مهرداد اسكويي؛ فيلمساز، تهيه‌كننده، پژوهشگر و عكاس ايراني بعد از موفقيت‌هاي جهاني مستند «روياي دم‌صبح»، اين روزها روي تدوين دو فيلمِ آخرش كار مي‌كند.
«روياي دم‌صبح» اين كارگردان در بيش از چهل فستيوال بين‌المللي نمايش داشت و جوايز معتبري ازجمله جايزه بهترين مستند از جشنواره فيلم‌هاي شرقي ژنو سوييس؛ جايزه بهترين مستند در چهارمين جشنواره بين‌المللي «راه ابريشم»، چين؛ جايزه بهترين فيلم از نگاه هيات‌داوران جوان جشنواره فيلم مستند «زاگرب داكس»، كرواسي؛ جايزه بهترين فيلم مستند بلند از دهمين دوره جشنواره سينمايي آسيا-پاسيفيك و... را كسب كرد.
اسكويي درباره فعاليت جديدش به «اعتماد» مي‌گويد: «يكي از اين فيلم‌هاي مستندي كه اين روزها كار مي‌كنم موضوع اجتماعي دارد با نام «هنوز خيره به خورشيد» و ديگر فيلم مستندم تم انسان شناسانه دارد و نام موقت آن «پابرهنه در پاييز» است.
اين فيلمساز درباره مراحل فني فيلم‌هايش توضيح مي‌دهد: «تصويربرداري مستند بلند «هنوز خيره به خورشيد» را تابستان سال گذشته انجام داديم و اين روزها «امير اديب‌پرور» كه مونتاژ فيلم «روياهاي دم‌صبح» را نيز انجام داده بود در حال تدوين اين فيلم است. تدوين مستند «پابرهنه در پاييز» نيز به طور همزمان توسط تدوينگر ديگري در حال انجام دادن است.»
البته مهرداد اسكويي به‌جز تدوين فيلم‌هاي مستندش با همكاري و مديريت «علي دهباشي» مشغول عكاسي پرتره از چهره‌هاي برجسته فرهنگ، ادب و هنر ايران است براي چاپ در كتابي با عنوان «111 چهره فرهنگ، ادب و هنر معاصر ايران» كه در اين رابطه هم توضيح مي‌دهد: « از سال 75 مشغول عكاسي اين پروژه هستم. عكس‌هايي از سيمين دانشور، سيمين بهبهاني، پرويز تناولي، پري زنگنه، پري صابري، عباس كيارستمي، رخشان بني‌اعتماد، ايرج افشار، هوشنگ ابتهاج و فريدون مشيري از جمله پرتره‌هاي اين كتاب هستند. »
نكته‌اي كه در مورد اين كتاب بايد توضيح داد اينكه اين مجموعه سه‌جلدي زيرنظر علي دهباشي و توسط نشر گاندي آماده خواهد شد كه به ترتيب در سال‌هاي 97، 98 و 99 منتشر مي‌شود.
اسكويي به‌غيراز اين سه جلد كتاب در نظر دارد چهره‌هاي فرهنگ، ادب و هنر هر استان كشور را هم عكاسي كند: « در اين راستا پروژه‌ام را با عكاسي از مفاخر فرهنگي استان‌هاي گيلان، يزد، آذربايجان و همدان شروع كرده‌ام. فكر مي‌كنم انجام اين پروژه حدود 15 سال به طول بينجامد.»
اما بخش ديگري از فعاليت‌هاي اسكويي به داوري فيلم‌ها در جشنواره‌هاي مختلف است: « بعد از حضور در جشنواره فيلم مستند و كوتاه كراكوف لهستان به عنوان رييس هيات داوران در بخش فيلم‌هاي كوتاه؛ جشنواره‌اي در هلند اخيرا پيشنهادي براي داوري به من ارايه كرده است كه در مرحله مذاكره هستيم.» مهرداد اسكويي اصولا به قضاوت اثر هنري چندان باور ندارد اما اينكه شرايطي پيش مي‌آيد كه با آثار جديد توليدشده توسط ذهن‌هاي خلاق فيلمسازان ارتباط برقرار مي‌كند برايش جالب است: «در جلسات داوري حين گفت‌وگوي پيرامون فيلم‌ها و با ديدن فيلم‌ها خيلي ياد مي‌گيرم. در سال گذشته نيز در دو جشنواره فيلم مستند CPH Dox در كپنهاگ دانمارك و جشنواره فيلم مستند ژان روش پاريس كه ويژه فيلم‌هاي مردم‌شناسي است به عنوان داور از ايران حضور داشتم».
