گروه ديپلماسي| فرصت بازماندگان برجام اندك است. 1+4 بايد تا چندهفته ديگر بسته پيشنهادي براي تشويق ايران براي باقي ماندن در توافق هسته‌اي بدون امريكا را ارايه كند و در اين ميان فشارهاي داخلي بر تيم مذاكره‌كننده نيز افزايش يافته است. برخي از منتقداني كه تا ديروز از عدم رجوع كمپاني‌ها و شركت‌هاي بزرگ به ايران در دو سال و نيم گذشته از برجام سخن مي‌گفتند امروز از خروج آنها از ايران انتقاد مي‌كنند. سيدعباس عراقچي، معاون وزير امور خارجه كه به تازگي از سفر به بروكسل و مسكو و رايزني‌هاي برجامي در اين دو مقصد بازگشته، روز گذشته در نهمين همايش تجليل از كارآفرينان و مديران اشتغالزاي كشور به توضيح تازه‌ترين وضعيت توافق هسته‌اي در سايه نبود امريكا پرداخت.
شايد به وضعيت ماقبل برجام و حتي فراتر برگرديم
به گزارش خبرگزاري ايرنا، وي با بيان اينكه برجام در شرايط غيرعادي به سر مي‌برد، اظهار داشت: به دليل خروج امريكا از برجام- كه بايد به دلايل آن بپردازيم- وضعيت برجام غيرعادي است. ما و بقيه اعضاي باقي مانده در تلاش هستيم اگر بشود برجام به مسير خود ادامه دهد و اگر نشود به وضعيت ماقبل برجام و حتي فراتر برگرديم. فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران و رفع تحريم‌ها دو پايه برجام هستند و طبيعي است كه تعادل برجام روي اين دو پايه واقع شده است. امريكا از برجام خارج شد و تحريم‌ها كه بخشي از آن طي دو‌و‌نيم سال گذشته برداشته شده بودند، برگشتند و تعادل برجام كه بسيار حساس و ظريف بود به هم خورده است. اروپا از ما درخواست كرده است كه در برجام بمانيم و آنها نيز در اين توافق باقي خواهند ماند. پاسخي كه رييس‌جمهور دادند اين است كه اگر آنها قادرند منافع ايران را تامين كنند ما هم مي‌توانيم ماندن ايران در برجام را تضمين كنيم.
اراده چين، روسيه و اروپا در بالاترين سطح
معاون سياسي وزير خارجه افزود: سه كشور اروپايي و اتحاديه اروپا قول دادند بسته‌اي از راه‌حل‌هاي عملي براي تامين خواسته‌هاي ايران ارايه دهند. ما منتظر هستيم و اميدواريم تا آخر ماه آينده ميلادي اين بسته را به ما تحويل دهند. بايد اذعان كنيم كه اين اراده را در اروپا، چين و روسيه در بالاترين سطوح مشاهده كرديم. موضع آنها اين است كه خواهان بقاي برجام هستند و آماده‌اند اگر ايران در برجام بماند آنها هم خواهند ماند. اينكه مي‌گوييم برجام در اتاق مراقبت‌هاي ويژه است به اين معني نيست كه برجام در حال از بين رفتن است بلكه به معني اين است كه به مراقبت نياز دارد.
امريكا نتوانست دستاوردهاي ايران از برجام را تحمل كند
معاون سياسي وزير امور خارجه گفت: در شرايط جاري مهم اين است كه بفهميم چرا امريكا از برجام خارج شد؟ آنچه مسلم است در هر توافق و قراردادي كسي خارج مي‌شود كه احساس مي‌كند توافق به نفع او نيست و احساس مي‌كند كه در آن قرارداد ضرر كرده است و اين چيزي است كه در برجام بر خلاف آنچه بعضي دوستان سعي مي‌كنند نشان دهند اتفاق افتاد. واقعيت صحنه اين است كه دستاوردهاي ايران از برجام به گونه‌اي است كه امريكا نتوانست تحمل كند و احساس كرد كه در اين توافق ضرر كرده است. اگر يك جايي يك مقام دست چندم امريكا بگويد برجام به نفع ما بود تيتر بعضي روزنامه‌هاي ما مي‌شود ولي ادعاي صريح رييس‌جمهوري امريكا كه ما در برجام ضرر كرده‌ايم و اين شرم‌آورترين توافق در تاريخ امريكا است به درستي در رسانه‌ها باز نمي‌شود.
