رييس بنياد مسكن در سالگرد زلزله كرمانشاه در پاسخ به «اعتماد» اعلام كرد
پيمانكاران مناطق زلزله‌زده فرار نكرده‌اند
گروه اجتماعي
از آبان 96 كه زلزله با وسعت زياد به جان كرمانشاه افتاد يك سال مي‌گذرد. مديراني كه سال قبل و در هياهوي حادثه مشغول امدادرساني و آواربرداري و خدمات بهداشتي و اختصاص وام براي بازسازي خانه‌هاي تخريب‌شده بودند حالا در يك رديف نشسته‌اند تا در نشست خبري «تشريح خدمات دولت به مناسبت سالگرد زلزله كرمانشاه» بگويند كه چه كرده‌اند و آمارهاي بعضا تكرار شده در ماه‌هاي گذشته را اعلام كنند. با استناد به گزارش‌هاي ارايه شده توسط رييس سازمان مديريت بحران كشور، استاندار كرمانشاه، رييس سازمان امداد و نجات هلال‌احمر، رييس بنياد مسكن و سخنگوي وزارت بهداشت و درمان، در كرمانشاه اوضاع به خوبي پيش مي‌رود و مردم از اقدامات انجام شده راضي هستند. اما در بيرون از نشست خبري گزارش‌هاي رسانه‌ها و اظهارنظر برخي از مسوولان استاني حكايت ديگري دارد.
«بنياد مسكن پيمانكاراني را براي بازسازي مناطق زلزله زده كرمانشاه معرفي كرد و ضمانت‌هاي لازم براي انجام كار از پيمانكاران اخذ نكرد و پروژه‌ها رها شده و مردم سرگردان هستند. بايد بنياد مسكن پاسخگوي وضعيت نامناسب در روند بازسازي مناطق زلزله‌زده باشد اما متاسفانه بنياد مسكن حتي اقدام به گفتار درماني نكرده است.» اينها صحبت‌هايي بود كه چند روز پيش به نقل از فرهاد تجري، نماينده قصرشيرين، سرپل ذهاب و گيلان غرب در مجلس شوراي اسلامي در خبرگزاري خانه ملت منتشر شد. تجري گفته بود: «با توجه به اينكه بنياد مسكن اعتبارات دولتي مربوط به مناطق زلزله‌زده استان كرمانشاه را اخذ كرده و عمدتا پيمانكاران را به مردم معرفي كرده است بنابراين بايد پاسخگو باشد و امور را ساماندهي كند. با توجه به بازديد ميداني كه از مناطق زلزله زده استان كرمانشاه در مدت اخير انجام شد همچنان برخي از زلزله‌زدگان در هواي سرد مجبور به زندگي در چادر و كپر هستند.»
بخشي از «نق‌ونوق‌ها» طبيعي است، بخشي بزرگنمايي
عليرضا تابش، رييس بنياد مسكن انقلاب اسلامي در نشست ديروز به حرف‌هاي تجري و سوال «اعتماد» در مورد فرار پيمانكاران از منطقه به دليل گران شدن مصالح ساختماني پاسخ داد. تابش هم به بازديدي كه از منطقه و اتفاقا به همراه نماينده اين شهر داشته است اشاره كرد اما از زاويه ديد او اين بازديد نشان از اين داشته كه همه كارها به خوبي در حال انجام است: «آقاي تجري همين روز گذشته همراه ما بودند و از شهرها و روستاها ديدن كرديم. ببينيد ما اصلا پيمانكاري را به آنجا نمي‌بريم كه بخواهد رها كند يا نكند. مردم خودشان در شهر قسمت به قسمت كار را به پيمانكاران مي‌سپارند، پي‌ريزي را به يكي مي‌دهند و اسكلت ساختمان را به يكي ديگر و سقف و ديوارچيني و ... را هم به پيمانكاران ديگر؛ براي همين هم هست كه ساختمان‌ها ارزان درمي‌آيد چون توسط پيمانكاران جزء انجام مي‌شود. خود مردم با پيمانكاران قرارداد مي‌بندند و گزينش مي‌كنند. در روستاها هم كه كار عملا تمام شده است و اگر پيمانكاران برمي‌گردند به دليل پايان كار است و فقط مي‌گويند كه ضرر كرده‌ايم و فكري به حال ضرر ما بكنيد.» او ادعاي مطرح شده توسط نماينده سرپل‌ذهاب را تكذيب مي‌كند و مي‌گويد: «اگر موردي هست بايد بفرمايند كه پيگيري كنيم.» تابش البته در صحبت‌هايش در اين نشست اشاره كرده بود كه پيمانكاران يا از سوي بنياد مسكن معرفي مي‌شدند يا انتخاب‌شان به عهده مردم گذاشته مي‌شد و البته تاكيد كرده بود: «مديريت هزينه را كلا به اختيار فرد گذاشتيم؛ يعني پول را به حساب‌هاي‌شان ريختيم و فرد مي‌توانست مرحله به مرحله با دستور ما پول بردارد و هزينه كند.» بايد از مردم تشكر كنيم چون بازسازي را خودشان انجام داده‌اند. مسوولان هم انصافا سنگ‌تمام گذاشتند. و بعد از تشكر از مردم و مسوولان گفت: «ما در مورد اعتبارات مشكلي نداريم، استاندار سنگ‌تمام گذاشت، مسوولان و نهادها و نمايندگان مجلس همه كار كردند. اگر نق و نوقي هست و اگر مشكلي هست متوجه ماست، ما بيشتر از اين نتوانستيم. اگر نق و نوقي هست بخشي‌اش طبيعي است و بخشي‌اش هم بزرگنمايي برخي از مشكلات است. هزينه‌كرد 3 هزار ميليارد توماني در يك سرزمين محدود در قالب 100 هزار پروژه كار بسيار سختي است. البته منت سر مردم نمي‌گذاريم، منت هم مي‌كشيم و تا بازسازي آخرين واحدها كنار مردم هستيم.»
