بريتانيا براي دور نگه داشتن سفر رييس‌جمهور امريكا از اعتراضات مردمي تلاش مي‌كند
پنهان كردن ترامپ از لندني‌ها
شهاب شهسواري
دولت بريتانيا براي پيشگيري از يك رسوايي ديپلماتيك، تلاش مي‌كند تا سفر ماه جولاي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا را به اين كشور خارج از شهر لندن برنامه‌ريزي كند. طي ماه‌هاي گذشته سياست‌ها و اظهارنظرهاي مكرر دونالد ترامپ، چه در مورد مسائل بين‌المللي، چه موضع‌گيري‌هاي نژادپرستانه‌اش و چه اظهارات او در مورد مردم بريتانيا باعث شده است تا نارضايتي گسترده و مخالفت جدي با سفر دونالد ترامپ در بين فعالان مدني و گروه‌هاي سياسي بريتانيايي ايجاد شود. نگراني از مواجهه ترامپ با راهپيمايي‌ها و اثر منفي اين اعتراضات در روابط دو كشور باعث شده است كه دولت بريتانيا تلاش كند تا با استفاده از يك تور جايگزين، كل سفر ترامپ را به مناطق حومه و خارج از شهر لندن منتقل كند. روزنامه سان، روز دوشنبه در گزارشي خبر داد كه ترزا مي، نخست‌وزير بريتانيا قرار است در هفته جاري پيشنهاد برگزاري ديدار ميان رهبران دو كشور را در مكاني غير از مركز لندن به كاخ سفيد بدهد تا دونالد ترامپ در سفر خود با حجم زيادي از اعتراض‌ها مواجه نشود. در كنار گروه‌هاي سياسي كه اعلام كرده‌اند در صورت سفر دونالد ترامپ به لندن راهپيمايي‌هاي گسترده‌اي در اعتراض به او برگزار مي‌كنند، شهردار مسلمان لندن، صادق خان هم كه چندين بار شخصا در سخنراني‌ها يا شبكه‌هاي اجتماعي به صورت غيرمستقيم با رييس‌جمهور امريكا وارد درگيري لفظي شده است، چند ماه پيش گفته‌بود كه لندن براي ترامپ فرش قرمز پهن نمي‌كند.
چكرز به جاي شماره 10 دانينگ استريت
به نوشته روزنامه سان قرار است كه سر كيم درك، سفير بريتانيا در واشنگتن، طي هفته جاري برنامه پيشنهادي اولين سفر رييس‌جمهور امريكا به بريتانيا را به كاخ سفيد ارايه دهد كه در آن مكان ديدارهاي با نخست‌وزير و ملكه بريتانيا خارج از شهر لندن پيش‌بيني شده است. روزنامه سان نوشته است كه نخست‌وزير بريتانيا پيشنهاد داده تا محل ديدار ميان او و ترامپ به جاي دفتر نخست‌وزير در ساختمان شماره 10 خيابان دانينگ لندن، در عمارت چكرز، اقامتگاه تفريحي نخست‌وزير، 65 كيلومتري غرب لندن برگزار شود. همچنين بر اساس اين برنامه پيشنهادي، ضيافت چاي با ملكه بريتانيا هم قرار است به جاي كاخ سلطنتي باكينگهام در كاخ ويندزور، در نزديكي بركشاير برگزار شود. دولت بريتانيا همچنين پيشنهاد داده است تا برنامه‌اي براي ديدار ترامپ از كاخ بلنهايم در آكسفوردشاير برنامه‌ريزي كند كه محل تولد وينستون چرچيل، نخست‌وزير اسبق بريتانيا و يكي از اسطوره‌هاي سياسي مورد علاقه دونالد ترامپ است. به نوشته سان، دونالد ترامپ شخصا از ترزا مي خواسته است تا فرصتي براي اداي احترام به نخست‌وزير دوران جنگ جهاني دوم بريتانيا، در سفر كاري به