فياض زاهد در گفت‌وگو با «اعتماد»:
روحاني در چينش كابينه توافقي طرفيني را رعايت كرد
فياض زاهد، فعال سياسي اصلاح‌طلب معتقد است كه خرد جمعي در جريان اصلاح‌طلب و اصولگرا و مجموعه كنشگران سياسي در صحنه عمل از اتفاقات در حوزه بين‌المللي نگران هستند و همين استراتژي ملي به ما مي‌گويد كه در هر جناح و سليقه سياسي متوجه منافع ملي باشيم. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب تاكيد دارد كه مشكلات كشور در حوزه‌هاي مختلف ضرورت گفت‌وگوي ملي را براي جناح‌ها محرز مي‌كند.
بعد از جلسه تنفيذ و تحليف و راي اعتماد به وزراي پيشنهادي روحاني به نظر مي‌رسد كه ميزان تنش بين مخالفان و روحاني كاهش پيدا كرده است و مخالفان و منتقدان دولت كمتر اقدام به نقد و تخريب دولت مي‌كنند. اين مساله آيا ناشي از رويكرد رييس‌جمهور بوده است؟ آرايش سياسي امروز كشور ماحصل چه اتفاقات و مذاكراتي است؟
اين مساله ناشي از سه نكته است. آقاي روحاني براي پيشبرد مطالبات مردم و براي تحقق وعده‌هايي كه در ايام انتخابات با مردم داشته است، در تعامل با بخش‌هايي از حاكميت كابينه‌اي انتخاب كرد كه هم بتواند منويات دولت را پيش ببرد و هم بتواند نگراني‌ها و نظرات برخي نهادها را مرتفع كند. در واقع اينجا توافقي طرفيني براي حفظ ارزش‌هاي مورد نظر حاكميت صورت گرفته است. افرادي كه بتوانند قدرت تعامل با اركان مختلف حاكميت را داشته باشند، انتخاب شده‌اند كه البته به پيشبرد اهداف دولت تدبير و اميد نيز باور داشته باشند. استراتژي دوم تحليل دقيق اصلاح‌طلبان و آقاي روحاني از شرايط نابسامان و مشكلات پيش رو در كشور است كه اجازه مجادلات سياسي را نمي‌دهد. جريان اصلاح‌طلبي به درستي مي‌داند كه موفقيت يك دولت با وزراي متوسط بسيار بهتر از موفق نشدن دولتي با وزراي ايده‌آل و آرمان‌خواه است. اگر دولت آقاي روحاني در اين چهار سال با حداقلي از استاندارد‌ها نتواند افكار عمومي را به سمت خود جلب كند، بازنده اصلي خواهد بود. چرا كه جريان اصلاح‌طلبي نزد افكار عمومي مفعول تحقق اين دولت است. استراتژي سوم فراجناحي و فرا حاكميتي است. به اين معنا كه خرد جمعي جريان اصلاح‌طلب و اصولگرا و مجموعه كنشگران سياسي در صحنه عمل از اتفاقات در حوزه بين‌المللي نگران هستند. وضعيت نابسامان و آشوبناك در خاورميانه و رشد تفكر تكفيري و عدم محاسبه و ارزيابي از دولت ناهنجار ايالات متحده امريكا كه بدش نمي‌آيد با انتقال مشكلاتش به خاورميانه و آغاز يك جنگ هم خوراك لازم از نظر مالي براي كمپاني‌هاي تسليحاتي و هم زمينه براي افزايش قيمت نفت براي تامين منافع كمپاني‌هاي نفتي و هم انتقال مشروعيت رياست‌جمهوري در كاخ سفيد توجهات را از خاك امريكا به بيرون منتقل كند، هم اينكه دولت مستقر در خاك سفيد هم علاقه‌مند است براي بيرون آمدن از زير فشار تحقيق و بررسي ماجراي ارتباط كمپين آقاي ترامپ با دولت روسيه خارج شود و حواس‌ها را متوجه جايي ديگر كند؛ مجموعه اينها باعث مي‌شود كه يك استراتژي ملي به ما بگويد كه ما بايد در هر جناح و سليقه سياسي متوجه منافع ملي باشيم. اين سه عامل سبب شده كه ماه‌هاي آتي ماه‌هاي توام با آرامشي براي فضاي سياست داخلي ايران باشد.
آيا چنين بستري مي‌تواند براي تحقق گفت‌وگوي ملي در كشور مناسب باشد تا مساله اختلاف بين جناح‌هاي كشور به صورت ريشه‌اي حل شود؟
من فكر مي‌كنم بزرگ‌ترين گامي كه بايد در جهت فراهم شدن زمينه براي گفت‌وگوي ملي برداشته شود، كمك همه عناصر تاثيرگذار در حاكميت و بيرون از حاكميت براي حل مساله حصر است. در حل مساله حصر بايد از فرمول برد-برد استفاده شود. يعني نبايد شخصيت‌هاي سياسي مورد نظر تحقير شوند. نبايد كاري كنيم كه حاكميت احساس شكست و عقب‌نشيني كند. بايد با حفظ منافع و احترام همه طرف‌هاي درگير و با تاكيد بر اين نكته كه بايد از اين مرحله تاريخي گذر كنيم و با نگاه به آينده و تضمين دغدغه‌هاي حاكميت و تامين آزادي‌هاي حداقلي به مرحله جديدي از تعامل و همكاري درون سيستم برسيم. خطاي استراتژيك آنجا است كه حاكميت بخواهد منتقدين خودش را به هر نحو ممكن ساكت كند كه امكان پذير هم نيست. از طرفي منتقدين نظام سياسي تلاش كنند كه حاكميت را تحريك كنند و آنها را وادار به عقب‌نشيني كنند. هيچ كدام از اين فرمول‌ها درست نيست. ما خواهان گفت‌وگوي توام با احترام و با شرايط برابر هستيم تا ظرفيت‌هاي متقابل هر دو طرف افزايش پيدا كند.
كدام يك از مشكلات كشور را داراي اولويت مي‌دانيد كه گفت‌وگوي ملي را ضروري مي‌كند؟
ما در حوزه‌هاي اقتصادي، فرهنگي، سياسي و اجتماعي مشكلات پيچيده‌اي داريم. ما در حوزه اقتصادي با مشكل توليد ثروت و اقليم در حال تغيير در كشور رو به رو هستيم كه آثار اجتماعي جدي‌اي دارد. در 20 سال آينده با مشكل آب رو به رو هستيم. در حوزه اجتماعي پديده‌هاي اجتماعي خرد‌كننده‌اي در حال بروز و ظهور است. اين مشكلات عامل مهمي است براي اينكه درك كنيم نياز به تعامل بين جناح‌ها داريم. اين يك ضرورت تاريخي است. همانطور كه تاريخ، تنش‌هاي ملي را ايجاد مي‌كند، ضرورت‌هاي تاريخي مي‌تواند سبب شود كه گفت‌وگو و تعامل ملي ايجاد شود.