دروازهبان خوب يعني منجي
بهرام سرگوسرايي
يكي از ماندگارترين خاطرههاي جام جهاني روسيه، بيشك عملكرد دروازهبانهاي اين تورنمنت است. در حالي كه بزرگاني مثل مانوئل نوير و داويد دخهآ خيلي زود به خانه برگشتند، دروازهبانهايي كه هميشه پشت سر اين دو قرار ميگرفتند، ثابت كردند چه تواناييهايي دارند. جيجي بوفون اصلا به اين دوره از رقابتها نرسيد و مردان بزرگي مثل مارك آندره ترشتگن و يان اوبلاك به سرنوشتي مانند بوفون دچار شدند. جام جهاني اما هميشه براي فوتبالدوستان سورپرايزهايي دارد و اينبار هم دروازهبانها سورپرايز بزرگ جام بودند. عملكرد برخي از آنها باورنكردني بوده. گيلرمو اوچوآ در تيم ملي مكزيك نشان داد ميتوان از او به عنوان بزرگترين دروازهبان تاريخ فوتبال مكزيك ياد كرد. در برزيل 2014 و روسيه 2018، مكزيك به هر چيزي كه رسيد مديون اوچوآ بود و بدون او به سختي ميتوانست از دور گروهي هم صعود كند. كسپر اشمايكل دانماركيها هم نشان داد چيزي از پدر كم ندارد. جوري با اعتماد به نفس درون دروازه ميايستاد كه جرات پنالتي زدن را از حريفان ميگرفت. هانس هالدورسون در تيم ملي ايسلند مانند يورو 2016 درخشيد و حتي عصام الخضري 45ساله در همان يك بازي كه به ميدان آمد موفق شد مقابل عربستان يك پنالتي بگيرد و تيمش را در جريان بازي حفظ كند. عليرضا بيرانوند در تيم ملي ايران آنقدر خوب بود كه در ليست برترينهاي بليچرريپورت تا پايان مرحله يكچهارم نهايي در جايگاه ششم قرار دارد. اولسن در تيم ملي سوئد هم عملكرد خيرهكنندهاش تا پيش از بازي با انگليس باعث تعجب شده بود و در رسانهها حسابي مورد تمجيد قرار ميگرفت. آكينفيف در تيم ملي روسيه هم از مسببان صعود تيمش به مرحله اين مرحله از بازيها بود و پنالتيگيري و واكنشهاي خوبش در جريان بازي، توجهات زيادي جلب كرده بود.
اما حالا چهار تيم پاياني رقابتها مشخص شدهاند و چهار دروازهبان بزرگ به اين مرحله رسيدهاند. دروازهبانهايي كه شايد پيش از جام استفاده از صفت «بزرگ» براي برخي از آنها تمسخرآميز به نظر ميرسيد. اما حالا آنها يادگاريهاي جام جهاني 2018 هستند.
گرت ساوتگيت به دليل انتخاب پيكفورد براي سنگرباني سهشيرها در جام جهاني حسابي مورد انتقاد قرار گرفت. همه ميگفتند او گلر مطمئني نيست و تجربه كافي براي محافظت از دروازه انگليس را ندارد. در هر بازي دور گروهي حتي مقابل پاناما هم گل خورد تا اين انتقادات بيش از پيش بشود. اما بازي مقابل كلمبيا و به خصوص درخشش در ضربات پنالتي از او يك قهرمان ساخت. همين موضوع اعتماد به نفس او را افزايش داد و در بازي مقابل سوئد با سه بار نجات دروازه، از عوامل اصلي صعود تيم ملي انگليس به مرحله نيمه نهايي بود. او موفق شد طلسم ضربات پنالتي را براي انگليس بشكند و پس از سالها يك گلر مطمئن را درون دروازه انگليس ببينيم.
دنيل سوباشيچ هم درون دروازه كرواسي نشان داده چه گلر باارزشي است. او تبديل به دومين دروازهبان تاريخ جام جهاني شد كه تيمش در دو بازي پياپي در ضربات پنالتي پيروز ميشود. ركوردي بينظير كه ميتواند نام او را در تاريخ بازيهاي جام جهاني ثبت كند. عملكرد او در جريان بازيها هم خوب بوده و تا اينجا يكي از برترين گلرهاي جام جهاني بوده. هوگو لوريس تاتنهام با اين دروازهباني كه در چارچوب تيم ملي فرانسه ايستاده متفاوت است. در فرانسه يك سنگربان مطمئن درون چارچوب است و رسيدن به دروازهاش بسيار سخت است. او در بازي مقابل اروگوئه در صحنهاي بسيار سخت تيمش را نجات داد و باعث شد كار به تساوي كشيده نشود. ميرسيم به تيبو كورتوآ. گلر تيم ملي بلژيك كه در بازي مقابل برزيل با 9 بار نجات دادن دروازه ركورد جام جهاني را شكست. او شايد جلوتر از ديبروينه و ادن آزار بهترين بازيكن تيمش در آن مسابقه بود. كورتوآ بعد از اينكه با چلسي فصل خوبي نداشت، جايگاهش در بين بهترين دروازهبانهاي جهان را در خطر ميديد و حالا با عملكرد درخشان تيم ملي بلژيك، او دوباره جايگاهش را به دست آورده است. جملهاي كليشهاي وجود دارد كه ميگويد دروازهبان خوب تيم را برنده نميكند، اما دروازهبان بد قطعا عامل شكست تيم خواهد بود؛ جملهاي كه در اين جام به شكلي زير سوال رفته است. كرواسي بدون سوباشيچ اينجا نبود. برزيل اگر به سد محكمي مثل كورتوآ نميخورد شايد به جاي بلژيك در اين مرحله بود. پيكفورد حداقل از به وقت اضافه رفتن بازي جلوگيري كرد و هوگو لوريس باعث شد تيمش وادار به جبران نتيجه نشود.