اردوغان و رقباي آماتور
تركيه قدرتمند را از هم‌اكنون مي‌توان در افق آينده ديد.
در انتخابات پيش رو، اردوغان با پنج كانديداي ديگري به رقابت خواهد پرداخت كه حاصل جمع توان اين پنج تن با هم، در نهايت با اردوغان در صحنه انتخابات برابر نخواهد بود. اردوغان يك حرفه‌اي در صحنه سياست و رقباي وي آماتورهايي هستند كه فاصله زيادي با او دارند. بيش از 16 سال است كه اردوغان سكاندار تركيه است و در نگاه كلي و قياس گذشته با اقداماتش، نمره‌اي قابل‌قبول مي‌گيرد. اگرچه اردوغان از نگاه برخي متهم به ديكتاتوري، رانت‌خواري، سركوب مخالفان و... مي‌شود، اما عملكرد اردوغان و نظام سياسي تركيه در عرصه‌هاي سياسي، اقتصادي و دموكراسي، فاصله اين كشور و رهبر آن را با رهبران و كشورهاي خاورميانه به وضوح به رخ مي‌كشد. در تركيه‌اي كه از سوي برخي از محافل به دليل فقدان آزادي سياسي مورد انتقاد قرار مي‌گيرد، يكي از رقباي انتخاباتي اردوغان، صلاح الدين دميرتاش است كه متهم به ارتباط با پ ك ك بود، اما توانسته است با استفاده از امكانات سيستم نسبتا باز تركيه از زندان كانديدا شود و در رسانه‌هاي تركيه از جمله تلويزيون تركيه شديدترين اظهارات و انتقادات را عليه اردوغان مطرح كند. اين فضا نمود توسعه سياسي در تركيه‌اي است كه تجربه موفق توسعه اقتصادي را نيز در دوران اردوغان دارد. هدف اين سخن عاري كردن اردوغان از نواقص و كاستي‌ها نيست، بلكه رسيدن به ارزيابي منصفانه منطبق بر واقعيت‌ها است. تركيه در دوران اردوغان در بسياري از شاخص‌ها از جمله شاخص اقتصادي رشد چشمگيري كرده و ادامه اين روند مي‌تواند به آرزوي ترك‌ها در الگو شدن در خاورميانه كمك شاياني كند. البته در حال حاضر دو‌رقمي شدن نرخ تورم و بيكاري علايم منفي در اقتصاد اين كشور هستند، اما اردوغاني كه توانسته است نمودي از دولت كارآمد را در سال‌هاي اخير خود ترسيم كند، به نظر مي‌رسد با فراز و نشيب‌هايي بتواند بر اين علايم منفي نيز غلبه كند. توجه داشته باشيم يكي از دلايل موفقيت اردوغان در تركيه بي‌رقيب بودن وي در صحنه معادلات تركيه است و هيچ‌يك از رهبران احزاب از كاريزما و توانمندي اردوغان برخوردار نيستند. توجه داشته باشيم فارغ از اينكه اردوغان برخي رقباي خود چون عبدالله گل را از صحنه دور كرده است، احزاب نيز نتوانسته‌اند رهبراني در قد و قامت اردوغان وارد رقابت با وي كنند. در ارزيابي كلي بايد گفت كه در انتخابات رياست‌جمهوري و پارلماني پيروز نهايي، اردوغان و حزب عدالت و توسعه خواهد بود. اگر انتخابات رياست‌جمهوري به دور دوم برسد شانس اردوغان براي تصدي عنوان اولين رييس‌جمهور سيستم رياست‌جمهوري نه كمتر بلكه بيشترخواهد شد. پيروزي اردوغان سبب تقويت موقعيت وي در صحنه داخلي و خارجي مي‌شود و پس از تصدي عنوان رياست‌جمهوري توسط اردوغان، وي قدرتمندتر از گذشته در معادلات داخلي و خارجي ظاهر خواهد شد. انتخاب اردوغان به عنوان رييس‌جمهور در تحولات پيش رو در سوريه، اقليم، عراق، انرژي و... تاثيرات زيادي دارد و سبب مي‌شود تركيه با قدرت بيشتري منافع خود را تامين كند. در اين حوزه‌ها بيشترين چالش تركيه با ايران خواهد بود. در روزهايي كه ايران به عنوان همسايه و رقيب تركيه با امريكا وارد چالشي جدي شده، تركيه كنارآمده با امريكا، روسيه و ديگر قدرت‌ها، با جذب سرمايه‌ها هر روز به ظرفيت خود و بر توسعه و رفاه مردم خود مي‌افزايد. طرفه آنكه چندين دهه پيش در بسياري از شاخص‌ها ايران و تركيه نزديك به هم و حتي ايران در برخي عرصه‌ها از تركيه جلوتر بود.