ليگ برتر يا ليگ ابتر؟
علي كربلايي
از امروز هجدهمين دوره ليگ برتر فوتبال ايران آغاز مي‌شود و فردا هفته اول اين مسابقات به پايان مي‌رسد. در مقايسه با ليگ‌هايي كه تقويم تابستاني دارند، ليگ برتر ايران بسيار زود شروع مي‌شود. آنقدر زود كه هنوز برخي از تيم‌ها قراردادهاي بازيكنان‌شان را به صورت رسمي ثبت نكرده‌اند و به گفته محمودزاده، رييس كميته نقل و انتقالات ليگ برتر، تا يك روز مانده به شروع مسابقات 9تيم كوچك‌ترين مدركي براي ثبت قرارداد بازيكنان و كادر فني‌شان ارسال نكرده‌اند. مسابقات ليگ ايران آنقدر زود شروع مي‌شود كه هنوز تعدادي از ورزشگاه‌ها آماده برگزاري مسابقه نيستند. باشگاه‌هاي بزرگ با وجود دريافتي بيست، سي ميليارد توماني از اسپانسر هنوز دچار مشكلات مالي هستند و معلوم نيست آنها در جذب بازيكن به چه چيزي توجه مي‌كنند كه دخل و خرج‌شان به هم نمي‌خورد. بازي تيم‌هاي گسترش فولاد و استقلال خوزستان به دليل آماده نبودن زمين بنيان ديزل به ورزشگاه يادگار امام منتقل شده است. از عجايب روزگار اينجاست كه مالك تيم‌هاي تراكتورسازي و گسترش فولاد يك نفر است و قرار بر اين شده كه اين تيم به نام شهرداري تبريز به كارش ادامه بدهد و شهرداري، مالكيت اين تيم را عهده‌دار شود. اما چه زماني؟ دقيقا كي قرار است اين اتفاق رخ بدهد؟ دوستان بزرگوار، ليگ برتر شروع شده و شما هنوز درگير مسائل مالكيت و اسپانسر هستيد؟ اين موضوع در مورد سپيدرود رشت هم صادق است و بازيكنان معترضند كه مالك جديد اين تيم كار خاصي انجام نداده و مطالبات فصل قبل را پرداخت نكرده است. ورزشگاه وطني قائم‌شهر هنوز اوضاع مناسبي ندارد و احتمالا تا سه هفته آينده هم آماده برگزاري بازي به شكل مطلوب نخواهد بود. البته اين استاديوم اگر آماده هم بشود شرايط ميزباني در ليگ برتر را ندارد و علاوه بر مشكل مصنوعي بودن چمن، استاندارد نبودن سازه ورزشگاه هم مطرح است. ورزشگاه شهر قدس، روز گذشته ريزش كرد و يك نفر به خاطر ريزش آوار دچار مصدوميت شد. اين ورزشگاه ميزبان احتمالي بازي‌هاي تيم‌هاي پيكان و سايپا مقابل استقلال و پرسپوليس خواهد بود. تصور كنيد ورزشگاه شهر قدس در روزي كه مملو از تماشاگر است دچار ريزش بشود، يك فاجعه تمام‌عيار رخ خواهد داد و آن موقع خواهيم ديد كه نهادهاي مختلف چطور از زير بار مسووليت شانه خالي مي‌كنند. اين پايان داستان ورزشگاه‌ها نيست و مكان‌هايي مثل تختي آبادان و سردار جنگل هم مشكلاتي هميشگي و قديمي دارند.
بعد از مشكل ساختمان ورزشگاه‌ها، مالكيت مشترك دو باشگاه و ثبت نشدن قرارداد بازيكنان تا روز آخر قبل از شروع ليگ، مي‌رسيم به معضل بزرگي به نام بليت‌فروشي. سال گذشته شركت برهان مبين با قرارداد تركمانچايي كه بسته بود و درصد بالايي كه از فروش بليت مي‌گرفت، مورد اعتراض هواداران و رسانه‌ها قرار گرفت و امسال اعلام شد كه ديگر اين شركت در بليت‌فروشي نقشي ندارد. با اين حال هنوز راه‌حل جايگزيني ارايه نشده و احتمالا در سال 2018ميلادي، دوباره شاهد بليت‌فروشي فيزيكي در ورودي ورزشگاه‌ها خواهيم بود. البته كه اين هم پايان بازي عجيب بليت‌فروشي ليگ برتر نيست و هنوز معلوم نيست قيمت بليت‌ها دقيقا چقدر خواهد بود. بازي امروز پرسپوليس و پديده در ورزشگاه امام رضا (ع)، قرار بود بليت ده هزار توماني داشته باشد، اما چند روز پيش اعلام شد بليت‌ها 15هزار تومان خواهد بود و در نهايت با اعتراضاتي كه صورت گرفت، قيمت بليت به ده هزار تومان برگشت. در ورزشگاه آزادي هم سال‌هاست بدون اينكه كوچك‌ترين امكاناتي به اين استاديوم پير اضافه شود، قيمت بليت‌ها به صورت افسارگسيخته زياد مي‌شود و در بعضي بازي‌ها قيمت بليت جايگاه ويژه به 50هزار تومان هم مي‌رسد. 50هزار تومان براي نشستن روي صندلي‌هاي قديمي و ناراحت و البته تماشاي يك بازي خسته‌كننده. همه اينها در حالي است كه هنوز معضل ورود زنان به ورزشگاه حل نشده و با وجود دستور رييس‌جمهور براي ورود بانوان به ورزشگاه‌ها و همچنين نظر سخنگوي شوراي نگهبان كه اعلام كرده در صورت درست شدن زيرساخت‌ها مشكلي با حضور بانوان ندارد، بازهم شاهديم كه هيچ اقدام عملي صورت نگرفته و بسيار بعيد است اين فصل شاهد حضور نيمي از افراد جامعه در ورزشگاه‌ها باشيم.
