ظريف پس از ديدار با كري در لوزان براي گفت‌وگو با همتايان اروپايي راهي بروكسل شد
در جست‌وجوي راه‌حل هسته‌اي
ادامه از صفحه اول
عراقچي در ادامه نشست دوجانبه دوطرف را فشرده و سنگين ارزيابي كرد و گفت: در دو دور گذشته موفق شديم به پيشرفت‌هايي دست پيدا كنيم و اميدواريم بتوانيم در اين دوره هم اين پيشرفت را ادامه دهيم، هرچند همچنان فاصله‌هايي وجود دارد زيراجزييات مفصل و پيچيده است. هم در بحث فني و هم در بخش سياسي، شكاف‌هايي وجود دارد اما مسائل فني مي‌تواند به بحث‌هاي سياسي كمك كند و در نهايت اين تصميم‌گيري‌هاي سياسي است كه به رسيدن به توافق نهايي كمك مي‌كند.
عراقچي با بيان اينكه همه هيات‌ها در اين دوره تا روز جمعه وقت خواهند گذاشت، تصريح كرد: وزيران خارجه ايران و امريكا تا روز جمعه در لوزان هستند و اميدوارم راه‌حل‌ها در همين چند روز براي كم كردن فاصله‌ها راهگشا باشد.
دو هفته سرنوشت ساز از زبان موگريني
فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا عصر روز گذشته در بروكسل ميزبان وزراي امور خارجه ايران، فرانسه، انگلستان و آلمان بود. ديداري براي به روز رساني اطلاعات تروييكاي اروپايي در خصوص آنچه ميان ايران و امريكا در مذاكرات هسته‌اي مي‌گذرد و بررسي راه‌هاي موجود براي پيشرفت بيشتر در زمان كمتر. پيش از اين ديدار موگريني با بيان اينكه مذاكرات هسته‌اي با ايران وارد مرحله سرنوشت‌سازي شده است، گفت: طرفين تلاش مي‌كنند در دو هفته آينده به زمينه مشتركي براي حصول يك «توافق خوب» دست يابند.
روز گذشته در بروكسل محمد جواد ظريف با فدريكا موگريني ديدار دوجانبه اي را برگزار كرد.دراين ديدار آخرين تحولات مربوط به روند مذاكرات هسته‌اي ، رابطه ايران و اتحاديه اروپا و همچنين آخرين تحولات منطقه‌اي مورد گفت‌وگو قرار گرفت.پس ازاين ديدار ، گفت‌وگوهاي هسته‌اي محمدجواد ظريف با همتاي انگليسي نيز انجام شد.
رويترز: احتمال تفاهم سياسي در اين دور كم است
مذاكرات ايران و شش كشور مقابل آن براي رسيدن به تفاهم سياسي كه چارچوب كلي براي آغاز نگارش متن توافق جامع هسته‌اي باشد، اندكي به موفقيت نزديك‌تر شده است. اين گزاره‌اي است كه خبرگزاري رويترز در تازه‌ترين گزارش خود از لوزان بر آن صحه گذاشته است. رويترز به نقل از يك مقام آگاه نوشت كه به نظر نمي‌رسد گشايش جدي در دسترس فوري مذاكره‌كنندگان باشد. جن ساكي، سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا در واشنگتن در خصوص اين دور از مذاكرات هسته‌اي به سي‌ان‌ان گفت: ما در لحظات بسيار حساسي هستيم و روزهاي آتي منتهي به آخر هفته در اين دور از اهميت فوق‌العاده‌اي برخوردار خواهد بود. من فكر نمي‌كنم كه تفاهم سياسي كه به دنبال آن هستيم در اين دور محقق شود. فكر مي‌كنم كه ما تا پايان ماه مارس بايد برويم تا ببينيم كه آيا مي‌توانيم به توافقي براي ادامه راه دست يابيم يا خير؟رويترز در ادامه اين گزارش مي‌نويسد: در حالي كه سال نوي ايرانيان در راه است به نظر مي‌رسد كه رسيدن به چارچوب تفاهم سياسي در اين هفته سخت خواهد بود. اگر در اين دور به تفاهم نرسيم احتمالا ايران و طرف مقابل در هفته آخر مارس دوباره با هم ديدار خواهند كرد. رويترز در بخش ديگري از گزارش خود از احتمال حضور وزراي امور خارجه كشورهاي اروپايي در لوزان در روز پنجشنبه خبر داده است.
