حميدرضا خالدي
گفته مي‌شود كه قرار است از 3-2 هفته ديگر عرضه بنزين دو نرخي شود. سياستي كه مي‌تواند تاثير مستقيمي روي نرخ كرايه‌ها تاكسي‌ها و اتوبوس‌ها و مترو داشته باشد. از سويي اگر اين اتفاق بيفتد، مسلما براي خودروهايي مثل تاكسي‌ها سهميه‌هايي خاص در نظر گرفته مي‌شود. اما از سويي اين واهمه وجود دارد كه ممكن است همين سهميه‌ها باعث ايجاد بازار سياه بنزين از سوي رانندگان تاكسي شود. يعني آنها به جاي اينكه بنزين‌شان را براي جابه‌جايي مسافران صرف كنند، ترجيح مي‌دهند، سهمه‌شان را در بازار آزاد بفروشند. از سويي شنيده مي‌شود كه تاكسي‌هاي اينترنتي، شامل ليست دريافت اين سهميه‌ها نخواهند شد ! كه همين مساله، باعث شده تا خيلي‌ها، اين سياست را ناعادلانه بخوانند. براي يافتن پاسخي براي اين سوال‌ها گفت‌وگويي با عليرضا قنادان، مديرعامل سازمان مديريت و نظارت بر تاكسيراني شهر تهران داشته‌ايم كه در زير مي‌خوانيد.
آقاي دكتر، يكي از موضوعات چالش‌برانگيز در مورد ناوگان تاكسيراني تهران، نحوه نظارت براين سيستم است. چراكه آنچه در شهر مي‌بينيم، حكايت از آن دارد كه اصولا نظارت خاصي روي تاكسي‌ها وجود ندارد و به عبارتي آنها خودشان را جوابگو به كسي نمي‌دانند! واقعا همين طور است؟ يعني چطور روي تاكسي‌هاي تحت پوشش خود نظارت داريد؟
اينكه مي‌گوييد هيچ نظارتي روي تاكسي‌ها و ناوگان تاكسيراني نيست، ادعاي درستي نيست. اصولا ما به شيوه‌هاي مختلفي اين كار را انجام مي‌دهيم. يكي از اين شيوه‌ها، استفاده از 130 واحد گشت در سطح شهر است كه در خيابان‌ها مي‌چرخند و در ايستگاه‌ها مستقر مي‌شوند تا بر تردد تاكسي‌ها نظارت كنند. ضمن آنكه ازسرپرست‌هاي خطوط هم براي نظارت استفاده مي‌كنيم. همچنين ما سامانه هوشمندي داريم كه با دوربين پايانه‌هاي تاكسيراني را رصد مي‌كنيم و مثلا اگر يك خودروي شخصي وارد اين پايانه‌ها شود، جريمه خواهد شد. به همين شيوه فعاليت تاكسي‌ها نيز رصد مي‌شود.
روي تاكسي‌هاي تلفني تحت پوشش خود هم نظارت داريد؟ چون آنها كه مانند تاكسي‌هاي معمولي كار نمي‌كنند.
بله. براي نظارت بر آنها از همان سامانه هوشمند تاكسي‌هاي تلفني استفاده مي‌شود.
اين روزها اخباري موثق به گوش مي‌رسد كه حكايت از دونرخي شدن نرخ بنزين در دو- سه هفته آينده دارد. مسلما در اين روش براي تاكسي‌ها و وسايل حمل و نقل عمومي سهميه‌هايي را قايل خواهند شد. همين مساله باعث شده تا نگراني جدي در مورد عملكرد تاكسي‌ها، در صورت دونرخي شدن بنزين به وجود آيد.
چه نگراني. ...؟!
حتما به خاطر داريد كه در برهه‌اي ديگر از تاريخ اين كشور و وقتي كه بنزين كوپني بود يا وقتي كه كارت‌هاي سوخت مطرح شدند، تاكسي‌ها سهميه‌هاي خاصي داشتند. اما بسياري از تاكسي‌ها به جاي آنكه در شهر تردد و مسافرها را جابه‌جا كنند، ترجيح مي‌دادند ماشين‌هاي‌شان را در پاركينگ‌هاي‌شان پارك كنند و در عوض سهميه بنزين‌شان را بفروشند. حالا اين واهمه وجود دارد كه نكند دوباره اين سناريو تكرار شود و باز بازار داد و ستد سهميه بنزين تاكسي‌ها، داغ شود. واقعا پيش‌بيني خاصي در اين زمينه كرده‌ايد؟
بله. اتفاقا برنامه‌ريزي ويژه‌اي براي اين منظور تدارك ديده شده است. يكي از اين راهكارها، تجهيز خودروها به سيستم‌هاي GPS ترافيكي است تا به اين طريق بتوانيم تمامي رفت و آمدهاي تاكسي‌ها را رصد كنيم و ببينيم كه كداميك، واقعا در شهر به جابه‌جا كردن مسافران مشغولند و كداميك به قول شما در خانه خوابيده‌اند و بنزين‌شان را در بازار آزاد مي‌فروشند. به علاوه از ابتداي آبان ماه و با آغاز طرح LEZ، دوربين‌هاي قابل رصد شهرداري از 300 دوربين به 1هزار و 200 عدد از دوربين افزايش پيدا مي‌كند كه بانك اطلاعاتي تاكسي‌ها را نيز دارند و مي‌توانند تردد آنها را رصد كنند. اين شرايط شامل تاكسي‌هاي اينترنتي كه از ما مجوز دارند هم مي‌شود.
