در طرح‌هاي ساماندهي معتادان پليس شيوه خود را اصلاح كرد

گروه اجتماعي| رييس سازمان بهزيستي كشور با اشاره به نتايج آخرين شيوع‌شناسي ملي اعتياد كه در سال 94 انجام شد، خبر داد كه در حال حاضر، در گروه سني ۱۵ تا ۲۵ ساله، به ازاي هر 6 / 6 مرد معتاد يك زن معتاد، در گروه سني 25 تا 44 ساله به ازاي هر ۱۶ مرد معتاد يك زن معتاد و در گروه سني 45 تا 60 ساله به ازاي هر 17 مرد معتاد يك زن معتاد در كشور وجود دارد. انوشيروان محسني بندپي، روز گذشته در نشست خبري به مناسبت هفته مبارزه با مواد مخدر با هشدار نسبت به تاثير قابل توجه اعتياد مادر بر كودك گفت: «نتايج بررسي 150 كودك معتاد ساكن در دو مركز بازتواني شهر زاهدان نشان داد كه ۵۱ درصد اين كودكان، مادر معتاد، 38 درصد، پدر و مادر معتاد و فقط 17 درصد، خانواده پاك از اعتياد داشتند.»به گفته بندپي، ضمن آنكه حمايت و بازتواني مادران و كودكان معتاد، از اولويت‌هاي سال 96 بوده، در حاضر 126 مركز درمان اعتياد براي زنان در قالب ۵۶ مركز بهبودي و بازتواني، ۲۳ تيم سيار، ۲۷شلتر (سرپناه شبانه)، ۱۶ مركز گذري كاهش آسيب اعتياد و ۴ مركز توانمند‌سازي و جامعه‌پذيري فعال است. رييس سازمان بهزيستي كشور در پاسخ به «اعتماد» درباره نتايج منفي تداوم طرح‌هاي ضربتي جمع‌آوري معتادان كارتن خواب؛ از جمله رانده شدن معتادان بي‌خانمان به حاشيه شهرها و دور شدن از خدمات حمايتي و درماني و در عوض، پر خطر شدن اعتيادشان در مقابل اجراي طرح دادگاه درمان مدار توسط سازمان بهزيستي با هدف تعديل برخوردهاي جرم انگارانه نسبت به معتادان گفت: «از دو سال قبل اين الگو با حمايت قوه قضاييه در 5 استان به صورت آزمايشي آغاز شد و امروز در استان يزد به‌طور رسمي اجرا مي‌شود و در استان گيلان و قزوين هم آغاز شده و قرار است با اجراي اين الگوي جديد، نگاه مجرمانه به معتاد، به نگاه بيمارگونه تغيير كند و اين الگو هم تداوم خواهد داشت. اما معتادان خيابان خواب هم به بيابان و جنگل و حاشيه نمي‌روند چون در بيابان و جنگل مواد مخدر وجود ندارد. سال گذشته 71 هزار معتاد متجاهر ساماندهي شدند اما همزمان، پروتكل‌هاي درماني مراكز ماده 15 (مراكز پذيرش داوطلبانه معتادان مايل به درمان) هم مورد بازنگري قرار گرفته و شرايطي فراهم شده كه حمايت‌هاي اجتماعي و اجتماع‌پذيري اين افراد تقويت شود. تعداد موبايل سنترها هم در حال افزايش است تا از حضور معتادان بي‌خانمان در مراكز حاشيه‌اي مطلع شده و به آنها خدمت رساني كنند. تا پيش از اين، اقدامات، انتزاعي و جزيره‌اي بود و بهبود يافتگان، پس از درمان‌هاي نه چندان انساني و حرفه‌اي در مراكز درمان اجباري، به حال خود رها مي‌شدند اما سال 96، براي 7 هزار و 500 نفر از بهبود يافتگان اشتغال زايي شد تا به چرخه زندگي اجتماعي بازگردند و قرار بر اين است كه بهبود يافتگان، ديگر به حال خود رها نشوند و فكر مي‌كنم مجموع اين اقدامات باعث كاهش تعداد معتادان بي‌خانمان در سطح كوچه و خيابان شده است.»