از تفاهم شفاهي آسوشيتدپرس تا گزارش فني واشنگتن‌پست
با آغاز دور جديد مذاكرات هسته‌اي ايران با اعضاي 1+5 در لوزان و سپس بروكسل، بازار گمانه‌زني‌ها در خصوص آنچه در پشت درهاي بسته مي‌گذرد هم داغ شده است. آسوشيتدپرس در تازه‌ترين گزارش خود كه مفاد آن به تاييد هيچ‌كدام از مذاكره‌كنندگان دوطرف نرسيده است به نقل از منابع ديپلماتيك مدعي بروز اختلافات تازه در مذاكرات هسته‌اي شد. اين رسانه امريكايي در اين خصوص نوشت: طرفين به دليل ناتواني در رسيدن به يك توافق مشخص، به دنبال يك تفاهم شفاهي مبهم تا پايان ماه مارس هستند. جان كري در حالي براي انجام چند روز مذاكرات با محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران وارد سوييس شده كه هيچ‌كس قولي در مورد گشايش در مذاكرات نداده است.
يك ديپلمات مي‌گويد در آخرين دور از مذاكرات، اختلافات تازه‌اي ظاهر شده است. اين ديپلمات به آسوشيتدپرس گفته است كه درخواست ايران براي حفظ «چند صد سانتريفيوژ» در سايت فردو، يكي از موارد مورداختلاف دو طرف است. بر همين اساس به احتمال زياد طرفين به جاي اين توافق، به يك بيانيه شفاهي مبهم كه تنها در آن اعلام مي‌شود پيشرفت كافي براي ادامه مذاكرات صورت گرفته، بسنده خواهند كرد. از سوي ديگر واشنگتن‌پست در تازه‌ترين نگاه خود به پرونده هسته‌اي ايران نوشت: تاريخ نشان داده است كه ايران از سال 2003 تاكنون ضمن گسترش تاسيسات هسته‌اي و تعداد سانتريفيوژهاي خود هيچ يك از خطوط قرمز آژانس و غرب را ناديده نگرفته است. كاخ سفيد معتقد است كه اسراييل و جمهوريخواهان تنها خواستار رفع خطر برنامه هسته‌اي ايران با استفاده از گزينه نظامي هستند، اما اگر دو طرف موفق به دستيابي به يك توافق هسته‌اي نشوند، آيا استفاده از گزينه نظامي تنها گزينه پيش روي اوباما خواهد بود؟ ظاهرا خير. با توجه به اينكه تاسيسات هسته‌اي ايران در طول 10 سال اخير گسترش يافته است اما استفاده از منابع اطلاعاتي به همراه صدور تحريم‌ها و بازديد بازرسان آژانس از حركت ايران به سمت ساخت تسليحات هسته‌اي جلوگيري كرده است و بازرسان آژانس و نهادهاي اطلاعات غرب از سال 2003 تاكنون نتوانسته‌اند در برنامه هسته‌اي ايران ابعاد نظامي را پيدا كنند. تاريخ نشان داده است كه ايران تاكنون ضمن گسترش تاسيسات هسته‌اي و تعداد سانتريفيوژهاي خود، هيچ يك از خطوط قرمز مشخص شده توسط آژانس و غرب را ناديده نگرفته است. دولت اوباما هم‌اكنون معتقد است كه توافق با ايران تضمين محكم‌تري براي اطمينان از عدم حركت ايران به سمت ساخت تسليحات هسته‌اي در طول 10 سال آينده است و براي امريكا نيز خطرات و هزينه كمتري دارد. به احتمال زياد در صورت دستيابي دو طرف به توافق هسته‌اي، اين توافق در رابطه ايران و امريكا در سال‌هاي آتي يا بازگشت امريكا به منطقه تروريست زده خاورميانه تاثير بسزايي خواهد داشت.
