آغاز خروج
مقامات رسمي از تلگرام
«در راستاي پاسداشت منافع ملي و براي رفع انحصار از پيام‌رسان تلگرام، پايگاه اطلاع‌رساني دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله العظمي خامنه‌اي (KHAMENEI. IR) فعاليت خود را در اين پيام‌رسان، متوقف مي‌كند.» اين آخرين مطلب منتشر شده در كانال تلگرامي دفتر حفظ و نشر رهبر انقلاب بود. پس از كانال دفتر رهبر انقلاب، نوبت به اسحاق جهانگيري معاون اول رييس‌جمهور رسيد. جهانگيري در كانال خود نوشت: «در چارچوب قوانين و مقررات كشور از امروز در كانال تلگرامي معاون اول رييس‌جمهور مطلبي منتشر نخواهد شد و از اين پس انتشار اخبار برنامه‌هاي ايشان از طريق پيام‌رسان‌هاي داخلي صورت مي‌گيرد كه آدرس اين صفحات به زودي اعلام خواهد شد.» پيش از اين شنيده مي‌شد تلگرام ارديبهشت ايران را نخواهد ديد اما هرچه به روز‌هاي آخر فروردين نزديك مي‌شويم اين شنيده‌ها رنگ و بوي واقعيت مي‌گيرند. كوچ معاون اول رييس‌جمهور و همچنين توقف فعاليت كانال دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در پيام‌رسان تلگرام نشانه‌هايي است كه مي‌توان استنباط كرد نفس‌هاي تلگرام به شماره افتاده است. در كنار اين دو خبر، مركز مديريت راهبردي افتاي رياست‌جمهوري با صدور بخشنامه‌اي به دستگاه‌هاي دولتي، استفاده از پيام‌رسان‌هاي خارجي در دستگاه‌هاي دولتي را ممنوع اعلام كرد. بخشنامه‌اي كه در گام اول سبب كوچ اجباري دستگاه‌هاي دولتي به پيام‌رسان‌هاي داخلي شده و به طبع آن هر فردي كه خواهان ارتباط با دستگاه‌هاي دولتي باشد، بايد به پيام‌رسان‌هاي داخلي روي آورد. رمضانعلي سبحاني‌فر در گفت‌وگويي با ايلنا نسبت به اين بخشنامه و انتقاد‌هاي شكل گرفته در فضاي مجازي واكنش نشان داد. اين عضو كارگروه تعيين مصاديق مجرمانه با تاكيد بر لزوم فرهنگ‌سازي براي استفاده از پيام‌رسان‌هاي داخلي گفت كه خروج دستگاه‌ها و مقامات از تلگرام به‌منظور فرهنگ‌سازي استفاده از نمونه داخلي است، نه زمينه‌سازي فيلترينگ. فرهنگ‌سازي كه ظاهرا مسير آن بايد از صدور بخشنامه دولتي و لازم‌الاجرا بگذرد. محمود واعظي رييس دفتر رييس‌جمهور نيز درباره اين بخشنامه درحاشيه جلسه هيات دولت در جمع خبرنگاران گفت: «در سال 93 دستورالعملي را به همه وزارتخانه‌ها ابلاغ كرديم كه هيچ فعاليت دولتي را حق ندارند در پيام‌رسان‌هاي خارجي انجام دهند. اين‌بار علاوه بر اينكه اين موضوع را مجددا ابلاغ كرديم، حتي به خودمان هم توصيه كرديم تا از پيام‌رسان‌هاي داخلي استفاده كنيم». با وجود فشار 6 ماهه به دولت براي فيلترينگ تلگرام اما دولت دوازدهم تا امروز توانسته در برابر اين فشار‌ها استقامت كند. حسينعلي حاجي‌دليگاني، عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس روز سه شنبه درباره مقاومت دولت در برابر فيلترينگ تلگرام گفت: «من اطلاع دارم كه روحاني سفت و سخت مقابل فيلترينگ تلگرام ايستاده و حتي براي اين مساله گوش بعضي‌ها را هم پيچانده است!» اين اظهارات حاجي‌دليگاني واكنش جالب محمود واعظي را در پي داشت. رييس دفتر رييس‌جمهور در حاشيه جلسه هيات دولت در پاسخ به سوالي درباره صحت اين اظهارات گفت: «ايشان حرف‌هاي مختلفي مي‌زنند كه خيلي از آنها پايه و اساسي ندارد؛ اين حرف هم يكي از آنهاست.» پاسخ رييس دفتر رييس‌جمهور سبب شد تا عده‌اي متصور شوند كه دولت خواهان فيلترينگ تلگرام بوده و ظاهرا اختلاف‌نظر‌ها موجب عدم فيلترينگ اين پيام‌رسان روسي تا به امروز شده است. زمزمه‌هاي فيلترينگ تلگرام پيش از آغاز سال 97 شنيده مي‌شد اما اين اقدام تا به امروز انجام نشده است. برخي شنيده‌ها خبر از اختلاف نظر رييس‌جمهور با شوراي عالي فضاي مجازي درباره فيلترينگ تلگرام مي‌دهد. شنيده‌اي كه مهرداد لاهوتي، نماينده مجلس شوراي اسلامي بر روي آن صحه گذاشته و مي‌گويد: «در خصوص فيلتر تلگرام اختلاف‌نظر وجود دارد. يك عده اعتقاد دارند كه تلگرام بايد فيلتر شود و عده ديگر عنوان مي‌كنند كه بايد فضا در انحصار تلگرام نباشد. حرف رييس‌جمهور كه رييس شوراي عالي امنيت ملي است با حرف و نظر شوراي فضاي مجازي متفاوت است و اين موضوع خوب نيست و ناهماهنگي ايجاد مي‌شود. چون يكي مي‌گويد تلگرام بايد از انحصار خارج شود و ديگري مي‌گويد تلگرام بايد فيلتر شود. قطعا اگر به كلام واحدي برسيم موفق‌تر هستيم.»
در حالي كه شنيده مي‌شود تلگرام از ابتداي ارديبهشت ماه از دسترس كاربران خارج مي‌شود، محمود واعظي اين خبر را تكذيب كرده و گفت: «هنوز تصميمي براي فيلتر شدن شبكه‌هاي مجازي گرفته نشده است. نبايد طوري صحبت كرد كه گويي اين تصميم اجرايي شده است.» هرچند محمود واعظي مي‌گويد تصميم قطعي در اين باره گرفته نشده اما پايان فعاليت جهانگيري در تلگرام و همچنين بخشنامه دولت حاكي از خبرهايي است كه با اين اظهارات رييس دفتر رييس‌جمهور در تناقض است.