روسيه و امريكا هرچند در بدترين دوره روابط سياسي خود پس از جنگ سرد به سر مي‌برند، اما واقعيت آن است مسائلي در عرصه بين‌المللي وجود دارد كه خواه ناخواه دو كشور را با يكديگر روبرو مي‌كند. روز جمعه روساي ستاد كل نيروهاي ارتش امريكا و روسيه در هلسينكي فنلاند با يكديگر ديدار كردند تا در مورد مسائل جاري ميان دو كشور ديدار و گفت‌وگو كنند. اين جلسه نيز با ابتكار هر دو كشور برگزار شد تا بتوانند مهم‌ترين مسائل نظامي دو كشور از جمله موضوع سوريه را مورد بررسي قرار دهند. هردو مقام نظامي امريكايي و روس با رييس ستاد كل ارتش فنلاند نيز ديدار كردند اما فنلاندي‌ها در نشست مشترك ميان دو كشور حضور نداشتند.
تنش ميان ايالات متحده و روسيه به خصوص در بحث سوريه كماكان بالاست چرا كه اصلي‌ترين موضوع اختلافي ميان دو كشور يعني بشار اسد، در راس قدرت حضور دارد. ايالات متحده معتقد است كه غيرنظاميان زيادي در حملات هوايي روسيه در سوريه كشته شده‌اند و اين در حالي است كه روسيه همواره تاكيد كرده كه هيچگاه اهداف غيرنظامي را مورد هدف قرار نداده است و اين اتهام در برابر امريكا نيز قرار دارد. روسيه همچنين متهم به دخالت در انتخابات رياست‌جمهوري سال 2016 است، كه كماكان تحقيقات در خصوص آن در امريكا ادامه دارد. از طرفي اختلافات ميان ناتو و روسيه بر سر شبه‌جزيره كريمه ادامه دارد. در ماه آوريل گذشته يك مقام ارشد نظامي ناتو براي نخستين‌بار پس از تصرف شبه‌جزيره كريمه در سال 2014 با ژنرال گراسيموف، رييس ستاد مشترك ارتش روسيه ديدار كردند. اتفاقي كه مي‌توان آن را اميدي براي كاهش اختلافات در خصوص اوكراين دانست كه بزرگ‌ترين بحران ميان روسيه و ناتو پس از جنگ سرد شناخته مي‌شود. با اين حال در روز پنجشنبه وزراي دفاع ناتو تصميم گرفتند يك طرح جديد براي تقويت حضور خود در اروپا پايه‌ريزي كنند كه در صورت هرگونه بحران با روسيه آن را اجرايي كنند. در اين تصميم بنا شده است در صورت بروز مشكل و اختلافات بيشتر ميان ناتو و روسيه، 30 گردان سرباز، 30 اسكادران هوايي، 30 كشتي جنگي طي 30 روز همگي گرد هم براي مقابله با روسيه آماده شوند. گفتني است جزييات طرح از سوي ايالات متحده تنظيم شده و بناست تا سال 2020 طرح آماده شود. همچنين وزراي دفاع ناتو نيز تصميم گرفته‌اند تا عمليات دريايي خود به ويژه در درياي مديترانه را تقويت كنند كه در آن كشتي‌هاي روسي زيادي حضور دارند و اين اقدام بيشتر در راستاي نظارت بر اقدامات و تحركات نظامي روسيه خواهد بود.
جزييات مذاكرات دوجانبه
به گزارش شبكه RT روسيه جوزف دانفورد، رييس ستاد مشترك ارتش امريكا و همتاي روسي خود والري گراسيموف جلسه سازنده‌اي را در فنلاند برگزار كردند و توانستند در خصوص شرايط سوريه و امنيت اروپا بحث و تبادل نظر كنند. وزير خارجه فنلاند كه كشورش ميزبان اين نشست بود نيز گفت: واقعا خوب است كه امريكا و روسيه در يك محيطي بين‌المللي به صورت طولاني مدت با يكديگر گفت‌وگو مي‌كنند. لازم به ذكر است كه نشست دوجانبه حدود 3 ساعت به طول انجاميده است.