او در ادامه صحبت‌هايش اضافه مي‌كند: « فعلا روي فيلم‌ها، عكس‌ها و پژوهش‌هاي تاريخ عكاسي و كارت‌پستال با همكارانم در مركز ميراث تصويري ايران متمركز هستيم كه ازجمله پروژه‌هاي در دست انجام در اين زمينه مي‌توانم به پروژه «كتاب نگاتيو» به كوشش سهيلا شمس، «كودكي از خلال عكس‌هاي دوره قاجار» و «موسيقيدان‌ها» با همكاري سميه اميري و «نخستين كارت‌پستال‌هاي رسمي تاريخ ايران (انتشارات آنسخدي و پسران) » با همكاري زينب عليزاده اشاره‌كنم كه چهار پروژه‌اي است توسط نشر كارگاه اتفاق منتشر خواهد شد و به زودي در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت. »
از اسكويي كه طي اين سال‌ها بيشتر درحوزه هنرهاي تجسمي و فيلمسازي مستند فعاليت داشته مي‌پرسم كه آيا تصميمي براي ساخت فيلم بلند سينمايي نداريد؟ مي‌گويد: «تصميم ندارم به اين حوزه ورود پيدا كنم و در برنامه‌ام نيست و اگر هم روزي بخواهم فيلم سينمايي بسازم بيشتر مايلم بين مستند و داستاني حركت كنم و در اين زمينه يكي از الگوهايم فيلم «كلوزآپ» ساخته عبــــاس‌كيــارسـتمي است. اين جنس كاري است كه به شوقم مي‌آورد، هم درزمينه شكل و هم معنا.» اين كارگردان در زمره مستندسازاني قرار مي‌گيرد كه فيلم‌هايش در كشورهايي نظير فرانسه، سوييس، انگليس و امريكا بر پرده رفته و به نمايش عمومي در آمده، مردم و منتقدين فيلم‌هاي او را مي‌بينند و راجع به آن حرف مي‌زنند با اين حال او در ساخت فيلم‌هايش شهرت و ثروت را مبنا قرار نداده است: «سعي مي‌كنم در كارهايم به شناخت درونم برسم. هدفم كسب شهرت و ثروت نيست. معتقدم هر فيلمي كه مي‌سازيم گويي جهان مستند وآدم‌هايش نيز در كار ساخت و رشد شخصيت‌هاي ما نيز هستند. ما به عنوان گروه سازنده تلاش مي‌كنيم در كارهاي‌مان روز به روز معناي زندگي‌مان را بسازيم.»
اسكويي در بخش پاياني صحبتش به شرايط دشوار كار كردن در سينماي ايران اشاره مي‌كند: «در كشورهاي صاحب سينما معمولا از فيلمسازهاي‌شان به خوبي پشتيباني و حمايت شده و شرايط مطلوبي براي ساخت فيلم‌ها فراهم مي‌شود، اما متاسفانه من در اين سال‌ها بيشتر به صورت مستقل فعاليت كرده‌ام و چون مي‌خواهم دغدغه‌هاي ذهني و عاطفي خودم و چالش‌هاي زندگي مردم كشورم را دنبال كنم، پشتيباني نمي‌شوم. مستقل بودن هزينه دارد. اما اگر فيلمسازي باشي كه بخواهي به قدرت نزديك شوي و از آن حمايت دريافت كني مي‌تواني به راحتي فيلم بسازي و زندگي كني.»
با وجود بي‌مهري‌هايي كه به بعضي فيلمسازان مهم كشور مي‌شود اما آنها همچنان كار در وطن‌شان را به خارج از مرزهاي ايران ترجيح مي‌دهند: «آدم‌هايي هم هستند كه احساس مسووليت مي‌كنند تا براي فرهنگ اين مرزوبوم عمرشان را بگذارند كه اميدوارم زود خسته و دلزده نشوند. خوشحالم كه به عنوان عكاس، مستندساز و پژوهشگر اين كشور با حمايت مردم ايران، براي مردم ايران كار مي‌كنم.»
متاسفانه من در اين سال‌ها بيشتر به صورت مستقل فعاليت كرده‌ام و چون مي‌خواهم دغدغه‌هاي ذهني و عاطفي خودم و چالش‌هاي زندگي مردم كشورم را دنبال كنم، پشتيباني نمي‌شوم. مستقل بودن هزينه دارد. اما اگر فيلمسازي باشي كه بخواهي به قدرت نزديك شوي و از آن حمايت دريافت كني مي‌تواني به راحتي فيلم بسازي و زندگي كني.