مگر شما به شركت‌هاي اينترنتي مجوز مي‌دهيد؟
اين شركت‌ها براي هماهنگي و نظارت برتاكسي‌ها بايد از ما هم مجوز بگيرند تا مشكلي پيش نيايد. الان شركت‌هايي مانند كارپينو و كارپين و يك شركت ديگر از ما مجوز دارند و كاملا هماهنگ با سياست‌هاي تاكسيراني عمل مي‌كنند. يكي، دو شركت ديگر هم درحال اخذ مجوز هستند. ولي هنوز با 3-2 شركت تاكسي اينترنتي اختلاف نظرهايي داريم. يعني آنها تمايلي به اخذ مجوزهاي قانوني از ما ندارند.
مگر وزارت صنايع نبايد به شركت‌هاي تاكسي اينترنتي مجوز بدهد؟
نه. براساس قانون، آنها فقط جواز كسب براي اين شركت‌ها صادر مي‌كنند ولي پروانه بهره‌برداري در حوزه حمل و نقل شهري با شهرداري است.
الان فعاليت اين همه شركت اينترنتي، با فعاليت تاكسي‌هاي تهران تداخلي ندارد؟
همين‌طور است. مسلم است كه در كار شبكه ما اختلال ايجاد مي‌كند. مسلم است كه اين همه خودروي شخصي كه در اين شركت‌ها مشغول به كارند يا موتورهايي كه در كار حمل و نقل مسافران فعال هستند علاوه برمشكلاتي نظير افزايش آلودگي هوا، در نظم شبكه ما هم اختلال ايجاد مي‌كنند.
خب فكر نمي‌كنيد اينكه به تعدادي از شركت‌هاي تاكسي اينترنتي سهميه بنزين داده شود و به تعدادي ديگر داده نشود، به نوعي بي‌عدالتي باشد؟
نه. آنها هم مي‌توانند بيايند و تحت نظر ما فعاليت كنند. ما براساس قانون به هر شركتي كه از ما مجوز داشته باشد، سهميه مي‌دهيم. اين را ما تعيين نمي‌كنيم، قانون مي‌گويد. اگر اين شركت‌ها نيز با ما يكي شوند، مي‌توانند از تسهيلات تشويقي ما مثل معافيت‌هاي در نظر گرفته شده براي طرح ترافيك هم بهره‌مند شوند.
الان چند تاكسي در تهران فعال هستند؟
بيش از 80 هزار تاكسي.
اين 80 هزار تاكسي، شامل تاكسي‌هاي اينترنتي هم مي‌شود؟
نه. فقط تاكسي‌هاي زرد. البته تاكسي‌هاي اينترنتي تحت پوشش ما، همگي از جنس تاكسي‌هاي زرد شهري هستند.
خب اين زياد نيست؟
چرا. شايد جالب است كه بدانيد، ما بعد از مكزيكوسيتي كه بيش از يكصد هزار تاكسي دارد، با 80 هزار تاكسي دومين كشور جهان از لحاظ آمار تاكسي‌ها هستيم. جالب‌تر اينجاست كه نيويورك 13 هزار تاكسي دارد و پكن با 20 ميليون جمعيت 64 هزار تاكسي دارد!
در مورد تغيير قيمت بنزين و تاثير آن روي قيمت كرايه‌هاي تاكسي‌ها از شما مشورتي گرفته نشده است؟
از ما يعني سازمان تاكسيراني خير. ولي اينكه از ساير نهادها مانند وزارت كشور و... سوال شده باشد، بنده در جريان نيستم.
ولي فكر مي‌كنم اين افزايش قيمت‌ها كاملا روي عملكرد تاكسي‌ها و فعاليت ناوگان تاكسيراني تاثير داشته باشد.
دقيقا. چون اصولا ما براي تعيين نرخ كرايه‌هاي خود فرمول خاصي داريم. يكي از شاخصه‌هاي اين فرمول، مسافت طي شده است كه نرخ بنزين ارتباط مستقيم دارد. مسلم است كه اگر نرخ بنزين افزايش پيدا كند، نرخ كرايه‌ها نيز بايد افزايش يابد.
ولي شما كه نمي‌توانيد سرخود قيمت‌ها را افزايش دهيد.
بله. مسلما بايد از مبادي قانوني اين اتفاق بيفتد. ولي فعلا صحبت در اين زمينه زود است. بايد منتظر طرح دولت ماند و سپس در مورد آن بحث كرد.
ما براساس قانون به هر شركتي كه از ما مجوز داشته باشد، سهميه مي‌دهيم. اين را ما تعيين نمي‌كنيم، قانون مي‌گويد. اگر اين شركت‌ها نيز با ما يكي شوند، مي‌توانند از تسهيلات تشويقي ما مثل معافيت‌هاي در نظر گرفته شده براي طرح ترافيك هم بهره‌مند شوند.
اصولا ما براي تعيين نرخ كرايه‌هاي خود فرمول خاصي داريم. يكي از شاخصه‌هاي اين فرمول، مسافت طي شده است كه نرخ بنزين ارتباط مستقيم دارد. مسلم است كه اگر نرخ بنزين افزايش پيدا كند، نرخ كرايه‌ها نيز بايد افزايش يابد.