اين كشور براي او در نظر بگيرد. همچنين در اين برنامه سخنراني يا بازديدي از ساختمان‌هاي مجالس بريتانيا در شهر لندن براي دونالد ترامپ در نظر گرفته‌نشده است كه عملا باعث مي‌شود تا مسير او به هيچ‌وجه به مركز شهر لندن نيفتد. گروه‌هاي سياسي و مدني در لندن وعده داده‌اند كه در صورت سفر ترامپ به بريتانيا راهپيمايي‌هاي اعتراضي وسيعي برپاكنند، وعده‌اي كه يك بار پيش از اين باعث شد ترامپ به بهانه مخالفت با برنامه افتتاح سفارت جديد امريكا در لندن، سفرش را به بريتانيا لغو كند و در عين حال دولت اين كشور را نگران كرده است كه نهايتا سفر سه روزه 12 تا 14 ژوئيه امسال به يك فاجعه ديپلماتيك تمام‌عيار تبديل شود. دولت بريتانيا حساب ويژه‌اي روي سفر ترامپ به اين كشور باز كرده است و اگر اين سفر و حواشي آن باعث ناخرسندي متحد ويژه لندن آن سوي اقيانوس اطلس شود، بر كوه معضلات دولت ترزا مي كه همچنان با مسووليت سنگين خروج از اتحاديه اروپا درگير است، اضافه مي‌كند. ويژگي عمارت چكرز و كاخ ويندزور در حاشيه لندن اين است كه هر يك از آنها محصور در زمين‌هاي اختصاصي هستند و نيروهاي امنيتي به سادگي مي‌توانند معترضان و راهپيمايان را كيلومترها دورتر از محل ديدارهاي دونالد ترامپ و كاملا خارج از ديد دوربين‌هاي تلويزيوني نگه دارند. در عين حال عمارت چكرز، كاخ ويندزور و كاخ بلنهايم، هر سه در غرب لندن قرار گرفته‌اند و به سادگي از طريق يك سفر كوتاه با هلي‌كوپتر شخصي رييس‌جمهور امريكا قابل دسترسي هستند كه باعث مي‌شود از سفرهاي زميني و مواجهه با معترضان در كنار جاده خودداري شود.
انتخاب نهايي با ترامپ
يك مقام بلندپايه دولتي بريتانيا به روزنامه سان گفته است كه در حال حاضر دو برنامه پيشنهادي براي سفر ترامپ آماده شده كه قرار است از طريق سر كيم درك به كاخ سفيد تقديم شود و انتخاب ميان اين دو برنامه نهايتا بر عهده كاخ سفيد است. يكي از اين دو برنامه، شامل تور ديدار ديپلماتيك عادي است كه در مركز لندن اتفاق مي‌افتد و ديگري برنامه ويژه حومه لندن است كه از او به عنوان برنامه جايگزين از سوي نخست‌وزير بريتانيا پيشنهاد شده است. به گفته اين مقام آگاه، لندن آمادگي اجراي هر دو تور را براي رييس‌جمهور امريكا دارد، اما قرار است كه سفير بريتانيا كاملا واضح به كاخ سفيد توضيح بدهد كه ترجيح دولت بريتانيا انتخاب تور حومه لندن و ديدار رهبران دو كشور در عمارت چكرز به جاي ساختمان شماره 10 دانينگ استريت است. دولت بريتانيا قصد دارد تا ويژگي‌هاي ديدار با نخست‌وزير بريتانيا در عمارت چكرز را به عنوان يك ديدار ويژه براي ترامپ مطرح كند، به خصوص كه سه رييس‌جمهور اسبق امريكا از جمله دوايت آيزنهاور، ريچارد نيكسون و جورج دبليو بوش، ديدارهاي خود را با نخست‌وزيران وقت بريتانيا در اين عمارت انجام داده‌اند و همچنين رهبران بلندپايه وقت ديگري مانند ميخاييل