جمهوريخواهان همچنان مخالف
در شرايطي كه محمدجواد ظريف مي‌گويد: در نخستين روز از مذاكرات هسته‌اي با جان كري در خصوص اقدام سناتورهاي امريكايي هم با وي صحبت كرده است، يك سناتور تندروي امريكايي گفت كه هيچ تغييري در روند تصويب طرح لزوم نظارت و راي‌گيري كنگره براي تاييد توافق هسته‌اي با ايران انجام نشده است.
باب كوركر، سناتور جمهوري‌خواه ايالت تنسي و رييس كميسيون روابط خارجي كنگره امريكا، از سوي دنيس مك دوناف، رييس دفتر كاخ سفيد به نمايندگي از باراك اوباما، نامه‌اي دريافت كرد كه در آن اوباما توضيح داده بود كه چرا كنگره تا پايان ماه ژوئن در صورت دستيابي يا دست نيافتن به توافق هسته‌اي بايد از تصويب هرگونه طرح و مصوبه‌اي عليه ايران و مذاكرات هسته‌اي خودداري كند. مك دوناف در اين نامه خطاب به باب كوركر نوشته است كه اما طرحي كه شما براي تصويب به كنگره معرفي كرده‌ايد بسيار فراتر از نقشي است كه كنگره بايد در مذاكرات داشته باشد. باب كوركر در پاسخ به اين نامه گفت: هيچ گونه تغييري در روند تصويب اين طرح صورت نخواهد گرفت و به محض اينكه اين طرح راي لازم براي تصويب را در ميان دموكرات‌ها به دست آورد، آن را تصويب مي‌كند. معتقدم كه كنگره نقش بسيار مهمي در اين مذاكرات دارد و اين خيلي مهم است كه كنگره هرگونه توافق احتمالي را پيش از اجرا شدن به‌طور كامل بسنجد. همچنين چند تن از مشاوران و منابع نزديك به برخي از سناتورهاي جمهوري‌خواه كنگره به روزنامه اورشليم پست اعلام كردند كه سناتورها تنها تا 24 مارس براي تصويب اين مصوبه دست نگه مي‌دارند. يكي از اين افراد گفت: 24 مارس اين طرح براي راي‌گيري به كنگره مي‌رود و ديگر هيچ مكانيزمي وجود ندارد كه بتواند بيش از اين از تصويب اين طرح جلوگيري كند.
مذاكرات از نگاه ديپلمات‌ها
محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه: بايد درباره راه‌حل‌ها صحبت كنيم، روي آنها توافق و سپس نگارش را آغاز كنيم. روي هيچ موضوعي توافق نخواهد شد مگر آنكه روي تمامي موضوعات توافق شود. ما همواره برنقش اروپا و توسعه همكاري‌ها با كشورهاي اروپايي تاكيد كرده‌ايم و دستيابي به توافق در موضوع هسته‌اي مي‌تواند جهشي در اين همكاري‌ها ايجاد كند.
فدريكا موگريني، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا: بايد همه تلاش كنند تا فاصله‌هاي موجود در مذاكرات را كاهش دهند. شخصا نهايت سعي خود راخواهم كرد تا نقش خود را در اين زمينه به‌خوبي ايفا كنم. انگيزه اروپاييان براي به ثمر نشستن تلاش‌ها جهت دستيابي به توافق هسته‌اي بالاست و نقش موثرتر خود را ايفا خواهند كرد.
علي‌اكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي ايران: جلسه فني ما با طرف امريكايي از يكشنبه بعدازظهر آغاز شد و احساس مي‌كنم هر بار كه دراين جلسات شركت مي‌كنيم مقداري توانسته‌ايم به جلو برويم كه همين به نوبه خود نشانه مثبتي است. در جلسه روز دوشنبه مسائل فني و تحريم‌ها ميان دوطرف مطرح شد و درتلاش هستيم تا در اين چند روز به يك جمع‌بندي عمومي برسيم.
