مركل در گفت‌وگو با پوتين همكاري‌هاي وسيع‌تر براي مقابله با فشارهاي ترامپ را بررسي مي‌كند
همدلي از همزباني بهتر است
شهاب شهسواري
ولاديمير پوتين امروز به برلين مي‌رود تا با آنگلا مركل، صدراعظم آلمان ديدار و گفت‌وگو كند. ديدار ميان دو رهبري كه هر يك بر زبان ديگري مسلط هستند و همواره بدون حضور مترجم در جلسات خصوصي با يكديگر گفت‌وگو مي‌كنند. اين‌بار بعد از چهار سال اختلاف نظر در مورد مسائل مرتبط با اوكراين، فرصتي پيش آمده است تا فارغ از اختلاف نظرهاي جدي، ولاديمير پوتين ديداري صميمانه‌تر با مركل داشته باشد. اين دومين ديدار مركل و پوتين در سه ماه گذشته است. اين اتفاق درست در زماني روي مي‌دهد كه اعلام وضع تعرفه‌هاي كم سابقه عليه واردات از اروپا باعث شده است كه روابط در دو سوي اقيانوس اطلس دچار نوسان شود و به نوعي اروپا و امريكا به دو غربي «چون بيگانگان» تبديل شده‌اند. با استانداردهاي جهان امروز كه معمولا جابه‌جايي نخبگان و قدرتمندان زودتر از هر يك دهه اتفاق مي‌افتد، آنگلا مركل صدراعظم آلمان و ولاديمير پوتين رييس‌جمهور روسيه، از قديمي‌ترين رهبران قدرتمند جهان محسوب مي‌شوند. دو رهبري كه بر اساس ارزيابي پايگاه فوربس، هر دو در ميان قدرتمندترين انسان‌هاي جهان در سال 2018 قرار دارند، مركل در جايگاه چهارم و پوتين پايين‌تر از شي‌جين‌پينگ، رييس‌جمهور چين و بالاتر از دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا، در جايگاه دوم قدرتمندترين فرد جهان قرار گرفته است. پوتين به تازگي براي چهارمين بار به رياست‌جمهوري روسيه انتخاب شده و با احتساب يك دوره چهار ساله نخست‌وزيري صوري براي دور زدن محدوديت دوره‌هاي رياست‌جمهوري، 18سال است كه قدرت را در روسيه در اختيار خود دارد. مركل هم به تازگي چهارمين دوره صدراعظمي خود را در چهارمين اقتصاد بزرگ جهان آغاز كرده، او 13 سال است كه قدرت را در آلمان در اختيار خود دارد.
استفان سيبرت، سخنگوي آنگلا مركل با تاكيد بر اهميت گفت‌وگوهاي روز شنبه دو رهبر گفت: «روسيه يك بازيگر بين‌المللي است كه بدون مشاركتش حل بسياري از مسائل كنوني جهان غيرممكن خواهد بود.» ديميتري پسكف، سخنگوي كرملين هم در پاسخ به خبرنگاران احتمال داده است كه «تحريم‌ها و تعرفه‌هاي امريكا» بخشي از گفت‌وگوهاي دو طرف باشد. به گفته پسكف اين «محدوديت‌هاي جديد بسياري از كشورهاي جهان را تحت فشار قرار داده است.»
ريشه‌هاي مشترك درآلمان شرقي
در طول 13 سال حكومت همزمان، اين دو رهبر رابطه بسيار پيچيده‌اي با يكديگر داشتند. ديدارهاي پوتين و مركل معمولا خبرساز است. مركل كاملا به زبان روسي تسلط دارد و به راحتي مي‌تواند بدون حضور مترجم با پوتين گفت‌وگو كند. در برابر پوتين هم كه روزگاري به عنوان مامور كا‌گ‌ب در آلمان شرقي خدمت كرده است، به خوبي به آلماني صحبت مي‌كند، هر چند تسلط او به زبان آلماني با توان آنگلا مركل قابل قياس نيست كه در دوران دبستان المپياد زبان روسي در آلمان شرقي را برنده شده بود. اين رابطه طي چهار سال گذشته از زمان اوج گرفتن بحران اوكراين، اتهام‌هاي دخالت نظامي مسكو در شرق اوكراين، ضميمه شدن شبه‌جزيره كريمه به خاك روسيه و تحريم‌هاي مشترك امريكا و اتحاديه اروپا عليه مسكو، شكرآب شده بود. اما حالا پوتين و مركل در كنار همه مشكلاتي كه سر جاي خودشان مانده است، يك دردسر مشترك دارند: دونالد ترامپ.