به گفته وزارت دفاع روسيه، دو ژنرال در مورد راه‌هاي مختلف حل بحران سوريه، از جمله جلوگيري از برخورد ميان نيروهاي امريكايي و روسي كه در اين كشور حضور دارند، گفت‌وگو كردند. آنها همچنين به موضوع كاهش تنش و تضمين امنيت در اروپا نيز اشاره كردند. سرهنگ پاتريك رايدر، سخنگوي ستاد مشترك ارتش ايالات متحده نيز گفت: نيروهاي امريكايي و روسي تلاش‌هاي خود را براي بهبود امنيت عملياتي و ثبات استراتژيك انجام داده‌اند. وي افزود هر دو فرمانده اهميت برقراري ارتباط منظم براي جلوگيري از محاسبات غلط را مي‌دانند تا بتوانند نيروهايي كه در نزديكي يكديگر فعاليت مي‌كنند با مشكل مواجه نشوند. رايدر افزود كه هر دو ژنرال موافقت كردند كه جزييات مذاكرات خصوصي كماكان به صورت محرمانه باقي بماند و طرفين به مانند گذشته عمل كنند.
Deconfliction ترتيباتي است كه پنتاگون در سوريه مد نظر قرار داده است تا از درگيري بين ائتلاف تحت رهبري امريكا از يك طرف و ارتش روسيه و متحدان دولت سوريه از سوي ديگر جلوگيري كند.
وزارت دفاع روسيه تاييد كرده است كه ژنرال گراسيموف علاوه بر ديدار با همتاي امريكايي خود با رييس‌جمهور فنلاند و وزير دفاع اين كشور نيز ديدار كرده است. گراسيموف در گفت‌وگو با وزير دفاع فنلاند در خصوص اهميت خط تلفن براي افزايش شفافيت در فعاليت‌هاي نظامي در درياي بالتيك نيز بحث كردند. گفتني است خط ارتباطي 24 ساعته در روز اول نوامبر توسط مركز مديريت ملي دفاع روسيه و نيروهاي مسلح فنلاند براي جلوگيري از حوادث دريايي و هوايي ايجاد شده است. لازم به ذكر است كه روسيه به‌شدت نگران فعاليت‌هاي ناتو و سربازان ايالات متحده در سراسر بالتيك شده است. در حال حاضر ناتو آموزش نيروهاي نظامي زميني در استوني، لتوني، ليتواني و لهستان را انجام مي‌دهد.
چرا فنلاند
با توجه به روابط به‌شدت محدود ميان ايالات متحده و روسيه جلساتي اينچنيني ميان نظاميان دو كشور مي‌تواند به بهبود روابط دوجانبه كمك كند. با اين حال درگفت‌وگو ميان مقام‌هاي نظامي رده بالاي دو كشور معمولا مباحثي مطرح مي‌شود كه به دليل محرمانه بودن جزييات زيادي از آن منتشر نمي‌شود. اما نكته اينجاست كه چرا هلسينكي براي اين ديدار انتخاب شده است. فنلاند معمولا محلي خنثي براي برگزاري جلسات ميان ابرقدرت‌ها به خصوص در دوره جنگ سرد و پس از آن بوده است. فنلاند از سال 1975 ميزبان كنفرانس امنيت و همكاري در اروپاست كه طي دهه‌ها فرآيندهاي امنيتي و همكاري در اروپا را هدايت مي‌كرد.
اخيرا نيز در اوايل سال جاري ميلادي نمايندگاني از كره شمالي و جنوبي و امريكا مذاكراتي غير رسمي را در اين كشور برگزار كردند و پاييز گذشته نيز وزير امورخارجه امريكا و روسيه در هلسينكي ديدار كردند. در بهار سال 2014 نيز يك گروه كارشناس سياست خارجي و ديپلمات‌هاي سابق روسيه و امريكا نيز در اين كشور در خصوص حل و فصل بحران اوكراين گرد هم آمدند. به‌طور معمول جلساتي كه در فنلاند ميان امريكا و روسيه برگزار شده است راهگشا بوده است. در سال 2008 ژنرال مايكل مولن و ژنرال نيكولاي ميكروف روساي ستاد مشترك وقت ارتش امريكا و روسيه با يكديگر ديدار كردند. اين جلسه پس از جنگ پنج روزه در گرجستان برگزار شد، ولي بسياري اين ديدار را در همين محور ارزيابي كردند و هرچند كه اطلاعات كمي از آن به بيرون درز كرد ولي تا حد زيادي به كنترل بحران كمك كرد.