شركت‌ها كي آمدند و كي مي‌روند؟
وي اضافه كرد: پس از برجام عده‌اي گفتند نفت ايران فروش نمي‌رود اما همه شاهد بودند كه نفت ايران به سرعت به وضعيت پيش از برجام برگشت و روي همان 2 ميليون و 800 بشكه صحبت مي‌كنيم در حالي كه در زمان انعقاد برجام اين رقم به زير 800 بشكه رسيده بود. بعد گفتند پول نفت برنمي گردد ولي روشن شد كه پول‌هايي برگشته؛ در واقع خود غربي‌ها و امريكايي‌ها ادعا كرده بودند. گفتند هيچ كس نمي‌آيد در ايران سرمايه‌گذاري كند و هيچ شركتي با ايران شروع به كار نكرده است. در واقع «تقريبا هيچ» دكتر سيف را بعضي‌ها هنوز هم كه هنوز تكرار مي‌كنند، فروردين 95 آقاي دكتر سيف اين حرف را زده بود يعني فقط بعد از سه ماه از اجرا شدن برجام اين حرف را زده بود؛ آن هم براي مخاطب امريكايي. 2 سال و اندي از اين صحبت گذشته و بسياري از تحولات اتفاق افتاده و هنوز بعضي از دوستان به صحبت‌هاي ايشان استناد مي‌كنند. گفتند كه كسي نيامده و هيچ اتفاقي نيفتاده الان بعد از برجام همان كساني كه مي‌گفتند كسي نيامده، هر روز فهرست مي‌دهند كه شركت‌ها دارند خارج مي‌شوند پس چگونه مي‌شود؟ اينها كي آمدند كه دارند مي‌روند؟
معاون وزير امور خارجه ادامه داد: گشايش‌هايي كه برجام براي جمهوري اسلامي ايجاد كرده قابل تصور است و بايد به آن توجه شود در عين حال هيچ يك از سياست‌هاي ايران چه در منطقه و چه بيرون از آن عوض نشده است. مقابله ايران با نظام سلطه همچنان ادامه دارد. سياست‌هاي اصولي ايران در منطقه، محور مقاومت و مقابله با رژيم صهيونيستي همه سر جاي خود است. سياست‌هاي ايران سر جاي خود است و در عين حال موشك‌هاي خود را امتحان مي‌كند، توان موشكي ايران سر جايش است و سياست‌هاي دشمنان خود را در منطقه بر هم زده و در يمن و سوريه كه چگونه رقباي ايران احساس شكست مي‌كنند و براساس اين احساس شكست چه سياست‌هاي خصمانه‌اي را در پيش گرفته‌اند.
به بازگشت تحريم‌ها كمك نكنيم
عراقچي اضافه كرد: تحريم بزرگ‌ترين ابزار امريكا عليه جمهوري اسلامي ايران است و احساس كردند كه اين ابزار را در برجام از دست داده‌اند. چرا كه امريكا مي‌خواست تحريم‌ها را برگرداند اما برجام مانع بزرگ آن بود. هر تحريمي را كه مي‌خواستند برگردانند مانند تحريم‌هاي نفتي، بانكي، برجام مانع بزرگ آن بود بنابر اين، اين مانع بايد از سر راه برداشته مي‌شد تا امريكا بتواند به سياست تحريم و فشار خود بازگردد. اگر قبول داريم كه سياست امريكا عليه ايران، سياست فشار و تحريم است و اگر قبول داريم كه سياست برخورد نظامي با ايران نمي‌تواند صورت بگيرد و توانمندي‌هاي نظامي ايران در حدي است كه آنها حتي فكر حمله نظامي به ما را نكنند، اگر اين واقعا ادعا نيست و به آن اعتقاد داريم بايد بدانيم حركت دشمن در جهت تحريم‌هاي اقتصادي است و بايد با آن مقابله كرد. برجام ابزاري براي مقابله با تحريم‌هاي امريكا و غرب بود و اگر ما به مسيري برويم كه اين تحريم‌ها برگردد يا مضاعف شود حتما به خواسته امريكايي‌ها عمل كرده‌ايم و در مسير آنها قدم زده‌ايم كه اين را بايد به آن دقت داشته باشيم و مواظب باشيم كه در تله دشمنان نيفتيم و امريكا حتما مي‌خواهد ما را در مسير تحريم‌ها و پيچ و خم‌هاي بيشتر قرار دهد تا بتواند با وزنه‌هاي تحريم‌هايي كه به دست و پاي جمهوري اسلامي آويزان مي‌كند ما را زمينگير كند. عراقچي ادامه داد: ما كاملا مراقب هستيم كه در اين تله گرفتار نشويم و جمهوري اسلامي ايران به مسير خود بتواند با عزت و كمترين فشار ادامه دهد. اينكه من مي‌گويم به بازگشت تحريم‌ها كمك نكنيم به اين دليل است تحليل‌هايي كه بعضي از رسانه‌هاي ما مي‌كنند دقيقا در جهت آن است كه آب در آسياب تحريم‌هاي امريكا مي‌ريزند.
تحريم بزرگ‌ترين ابزار امريكا عليه جمهوري اسلامي ايران است و احساس كردند كه اين ابزار را در برجام از دست داده‌اند. چرا كه امريكا مي‌خواست تحريم‌ها را برگرداند اما برجام مانع بزرگ آن بود.
اگر ما به خواسته‌هاي خودمان نرسيم همانطور كه رهبري فرمودند برجام و تحريم نمي‌تواند با هم باشد و اين پذيرفتني نيست كه ايران به تعهدات خود پايبند باشد و درعين حال تحريم هم همزمان وجود داشته باشد.