گورباچف هم در اين عمارت ميزباني شده است. بر اساس برنامه پيشنهادي دولت بريتانيا قرار است يك برنامه بازديد نظامي هم براي رييس‌جمهور امريكا تدارك ديده‌شود و ضيافت شام با نخست‌وزير بريتانيا و بازي گلف با يك ستاره بريتانيايي در اسكاتلند از جمله ديگر برنامه‌هاي اين سفر باشد. برنامه نظامي پيش‌بيني شده در اين سفر احتمالا بازديد از ناوگان جنگنده‌هاي اف-35 امريكايي نيروي هوايي سلطنتي بريتانيا يا ديدار از ناو هواپيمابر ملكه اليزابت در بندر پورتسموت خواهد بود. در پيش‌نويس برنامه سفر ترامپ به بريتانيا، ديداري از ساختمان مشهور دونات شكل ستاد ارتباطات دولت بريتانيا (GCHQ) پيش‌بيني شده بود كه در برنامه پيشنهادي نهايي حذف شد. ديپلمات‌هاي بريتانيايي نگران اين هستند كه انجام ديدار از ساختمان اين سازمان اطلاعاتي و امنيتي باعث احياي گزارش‌هاي خبري شود كه سال گذشته اين سازمان را متهم كرده‌بودند بنا به خواست رييس‌جمهور پيشين امريكا، باراك اوباما، از كارزار انتخاباتي دونالد ترامپ جاسوسي كرده است.
دعواي قديمي با شهردار لندن
دعواي دونالد ترامپ با صادق‌خان، شهردار مسلمان لندن، به زماني بازمي‌گردد كه ترامپ به عنوان رييس‌جمهور امريكا انتخاب شود. زماني كه ترامپ همچنان نامزد انتخابات رياست‌جمهوري بود، شهردار لندن در واكنش به اظهارات اسلام‌ستيزانه ترامپ گفته‌بود كه اگر او به عنوان رييس‌جمهور انتخاب شود، مجبور خواهد شد كه سفرهايش را به امريكا براي ديدار با شهرداران امريكايي متوقف كند. ترامپ در آن دوران وعده داده‌بود كه سفر همه مسلمانان به امريكا را ممنوع كند. درست همان روز كه تايم مصاحبه با شهردار لندن را منتشر كرد، ترامپ در گفت‌وگو با نيويورك‌تايمز با اشاره به انتخاب يك مسلمان به عنوان شهردار لندن گفته بود كه از اين موضوع خوشحال است و «هميشه استثناهايي وجود دارد.» استثنا شمردن شهردار لندن در ميان مسلمانان، بار ديگر باعث خشم صادق خان شد كه اين اظهارات نامزد رياست‌جمهوري امريكا را «ديدگاه متعصبانه عليه اسلام» لقب داد. اين دعواها ميان رييس‌جمهور امريكا با شهردار چپگراي پايتخت بريتانيا بعد از رياست‌جمهوري او نيز ادامه پيدا كرد. بعد از حمله تروريستي بهار گذشته در لندن و توييت صادق خان در مورد آرامش در شهر، ترامپ در حساب كاربري توييتر خود نوشت: «7 نفر مرده‌اند و 48 نفر مجروح شده‌اند، شهردار لندن تازه مي‌گويد كه هيچ دليلي براي نگراني وجود ندارد.» صادق‌خان در واكنش به اين اظهارات، آن را مبتني بر «درك نادرست توييت خود» خواند و يك روز بعد در مصاحبه با بي‌بي‌سي گفت: «ما به هيچ كس، حتي اگر دونالد ترامپ باشد، اجازه نخواهيم داد كه وحدت جامعه ما را به هم بزند.» زماني كه دونالد ترامپ چند توييت اسلام‌ستيزانه از رهبر يك گروه نژادپرست بريتانيايي را در صفحه توييترش بازنشر كرد، شهردار لندن اين اقدام را «خيانت به