از ديگر عجايب ليگ برتر فوتبال ايران موضوع اسپانسرها هستند. تنها ليگ مثلا حرفه‌اي دنيا كه در آن دو تا از تيم‌ها با اسپانسر مشترك وارد زمين مسابقه مي‌شوند. اين موضوع حتي بر اساس آيين‌نامه داخلي ليگ ايران هم خلاف مقررات است و معلوم نيست چه اتفاقاتي رخ مي‌دهد كه دو يا بعضا سه تيم مطرح كشور براي پنج سال با اسپانسر مشترك قرارداد امضا مي‌كنند. در مقاطعي از ليگ شانزدهم بيش از نيمي از تيم‌هاي ليگ برتر يك اسپانسر مشترك داشتند و اگر ناظري از خارج اين اتفاق را مي‌ديد حتما به سلامت اين ليگ شك مي‌كرد. چرا كه بازدهي اسپانسرها، آن هم اسپانسرهاي مشاركتي كه در فوتبال ايران باب شده رابطه مستقيمي با رتبه تيم‌ها در جدول دارد و وقتي تامين مالي چندين تيم با يك شركت باشد، مشكلاتي پيش مي‌آيد كه براي جلوگيري از آنها در قانون بندهايي اضافه شده كه اين كار را ممنوع كرده است. مساله اسپانسر دور زمين هم از آن مشكلات بزرگي است كه فقط فوتبال ايران با آن دست و پنجه نرم مي‌كند. در سال‌هاي گذشته سازمان ليگ نه تنها سودي از اين بابت نكرده، حتي ضرر هم كرده و اين موضوع باعث شده نگاه بدبينانه‌اي به اين مساله و قراردادهاي مابين سازمان ليگ اسپانسر وجود داشته باشد. خبرآنلاين حتي روز گذشته در گزارشي، خبري عجيب در مورد اسپانسر ليگ برتر داده است. آنها نوشته‌اند قرار است در هفته‌هاي ابتدايي ليگ، ساعت آغاز بازي‌ها ديرترين زمان ممكن باشد چرا كه اسپانسر معتقد است در روشنايي روز تابلوها كمرنگ ديده مي‌شوند و حتي تهديد كرده‌اند اگر بازي‌ها در روشنايي روز برگزار شود پولي به سازمان ليگ نمي‌دهند! معلوم نيست قرارداد چطور بسته شده كه آنها مي‌توانند چنين خواسته‌هايي از فدراسيون داشته باشند. شركت آل‌اشپورت، قرار است توپ‌هاي ليگ برتر را تامين كند. جزييات قرارداد آنها هم بسيار جالب است. آل‌اشپورت اعلام كرده هزار توپ به صورت رايگان در اختيار سازمان ليگ قرار مي‌دهد، به شرطي كه هزار توپ ديگر با نصف قيمت خريداري شود! اين چه شكل اسپانسرينگ است؟ سازمان ليگ براي اينكه يك برند را تبليغ كند بايد پول هم بدهد؟ ياللعجب.
در آخر، مهم‌ترين چالش و معضل فوتبال ايران را يادآوري مي‌كنيم. پس از سال‌ها هنوز مشكل حق پخش تلويزيوني فوتبال حل نشده و صداوسيما حاضر نيست حتي يك ريال براي پخش فوتبال بپردازد. در حالي كه اين سازمان از محل پخش فوتبال، درآمد چند ده هزار ميليارد توماني دارد، هنوز هم رضايت نمي‌دهد كه بخشي از اين مبلغ را به فوتبال بدهد و تهديدات تكراري فدراسيون فوتبال هم چاره‌ساز نيست.