خط لوله جنجالي
استفان ميستر، تحليلگر مسائل روسيه در شوراي روابط خارجي آلمان به آسوشيتدپرس مي‌گويد: «پوتين با اين ديدار قصد دارد، اين پيام را به واشنگتن ارسال كند كه متحدان امريكا همچنان علاقه‌مند به همكاري با روسيه هستند.» همزمان مسكو تلاش مي‌كند تا از همكاري آلمان و اتحاديه اروپا با امريكا در مورد تحريم پروژه نورد استريم2، خط لوله انتقال گاز روسيه به اروپا جلوگيري كند. دونالد ترامپ، ماه گذشته ميلادي در سفرش به بروكسل براي شركت در نشست سران ناتو، به شدت از آلمان براي همكاري با روسيه در ساخت خط لوله انتقال گاز به اروپا انتقاد كرده بود. اين خط لوله جديد دومين خط لوله مهم انتقال گاز از روسيه به اروپاست كه مسير آن با عبور از كف درياي بالتيك، مسير لهستان و اوكراين را به عنوان مسيرها سنتي انتقال انرژي روسيه به اروپا دور مي‌زند. به گفته سخنگوي مركل، موضوع خط لوله نورد استريم 2 از جمله دستوركارهاي اصلي اين نشست است و در مورد موضوعات مهمي مانند مساله سوريه و شرق اوكراين هم گفت‌وگو خواهد شد. به نوشته رسانه‌هاي آلماني يكي از خواسته‌هاي اصلي مركل از مسكو اين است كه تكميل خط لوله نورد استريم 2، بهانه‌اي براي قطع خط لوله انتقال گاز از طريق اوكراين نشود. در برابر ايالات متحده امريكا كه علاقه‌مند است، صادرات گاز مايع خود به اروپا را به شدت افزايش دهد، با اين خط جديد انتقال انرژي بسيار مخالف است.
زمينه‌هاي مشترك
استفان ميستر، تحليلگر مسائل روسيه در شوراي روابط خارجي آلمان به آسوشيتدپرس مي‌گويد: «در ميان دو طرف، علاقه به گفت‌وگو در مورد منافع مشترك افزايش پيدا كرده است.» به گفته اين كارشناس روابط بين‌الملل بخشي از اين علاقه محصول رفتارهاي يك‌جانبه‌گرايانه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكاست. به گفته اين كارشناس با توجه به شرايط موجود، تمركز گفت‌وگوها ميان آلمان و روسيه از مساله اوكراين و ضميمه شدن شبه‌جزيره كريمه به خاك روسيه، به سمت مسائل مشترك و دوستانه‌تر متمايل شده است. كريستين ليندر، رهبر حزب دموكراتيك آزاد آلمان هم در يادداشتي در روزنامه پاساوور نوي آلمان، خواهان رويكرد جديد دولت در برابر روسيه شده است. او از دولت آلمان خواسته است تا بازگشت روسيه به گروه 7 كشور صنعتي جهان را در دستور كار قرار دهد. ليندر با اين حال از استمرار تحريم‌هاي اتحاديه اروپا عليه روسيه حمايت و تاكيد مي‌كند: «هيچ جايگزيني براي اتحاديه اروپا و اتحاد دو سوي اقيانوس اطلس وجود ندارد، شعار ما حمايت از گفت‌وگو و نه به رفع تحريم‌هاست.» قرار است كمتر از 20 روز ديگر روسيه و آلمان، در كنار تركيه و فرانسه نشست چهارجانبه‌اي به ميزباني رجب طيب اردوغان در تركيه برگزار كنند تا در مورد مساله سوريه، بحث و تبادل نظر كنند.
مهمان ويژه جشن عروسي
پوتين در مسير سفرش به برلين، يك غافلگيري هم براي كارين نيسل، وزير خارجه اتريش آماده كرده بود. خانم نيسل 53 ساله قرار است روز شنبه با ولفگانگ ميلينگر، تاجر ثروتمند اتريشي ازدواج كند. او چند ماه پيش از رييس‌جمهور روسيه براي شركت در مراسم عروسي خود دعوت كرده بود. در اين مراسم مجلل عروسي، سباستين كروز، صدراعظم اتريش هم حاضر خواهد بود. سيلويو برلوسكوني، نخست‌وزير پيشين ايتاليا و گرهارد شرودر، صدراعظم پيشين آلمان هم از جمله مهمانان مشهور ديگر اين مهماني هستند. هر چند سفر پوتين به اتريش رسمي نيست و خبرنگاران همراه با او نمي‌روند، اما به گزارش روزنامه كورير اتريش، تامين امنيت اين مهماني براي اين مهمانان بلندپايه از جمله ولاديمير پوتين 423هزار يورو براي ميزبان آب خورده است.