داعش در مناطق تحت كنترل امريكا فعال است
وزارت دفاع روسيه روز گذشته اعلام كرد، گروه تروريستي داعش در سوريه همچنان تنها در كانون مناطق تحت كنترل نيروهاي امريكا مقاومت مي‌كند. به گزارش ايسنا به نقل از خبرگزاري روسي اليوم، ايگور كوناشنكوف، سخنگوي وزارت دفاع روسيه در ادامه به ادعاهاي جيمز ماتيس وزير دفاع امريكا مبني بر اينكه روسيه و ايران از بشار اسد حمايت مي‌كنند كه ملتش را به سمت فاجعه سوق مي‌دهد، واكنش نشان داد و گفت، درباره وضعيت كنوني سوريه به وزير دفاع امريكا توصيه مي‌كنم نقشه وضعيت سوريه را بررسي كند. تمام كانون مقابله با تروريست‌هاي داعش در جاهايي است كه تحت كنترل نيروهاي امريكايي است. وي ادامه داد، نيروهاي دموكراتيك سوريه تنها طرفي هستند كه توانستند بر داعش در سوريه پيروز شوند. سخنگوي وزارت دفاع روسيه گفت: در خصوص آنچه در سوريه مي‌گذرد، با بازي لفظي وزير دفاع امريكا غافلگير شديم. كوناشنكوف افزود: بايد قبل از هر چيزي يادآور شوم كه ظهور داعش نتيجه جنگ امريكا در عراق آن هم به بهانه ادعاي واهي وجود سلاح شيميايي در نزد صدام است. وي تصريح كرد، گسترش حضور داعش در سوريه به لطف غفلت از مجرم از سوي واشنگتن و آنچه ائتلاف بين‌المللي ناميده شده صورت گرفته است كه به لطف اين ائتلاف، شورشيان بر مناطق اصلي نفتي در شرق سوريه كنترل يافته و از طريق فروش غيرقانوني نفت منابع مالي دايمي فراواني در اختيار دارند.
تلاش براي بازگشت روسيه به جي7
هرچند تاريخ بايد قضاوت كند كه دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده استاد هنر معامله است يا خير، اما اورا به‌طور قطع مي‌توان استاد ايجاد يك بحران از پس بحراني ديگر دانست. او در حالي پا به كانادا گذاشت كه در آخرين لحظات ترك كاخ سفيد اعلام كرد كه روسيه بايد به گروه هفت بازگردد. و اين را مي‌توان نمونه كاملي از استعداد ترامپ براي تغيير موضوعات دانست. بسياري معتقدند كه ترامپ با اين اقدام تلاش كرد تا توجه‌ها را از سخنراني‌هاي تندي كه بنا بود از سوي ديگر رهبران قدرت‌هاي جهاني عليه او صورت دهند منحرف كند و فضا را به سمت ديگري سوق دهد. تاكتيك او نيز به نحوي جواب گرفت. چرا كه دقايقي بعد جوزپه كونته نخست وزير جديد ايتاليا در توييتر خود از پيشنهاد ترامپ حمايت كرد. كونته گفت: من با رييس‌جمهور ترامپ موافقم. روسيه بايد به جي8 بازگردد و اين به نفع همه است. با اين حال دونالد ترامپ معتقد است كه بايد روسيه به گروه باز گردد چرا كه ما به يك ميز مذاكره با روسيه نيازمنديم.
بيانيه ترامپ در اين زمينه موجب ترس و وحشت در ميان ديگر متحدان شد. از جمله كانادايي‌ها كه اعلام كردند با چنين حركتي تا زماني كه روسيه از كريمه عقب‌نشيني كند مخالفت مي‌كنند كه به نظر مي‌رسد چنين اتفاقي تا زماني كه پوتين در راس قدرت روسيه قرار دارد غير ممكن به نظر مي‌رسد. ترزا مي‌نيز از اين رويكرد ترامپ ناراحت شد چرا كه هدف خود را اتحاد گروه 7 در برابر روسيه قرار داده بود كه متهم به يك ترور بيولوژيك در خاك بريتانيا است. ترزا مي همچنين تاكيد كرد كه مي‌خواهد در جلسه سران طرح امنيت سايبري خود را براي مقابله با حملات سايبري روسيه به بحث بگذارد. گفتني است وزيرخارجه كانادا نيز تاكيد كرد كه بازگشت روسيه به گروه در كبك مورد بررسي قرار نگرفت.