خالقي، خلاق و مبتكر
فرهاد فخرالديني
روح‌الله خالقي هم به عنوان موسيقيدان و هم در مقام يك محقق شخصيت بي‌نظير و تاثيرگذاري است. زماني كه اركستر «انجمن موسيقي» را تشكيل داد (همان‌طور كه مي‌دانيم ابتدا انجمن موسيقي و سپس با همكاري ابوالحسن صبا، روح‌الله خالقي و ديگران اركستر انجمن موسيقي تشكيل شد) براي اينكه اركستر رپرتوار اجرايي داشته باشد، مجموعه قطعاتي را تنظيم و اركستراسيون كرد. با اين آهنگ‌ها اركستر «انجمن موسيقي» برنامه‌ها و اجراهايي داشت كه در زمان خود كارهايي نوآورانه محسوب مي‌شدند. روح‌الله خالقي هارموني را از طريق مكاتباتي كه با فرانسه داشت، فرا گرفته بود و به علم موسيقي آگاهي خوبي داشت. به همين دليل نوع صدادهي اركستر در آثار اين موسيقيدان با آثار هنرمندان پيش از او كاملا متفاوت هستند. خالقي به تنهايي مجموعه‌اي از قطعات را ساخت و تعدادي از آثار كلنل علينقي وزيري را هم اجرا كرد كه البته در اجراي آنها هم ابتكارات خاصي به خرج مي‌داد. به عنوان مثال چنانكه همسر ايشان براي من نقل كرده‌اند، در كنسرت قطعه «آتشين لاله» به عنوان يكي از موسيقي‌هاي شناخته شده از روح‌الله خالقي، به هر يك از مدعوين شاخه‌اي گل لاله تقديم مي‌شد؛ چنين ظرافت‌هايي تنها از او برمي‌آمد. بعدها اركستر گلها با همكاري ابوالحسن صبا، علي تجويدي، حسين تهراني، مرتضي محجوبي، غلامحسين بنان، عبدالعلي وزيري و مرضيه تشكيل شد. روح‌الله خالقي در حدود سال‌هاي 1338 به آنها پيوست و در اين دوره هم شاهد اجراهاي متعدد اين اركستر و دوران پررونق كاري آنها هستيم. در ادامه جواد معروفي به اركستر گلها پيوست و سال‌ها بعد اساتيد ديگري با آنها همراه شدند. من نيز در اين اركستر هم نوازندگي و آهنگسازي را به عهده داشتم و سال‌ها با آنها كار كرده‌ام پس خاطرات بسيار خوبي از روح‌الله خالقي دارم كه آنها را در كتاب «شرح بي‌نهايت» تحرير كرده و درباره‌اش نوشته‌ام. يادش گرامي باد.