فيليپ هاموند، وزير امور خارجه انگليس: هم‌اكنون بيشتر از گذشته به يك توافق هسته‌اي نزديك شده‌ايم اما هنوز راه درازي تا دستيابي به يك توافق جامع مانده است. موضوعاتي وجود دارد كه دو طرف در مورد آنها به پيشرفت‌هاي قابل‌توجهي دست يافته‌اند ودر موضوعات ديگري نيز هنوز پيشرفتي حاصل نشده است. اما من فكر مي‌كنم در واقع حضور ما اين‌جا نشان‌دهنده تعهد دو طرف براي دستيابي به توافق هسته‌اي است.
فرانك والتر اشتاين‌ماير، وزير خارجه آلمان: از ديد من اگر شانسي براي حل مساله هسته‌اي ايران پس از 10 سال به وجود آمده است بايد از اين شانس استفاده كرد.
لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه : همچنان نکات مهمی درباره توافق هسته‌ای گروه 1+5 با ایران وجود دارد که حل نشده است. ما توافق می‌خواهیم اما توافقی که محکم و پایدار باشد. توافقی صورت گرفته است اما نکات مهمی وجود دارد که هنوز حل نشده است.
ويليام برنز، قائم مقام پيشين وزارت خارجه امريكا: درست است كه چون غني‌سازي داخلي براي كشورها به صرفه نيست و همان‌طور كه امريكا نيز اعلام كرده است نبايد غني‌سازي داخلي وجود داشته باشد، اما واقعيتي كه با آن روبه‌رو هستيم اين است كه ايران دانش فناوري غني‌سازي را به دست آورده است و ديگر نمي‌شود آن را برچيد يا بمباران كرد. سوالي كه اكنون مطرح است اين است كه چگونه مي‌توان با يك توافق برنامه هسته‌اي ايران را تا 15 سال آينده محدود كرد و مطمئن شويم كه گريز هسته‌اي رخ نمي‌دهد و ايران نيز ديگر به اين مساله فكر نكند. بنابراين، اگرچه من استدلال غني‌سازي نكردن در داخل ايران را درك مي‌كنم اما ديگر دوره آن به سر آمده است.
تركي الفيصل، رييس پيشين وزارت اطلاعات عربستان: من همواره گفته‌ام كه نتيجه مذاكرات هرچه باشد از آن استقبال مي‌كنيم. اگر ايران توانايي غني‌سازي اورانيوم را در سطح‌هاي بالا داشته باشد، تنها عربستان سعودي نيست كه در اين مورد احساس نگراني خواهد كرد. در صورتي كه اقدامات پيشگيرانه لازم صورت نگيرد همه كشورهاي دنيا ممكن است به سمت ساخت تسليحات هسته‌اي حركت كنند و اين موضوع نقد اصلي من در مورد روند مذاكرات هسته‌اي است.
مارتين ليدگارد، وزير خارجه دانمارك: ايران بازيگري كليدي در منطقه است و بدون كمك تهران نمي‌توان به بحران در سوريه و عراق پايان داد. خوب ايران از سال‌ها قبل فعال است و از جهات مختلف در منطقه فعاليت كرده است، بنابراين اينكه آنها همچنان فعال هستند، براي من تعجب‌آور نيست. فكر نمي‌كنم كه اين امر ارتباطي به مذاكرات جاري بر سر مساله هسته‌اي داشته باشد. اما قطعا براي همه روشن است كه همه ما از نقش فعال‌تر و مثبت ايران در اين مجموعه، نفع مي‌بريم. چراكه ايران الان حضور دارد و مي‌تواند به جاي آنكه بخشي از مشكل باشد، بخشي از راه‌حل باشد. البته اين بدان معنا نيست كه ما مي‌توانيم در مساله هسته‌اي امتياز بدهيم، چراكه ما بايد از صلح‌آميز بودن برنامه هسته‌اي ايران اطمينان پيدا كنيم. اين مذاكرات پيچيده است و نمي‌توان يك پاسخ ساده به اين سوال داد. اما فكر مي‌كنم اگر توافق به دست آيد و اگر تحريم‌ها برداشته شود، اين هم به نفع ايران است و هم به نفع باقي جهان خواهد بود.