رابطه ويژه دوجانبه دو كشور» توصيف كرد. ماه ژانويه گذشته، وقتي قرار بود ترامپ براي افتتاح سفارت امريكا در لندن به بريتانيا سفر كند، صادق‌خان با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد: «قطعا بسياري از لندني‌ها كه امريكا و امريكايي‌ها را دوست دارند، سياست‌ها و اقدامات اخير را نقطه مقابل ارزش‌هاي شهرشان براي دربرداري، رواداري و گوناگوني مي‌بينند.» صادق‌خان يك ماه پيش از سفر لغو شده ترامپ پيش‌بيني كرده‌بود: «سفر او قطعا با راهپيمايي‌ها بزرگ مسالمت‌آميز اعتراضي مواجه خواهد شد.» در آستانه سفر برنامه‌ريزي شده ترامپ در ماه جولاي، صادق خان در گفت‌وگو با شبكه آي‌تي‌وي بريتانيا، بار ديگر اختلافات با رييس‌جمهور امريكا را زنده كرد و پيش‌بيني كرد كه اعتراضاتي در برابر سفر ترامپ برپا خواهد شد، اما او شخصا در اين اعتراضات شركت نمي‌كند. صادق‌خان همچنين خواستار عذرخواهي رسمي ترامپ از بازنشر توييت‌هاي اسلام‌ستيزانه شد و ادعا كرد ترامپ باعث ايجاد يك فضاي خصمانه در جامعه امريكا شده است.
خشت كج سفر ترامپ
گروه‌هاي مدني بريتانيا از زماني كه ترزا مي در روزهاي ابتدايي رياست‌جمهوري دونالد ترامپ، او را براي سفر به لندن دعوت كرد، براي برگزاري راهپيمايي و اعتراض به اين سفر اعلام آمادگي كرده‌اند. يك گروه با عنوان «جلوي ترامپ را بگيريد» با ايجاد صفحه دعوتنامه در فيس‌بوك براي شركت در رويداد راهپيمايي در شهرهاي بريتانيا براي مخالفت با «تعصب، نفرت و نژادپرستي» از مردم دعوت كرده است تا براي مخالفت با سفر ترامپ راهپيمايي كنند. تاكنون 42 هزار بريتانيايي در اين صفحه براي شركت در راهپيمايي اعلام آمادگي كرده‌اند و بيش از 100 هزار نفر ديگر هم گزينه علاقه‌مند به شركت را انتخاب كرده‌اند. اظهارات و موضع‌گيري‌هاي ترامپ در مورد بريتانيا و انگليسي‌ها طي ماه‌هاي گذشته هم بر ميزان خشم شهروندان لندن افزوده است. صادق خان، شهردار مسلمان لندن از حزب اپوزيسيون كارگر هم كه طي يك سال گذشته بارها به صورت غيرمستقيم با رييس‌جمهور امريكا به شكل لفظي وارد درگيري شده است تهديد كرده كه ترامپ در سفرش به لندن «خواهد ديد كه لندني‌ها ارزش‌هاي ليبرال و آزادي بيان خود را به‌شدت عزيز مي‌دارند و نمايش مي‌دهند.» دونالد ترامپ، دي ماه گذشته سفر برنامه‌ريزي شده خود را به لندن براي شركت در مراسم افتتاح ساختمان سفارت جديد امريكا در واكنش به برنامه‌ريزي‌هاي گسترده براي راهپيمايي اعتراضي در اين شهر لغو كرده‌بود، هر چند او نوشت كه دليل لغو اين سفر اعتراضش به انتخاب محل و هزينه بالاي ساخت سفارت در دولت پيشين امريكا بود. حال بايد ديد سفري كه يك سال و نيم بعد از آغاز رياست‌جمهوري ترامپ به پايتخت نزديك‌ترين متحد امريكا در جهان براي شش هفته ديگر برنامه‌ريزي شده است، با توجه به حجم نارضايتي‌ها در بريتانيا با چه سرنوشتي مواجه خواهد شد.