روز جهاني آب و مناسبتي كه از دست ميدهيم
اسماعيل مسگرپور
روز دوم فروردين، روز جهاني آب است اما ما اين روز و مناسبت آن را از دست ميدهيم. علت اين موضوع اين است كه متولي آب در كشور ما دولت است و دولت هم در آن مقطع تعطيل است. بنابراين به دليل تعطيلات نوروزي نميتوان مراسمي براي روز جهاني آب برگزار كرد. اگر سمنها و سازمانهاي مردم نهاد متولي آب باشند، فرصت خوبي است كه در تعطيلات نوروز با روز جهاني آب هماهنگ شد و جشن يا مراسمي را برگزار كرد تا تبادل نظر مردمي ايجاد شود. در اين صورت برخي از سازمانهاي مردمنهاد ميتوانند در سازمان ملل ثبت شوند و ارتباط جهاني داشته باشند و در نتيجه در روز جهاني آب هم نقش داشته باشند. وقتي صحبت از بحران آب ميكنيم، انتظار داريم كه بحران را بتوان بعد از يكي، دو سال حل كرد. فكر ميكنم كمآبي، خشكسالي يا به قول يكي از دوستان خشكقرني را بيش از حد براي مردم عادي و آن را به بحران آب تبديل كردهايم و به دليل همين عادي شدن، براي مردم هم آن اثر آموزشي را ندارد. بحث جديد به نام «سازگاري با كمآبي» كه شروع شده است، نكته خوبي است؛ يعني حتي اگر ما روزي ترسالي هم داشته باشيم، بايد شيوههايي را به كار ببريم كه حداكثر استفاده را از آب داشته باشيم. بايد بحث «بازچرخاني» را در سطوح مختلف استفاده كنيم، از پسابها استفادههاي مناسب كنيم و به قول موضوعي كه وزير جديد نيرو مطرح كرد، الان در سطح جهاني ديگر از اصطلاح فاضلاب استفاده نميكنند بلكه ميگويند؛ آب رنگي، آب خاكستري يا آبهاي قهوهاي. اين باعث ميشود كه باورهاي مردم هم نسبت به آب عوض شود. رسانهها ميتوانند كمك كنند كه مردم با تشكلهايي كه دارند، نقش مديريت مصرف را خودشان به عهده بگيرند. اگر بتوانيم در مردم اين فرهنگ را ايجاد كنيم كه آب زير زمين دشت، براي مردمي است كه صاحب اين دشت هستند، يا آب رودخانهاي كه رد ميشود براي مردمي است كه پايين آن رودخانه زندگي و كشت و زرع ميكنند. اگر بتوانيم از طريق رسانه كم كم به مردم اين باور را بدهيم كه آب براي آنهاست و خودشان بايد از آن مراقبت كنند، كمكم محليها و گروههاي بهرهبردار متوجه موقعيت شوند. البته مثال قديمي هم داريم. در كشور قناتهايي داريم كه دو هزار سال عمر دارند. اين نشان ميدهد كه مردم خودشان را در اين 2 هزار سال با خشكسالي و ترسالي اين قنات تطبيق دادهاند. مردم در گذشته وقتي خشكسالي اتفاق ميافتاد، بين خودشان تقسيم ميكردند كه تعدادي از آنها كشت نكنند و بقيه كشت كنند و اگر خشكسالي سال بعد هم ادامه داشت، عدهاي ديگر كنار ميروند. يعني مردم اين فرهنگ را داشتهاند اما مهم اين است كه اين فرهنگ عمومي و در سطح كشور همه فهم شود. بايد اين درك مشترك در مردم به وجود
بيايد.
رييس هياتمديره فدراسيون صنعت آب ايران