شده بود و فروريختن آن نيز موجب برگزاري جشن و پايكوبي پايان جهان دوقطبي شد. و اكنون اين اتفاق نمادين تبديل به موضوعي شده است تا شهر برلين به بهترين نحو ممكن از آن استفاده كند تا هر ساله پذيراي بيش از 100 هزار گردشگر به مناسبت گراميداشت تخريب ديوار فاصله و جنگ باشد. همزمان با آغاز مراسم سالگرد فروريختن ديوار برلين، راهنماهاي تورهاي گردشگري در تلاش هستند تا براي افرادي كه براي ديدن اين مراسم به اين شهر سفر كرده‌اند، توضيحات بيشتري در رابطه با وقايعي كه در آن زمان رخ داده ارايه دهند، وقايعي كه گاه بيم آن مي‌رود نه لزوما در برلين بلكه در جايي ديگر در اروپا، شايد در شرق اوكراين تكرار شود و يك ملت دوباره طعم جدايي را بچشد.
بر اساس روايت‌هاي تاريخي ايدا سيك من، نخستين قرباني ديوار برلين بوده است و سنگ يادبودي به نام او در كنار ديوار قرار دارد. او كسي است كه يك هفته پس از ساخته شدن اين ديوار در مقابل خانه‌اش براي رفتن به سمت ديگر ديوار از طبقه چهارم ساختمان پريد و جان خود را از دست داد. پل «بورنهولم بروك» نيز يكي ديگر از اماكني است كه اين روزها گردشگراني كه به برلين سفر مي‌كنند از آن ديدن مي‌كنند. روي اين پل، نخستين ايست بازرسي ايجاد شدكه بسياري از آن به عنوان نخستين سمبل جداسازي آلمان ياد مي‌كنند.
معجزه صلح‌آميز
آنجلا مركل، صدراعظم آلمان كه در ميان رهبران اروپا بيشتر بر مذاكره و ميانجيگري براي پايان اختلاف غرب با روسيه تاكيد دارد، خود از كساني است كه شاهد برلين دوپاره بوده است. مركل ديروز در سخنان خود در آستانه بيست‌وپنجمين سالگرد فروپاشي ديوار برلين گفت: «شور بي‌حدوحصر براي آزادي، منجر به فروپاشي ديوار برلين شد و با فروپاشي اين ديوار، معجزه‌يي صلح‌آميز رقم خورد كه به جنگ سرد پايان داد، بدون آنكه گلوله‌يي شليك شود. » صدراعظم آلمان كه در كنار دروازه برندنبورگ در پايتخت آلمان سخنراني مي‌كرد اعلام كرد كه «آلمان تا ابد قدردان شهامت و شجاعت آن دسته از شهروندان آلمان شرقي خواهد بود كه براي اعتراض به ديكتاتوري كمونيستي به خيابان‌ها آمدند و زمينه فروپاشي ديوار و اتحاد دو آلمان را فراهم كردند.» آنجلا مركل افزود روز فروپاشي ديوار برلين «روزي بود كه به دنيا نشان داد شور و اشتياق براي آزادي نمي‌تواند براي هميشه سركوب شود.» به گفته او: «در جريان رويدادهاي سال ۱۹۸۹ هراس شهروندان آلمان شرقي از سركوب حكومت رنگ باخت و شهامت آنها بود كه ديوار را فروريخت. » صدراعظم آلمان كه در زمان فروپاشي ديوار ۳۵ ساله بود و در شرق برلين زندگي مي‌كرد، مي‌گويد وقتي به گذشته نگاه مي‌كند تنش‌ها، هراس‌ها و هيجان جاري در فضا را در هفته‌ها و روزهاي منتهي به فروپاشي ديوار به خاطر مي‌آورد و بر اين باور است اينكه همه اين اتفاقات به‌طور كاملا صلح‌آميز رخ داد، معجزه بود. صدراعظم آلمان درباره خاطرات خود از آن روزها مي‌گويد: هفت اكتبر ۱۹۸۹ در خياباني كه او زندگي مي‌كرد تانك حضور داشت و چشم‌اندازي براي تغيير صلح‌آميز فضا نبود، اما پس از فروپاشي فقط و فقط احساسي باورنكردني از شادي جاري بود كه هرگز نمي‌توان آن را فراموش كرد.
جاي خوشبيني وجود ندارد
ميخاييل گورباچف، رهبر سابق اتحاديه جماهير شوروي كه به معمار فروپاشي مشهور است نيز ديروز در مراسم گراميداشت فروپاشي ديوار برلين حضور داشت. گورباچف كه در بحران اخير اوكراين‌بارها نسبت به آغاز جنگ سرد دوباره هشدار داده است، در سخنراني خود در برلين، با اشاره به تعميق تنش‌ها بر سر اين بحران، هشدار داد اين روزها را يادآور روزهاي پيش از فروپاشي ديوار برلين مي‌داند. گورباچف ۸۳ ساله گفت: «برخي حتي معتقدند كه جنگ سرد دوم آغاز شده است.» به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، گورباچف، رهبر اتحاد جماهير شوروي سابق، غربي‌ها و به‌خصوص امريكايي‌ها را متهم كرد كه پس از سقوط اتحاد شوروي در ربع قرن پيش گرفتار غرور پيروزي شده‌اند و اين بحران، ناشي از اين غرور است. گورباچف همچنين درباره روابط مسكو و برلين كه اخيرا به سبب جنگ در شرق اوكراين تيره شده، تصريح كرد: تا زماني كه روس‌ها و آلماني‌ها يكديگر را درك مي‌كنند، تا زماني كه روابط ميان ما خوب است همه نفع مي‌برند. وي گفت با اينكه فردي خوشبين است اما شرايط فعلي جاي زيادي براي خوشبيني باقي نمي‌گذارد. گورباچف از ناتواني قدرت‌هاي جهاني پس از پايان جنگ سرد در حل تنش‌هاي بين‌المللي از جمله در يوگسلاوي سابق، خاورميانه و به تازگي اوكراين انتقاد كرد و گفت: خونريزي در اروپا و خاورميانه كه پس‌زمينه آن ناكامي قدرت‌هاي بزرگ در گفت‌وگو است،
مايه نگراني عظيمي است.
ميخاييل گورباچف كه ۸۳ سال دارد، ۲۵ سال پيش، نهم نوامبر ۱۹۸۹، زماني كه ديوار برلين فرو ريخت، به نيروهاي روسيه در آلمان شرقي دستور داد از پايگاه‌هاي‌شان خارج نشوند. گورباچف با دكترين دوگانه پروسترويكا (اصلاحات اقتصادي) و گلاسنوست (فضاي باز سياسي) در اواخر دهد 80 و اوايل دهه 90 ميلادي، نقش مهمي در پايان دادن به سلطه كمونيسم در اروپاي شرقي و اتحاد جماهير شوروي سابق و پايان گرفتن جنگ سرد داشت.
نمايش هنرمندانه
تصويري كه مسير ديوار برلين با چراغ‌هاي بالون مانند به‌گونه‌يي دراماتيك پيچ‌وخم‌هاي ديوار را در قلب شهر نشان مي‌دهد و در شب به صورتي نوراني نمايان مي‌شوند و به گردشگران اين امكان را مي‌دهد كه در مرز شرق و غرب شهر در تردد باشند و فضاي دوپاره گذشته‌هاي نه چندان دور را حس كنند. اين بالون‌ها روز گذشته در اقدامي نمادين در آسمان رها شدند.