حمله سفته‌بازان به بازار
قيمت‌هاي ارز و سكه منطقي نيست
حميدرضا خراساني
هيجان به بازارهاي دوقلوي تهران بازگشت. تحولات سياسي تازه، دوشنبه بهانه‌هاي تازه‌اي به نوسان‌گيران داد تا بتوانند با القاي هيجان به بازار، قيمت‌ها را به گونه‌اي غيرمنطقي افزايشي كنند. در سومين روز كاري هفته، همزمان با رشد قيمت‌ها در بازار آزاد ارز، قيمت‌ها در بازار سكه نيز رشدهاي عجيبي را ثبت كردند. اين وضعيت حملات به دولت را تشديد كرده است. با آنكه قيمت‌ها در سامانه‌هاي رسمي كه حجم قابل‌توجهي از مبادلات را پوشش مي‌دهند، منطقي است و دولت هم به‌تنهايي تنها بازارساز موجود نيست، موج تازه‌اي از انتقادهاي تند از مديريت بازارهاي ارز و سكه آغاز شده است.
مساله بازارهاي ارز و سكه اين است كه به دليل نااطميناني‌هاي موجود، افزايش نرخ‌ها به جاي كاهش تقاضا، باعث افزايش آن مي‌شود. بدتر اين است كه با وجود نوسان‌هاي هفته‌هاي اخير كه در مقاطعي به ضرر خريداران اميدوار به كسب سود انجام شده، فعاليت‌هاي سوداگرانه در بازار ادامه دارد.
ايسنا روز گذشته نوشت: امروز (دوشنبه) ارقام تازه‌اي از دلار و يورو در بازار آزاد ارز ثبت شد كه ادامه جريان آمدن نرخ‌هاي عجيب به اين بازار بود و توجيهي براي آن وجود ندارد؛ بازار پرتقاضايي كه بانك مركزي معتقد است فقط سه درصد معاملات در آن انجام شده و دليلي براي حراج ارز در آن نمي‌بيند، ظاهرا كاملا رها شده و كنترل و نظارتي بر آن نيست.
اين وضعيت در شرايطي شكل گرفته كه بانك مركزي بعد از اجراي سياست ارزي و راه‌اندازي سامانه نيما (۲۰ فروردين ۱۳۹۷)، اعلام كرده نيازي به تزريق ارز به بازار نيست. البته نبايد فراموش كرد كه بخش عمده معاملات ارزي كشور در سامانه‌هاي نيما و سنا پوشش داده مي‌شود، با اين همه، بازارهاي آزاد ارز و طلا با تغيير ذهنيت مردم، ديگر بازارها از جمله بازار كالا را نيز تحت تاثير قرار مي‌دهند. ايسنا در گزارش انتقادي خود كه دوشنبه منتشر كرد، نوشته است: اكنون با اتفاق‌هايي كه در بازار آزاد مي‌افتد و قيمت‌هايي كه در آن ثبت مي‌شود به نظر مي‌رسد بانك مركزي و ساير دستگاه‌هاي ذيربط توجهي به اين بازار سه‌درصدي كه حجم بالاي تقاضا در آن وجود دارد، ندارند و البته سياستگذار ارزي بارها تاكيد كرده كه دليلي براي ريختن ذخاير ارزي به اين بازار نمي‌بيند، در عين حال كه بازار اصلي همان بازار ثانويه است كه آن را كنترل شده مي‌داند.گرچه اين سياست بانك مركزي براي حفظ ذخاير ارزي موضوع تاييد شده‌اي از سوي كارشناسان است، ولي به هر حال معاملات در بازار آزاد بسيار بالاست و حتي اگر بخشي مربوط به تقاضاي كاذب و براي دلالي و سرمايه‌گذاري باشد، بخش قابل توجهي از آن مربوط به متقاضياني است كه در سامانه نيما و از سوي بانك مركزي پاسخ داده نشده است. فعاليت دلالان و سفته‌بازان در بازار ارز و سوءاستفاده آنها از شرايط موجود موجب شده تا قيمت‌ها به طرز عجيبي به يك‌باره رشد كرده و پاسخ منطقي براي آن وجود نداشته باشد؛ به‌طوري كه ممكن است با هر خبري در حوزه سياسي به ويژه در اين روزها كه جريان سفر رييس‌جمهوري به امريكا مطرح است، بازار درگير نوسان زيادي شود.
روز دوشنبه غلامرضا تاجگردون ، رييس كميسيون برنامه و بودجه مجلس و از حاميان حسن روحاني در صفحه‌اي منتسب به خود در اينستاگرام، در رابطه با نوسانات ارزي ماه‌هاي اخير نوشت: شك ندارم بانك مركزي و سيستم بانكي و برخي از اركان دولت تعمدا ماموريت بر خراب‌تر شدن اوضاع و اذيت كردن مردم را دارند!