فوتبال را دست كم نگيريم

من هم نظير كثيري از هموطنان، روز جمعه به تماشاي بازي فوتبالِ ايران و مراكش نشستم و تا وقتي داور سوت پايان را زد، چشم از صفحه جادويي تلويزيون برنداشتم. پيروزي ديرهنگام و غافلگيركننده تيم ملي ايران، شادي و وجد عظيمي را براي ايرانيانِ سراسر دنيا به همراه آورد. نه تنها در داخل كشور، كه در ديگر بخش‌هاي كره زمين، ايرانيان به شادماني و پايكوبي پرداخته و ساعات خوشي را تجربه كردند. في‌المثل، در شهر تورنتو، تعداد قابل توجهي از ايراني‌ها، با پيشينه‌هاي سياسي و اعتقادي رنگارنگ و مختلف، پس از پايان بازي، با وجود اينكه جمعه يك روز كاري است، در محله ايراني‌ها گرد هم جمع شدند و خنديدند و هلهله كردند و ساعات خوشي را مزمزه كردند و چشيدند.

مدت‌ها بود ملت ايران رنگ پيروزي و غرور ملي را به خود نديده و به صورت دسته‌جمعي خوشحالي نكرده بود. ديروز با ديدن عكس‌ها و فيلم‌هاي تجمعاتِ هموطنان در شهرها و كشورهاي مختلف، عميقا خرسند شدم و از شادي و ابتهاج ايرانيان، خنده بر لبانم نقش بست. با عنايت به فضاي مملوّ از يأس و نااميدي اخير، به سبب فشارهاي سنگين اقتصادي و ناكامي‌هاي سياسي داخلي و بين‌المللي، ملت ما عميقا نيازمند اين شادي‌ بود؛ شادي‌اي كه متعلق به همه ملت ايران است و از رنگ تعلق فلان گروه سياسي و بهمان فرد، آزاد است، در انحصار هيچ جماعتي نيست و ملك مشاع تمام ايرانيان است. در دنياي پر تلاطم كنوني و در بحبوحه كشمكش‌هاي سياسي بعضا خسته‌كننده و ملال‌انگيز، گاهي اوقات، اتفاقاتِ درون زمين چمن مستطيلي شكل فوتبال، مي‌تواند نقش چشمگيري در تحققِ غرور و همبستگي ملي ايفا كند. روز جمعه، بازيكنانِ ملي پوش كشورمان، به رهبري هوشمندانه كي‌روش، چنين اتفاق فرخنده‌اي را رقم زدند و سبب شدند ميليون‌ها ايراني در سراسر كره خاكي، ولو براي ساعاتي، انواع درد و رنج‌ها و مصيبت‌ها و ناكامي‌ها و گير و گرفت‌هاي خود را فراموش كنند و به ايراني بودنِ خود ببالند و بنازند. سهراب سپهري مي‌گفت: «ما هيچ، ما نگاه» و «بهترين چيز رسيدن به نگاهي است كه از حادثه عشق، ‌تر است». فوتبال، يكي از برساخته‌هاي اجتماعي و پديده‌هاي انساني مدرنِ اعجاب‌انگيز است. شايد كساني به اين پديده فقط به چشم وسيله‌اي مفرح و سرگرم‌كننده نگاه كنند و به اصطلاح آن را دست كم بگيرند. به نظرم، اين نگاه و نگرش خطاست و بايد آن را تصحيح و تعديل كرد. از جنبه‌هاي سرگرم‌كننده آن‌كه بگذريم، افزون بر سويه‌هاي خلاقانه و زيبايي‌شناختي اين بازي جمعي سحرانگيز، چنانكه آمد، گاهي اوقات، اتفاقات فوتبالي مي‌تواند موجد غرور و همسبتگي ملي بيشتر شود و اوقات خوشي را براي شهروندان و انسان‌هاي گوشت و پوست و خون‌دار رقم بزند. قدر اين مجال و فرصت را بدانيم و از آنها استفاده بهينه كنيم.