بندپي در پاسخ به «اعتماد» درباره اينكه آيا تا به حال با طرح‌هاي ضربت همراه شده كه شاهد رفتارهاي غير انساني نيروهاي موظف با معتادان مشمول طرح ساماندهي باشد، پاسخ منفي داد اما افزود: «اگر نگاه ما به يك معتاد نگاه مجرم باشد، طرح‌هاي ضربتي در بهبود اين افراد تاثيري نخواهد داشت، اما واقعيت اين است كه ما در كلانشهري هستيم كه بايد براي پذيرش كارتن خواب‌هاي ساكن در كوچه و محلات و خيابان اقدامات ساماندهي انجام شود و تلاش مي‌كنيم اين اقدامات كه توسط تيم‌هاي غربالگري انجام مي‌شود، به انجمن‌هاي غير دولتي واگذار شود. يكي از بحث‌هاي ما هم انتقاد از عدم رعايت كرامت انساني در شيوه ساماندهي معتادان متجاهر بود كه البته امروز اين شيوه، اصلاح شده و پليس بارها به ما گفته انجمن‌هاي غير دولتي مسوول ساماندهي معتادان بي‌خانمان مي‌توانند با پليس همراه شده يا حتي خودشان اجراي طرح را بر عهده بگيرند و ما هم در تلاش هستيم كه اين اتفاق ميسر شود.»در حالي كه به گفته فاطمه عباسي؛ معاون مركز توسعه پيشگيري و درمان اعتياد، بنا بر نتايج شيوع‌شناسي ملي اعتياد، استان‌هاي خوزستان، گلستان، چهارمحال و بختياري، كرمان، مركزي، فارس، كرمانشاه و سيستان و بلوچستان، شيوع اعتياد بالاتر از ميانگين كشوري (بالاتر از 5.4 درصد) دارند، عباسي هم در پاسخ به «اعتماد» در انتقاد از يكسان بودن روش‌هاي درمان اعتياد براي هر معتاد با هر ميزان مصرف و فقدان نظارت بر مراكز درمان اعتياد براي راستي‌آزمايي ادعاهاي درماني، ضمن تاييد ضعف نظارتي بر مراكز درمان اعتياد گفت: «در حال حاضر روش‌هاي درمان اعتياد در ايران بسيار متنوع و شامل مراكز گذري كاهش آسيب اعتياد، مراكز درمان اجتماع مدار، مراكز اقامتي و مراكز درمان سرپايي و مورد تاييد سازمان بهداشت جهاني و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل است و بيماران هم در انتخاب هريك از روش‌ها آزادند اما بهترين راهنما براي انتخاب بهترين روش، دريافت مشاوره از خط تلفني 09628 و 1480 سازمان بهزيستي كشور است.» در حالي كه به گفته عباسي، پارسال 932 دانش‌آموز بهبوديافته از اعتياد، به دليل بدسرپرستي، به مراكز شبه‌خانواده بهزيستي منتقل شدند، بندپي با انتقاد از كم‌كاري وزارت بهداشت در پذيرش و درمان بيماري‌هاي ثانويه خيابان خواب‌هايي كه در غربالگري اوليه، معتاد نبوده اما مشمول طرح‌هاي جمع‌آوري شده‌اند، اعلام كرد كه اعتبارات بيمه درمان اعتياد و حدود 90 ميليارد تومان در اختيار سازمان بيمه سلامت است و ابراز اميدواري كرد كه توافق وزارت بهداشت و سازمان بهزيستي براي معرفي دو الي سه بيمارستان براي درمان بيماري‌هاي ثانويه معتادان هرچه زودتر به نتيجه برسد چرا كه بر اساس مشاهدات تيم‌هاي غربالگري سازمان بهزيستي، حدود 20 درصد خيابان خواب‌ها مشمول طرح‌هاي ساماندهي معتاد نبوده‌اند.