تابش در مورد وضعيت مستاجران گفت كه بايد ابتدا به اين توجه كرد كه در مورد فضاهاي فيزيكي چه اقدامي انجام شده است: « به تمام خانه‌هاي احداث شده يك طبقه اضافه شده است كه همه اين واحدها مي‌توانند تبديل به خانه‌هايي شوند كه مستاجران به آنها نقل مكان مي‌كنند و اين خانه‌هاي جديد را اجاره مي‌كنند. از 7 هزار و 200 مستاجر 4 هزار و 500 نفر به خانه‌هاي تعمير و بازسازي‌شده بازگشته‌اند و اگر مستاجري در كانكس زندگي مي‌كند يعني صاحبخانه‌اش هم در كانكس است، اما در زماني كه ساخت خانه‌ها به پايان برسد، ظرفيتي براي مستأجران اضافه شده است.» او مي‌گويد كه در طرح‌هاي بلندمدت‌تر البته در اين زمينه فكرهايي هم شده است كه در پروسه طولاني‌مدت انجام خواهد شد: «يكي از راهكارها اين است كه به مستاجران هم وام‌هاي 50 تا 60 ميليون توماني بدهيم يا زمين با قيمت مناسب‌تر در اختيارشان بگذاريم.»
خودكشي‌ها در كرمانشاه 5 درصد كاهش داشته است
«تاكنون اين زلزله 5 هزار و 435 پس لرزه داشت كه برخي از اين پس لرزه‌ها خودشان يك زلزله بودند و اين پس‌لرزه‌ها كار ما را در بحث بازسازي سخت مي‌كرد زيرا مردم اعتماد نمي‌كردند در خانه‌هاي خود بمانند و ما مجبور بوديم آنها را در سازه‌هاي ديگري مانند كانكس‌ها مستقر كنيم.» هوشنگ بازوند، استاندار كرمانشاه با اشاره به اينكه در زمين‌لرزه كرمانشاه 104 هزار واحد مسكوني تخريب شدند و خسارت ديدند اضافه كرد كه از اين تعداد، 68 هزار واحد تعميراتي بود كه 59 هزار نفر براي دريافت تسهيلات در بانك ثبت‌نام كردند كه كارهاي‌شان در حال انجام است. به گفته بازوند: «بار مالي اين زلزله تا امروز 10 هزار و 855 ميليارد تومان بوده كه ممكن است بيشتر هم شود. دولت فقط بايد 855 ميليارد تومان بابت امهال وام‌هاي زير 50 ميليون به زلزله‌زدگان به بانك‌ها پرداخت كند. در مجموع يك هزار و 552 ميليارد تومان به زلزله‌زدگان كمك بلاعوض شده و يك هزار و 241 ميليارد تومان به زيرساخت‌ها خسارت وارد آمد.»
ايرج حريرچي، سخنگوي وزارت بهداشت در اين نشست خبري پيش از هر چيز اعلام كرد كه براي درك درست از وضعيت كرمانشاه بايد نظر مردم منطقه را جويا شد: «مردم منطقه از اقدامات انجام شده رضايت دارند اما جو عمومي رسانه‌ها منعكس‌كننده عدم رضايت است.» و پس از گفتن اين حرف به سراغ آمار و ارقام مربوط به وزارت بهداشت رفت: «در زمين‌لرزه كرمانشاه، 6 بيمارستان سيار در كمتر از 15 ساعت مستقر شدند و 2 هزار و 893 بستري در بيمارستان‌هاي استان داشتيم و فقط 428 بيمار را به بيمارستان‌هاي خارج از استان اعزام كرديم. يك هزار و 980 عمل جراحي در كمتر از سه روز انجام شد. مي‌دانيد كه معمولا خبر پيوند عضو رسانه‌اي مي‌شود، ما در جريان زلزله كرمانشاه 100 عمل پيوند عضو موفق داشتيم. 90 ميليارد تومان داروي رايگان غير از بيمارستان‌ها در ميان زلزله‌زدگان توزيع شد. » به گفته حريرچي غربالگري روحي و رواني بر روي 210 هزار نفر از مردم منطقه انجام شده است كه 100 هزار نفر از آنها زيرنظر وزارت بهداشت بوده است و 274 روانشناس در قالب 37 تيم مشغول ارايه خدمات درمان سلامت رواني بوده‌اند. حريرچي در پاسخ به سوالي در مورد ميزان خودكشي‌هاي صورت گرفته در كرمانشاه پس از وقوع زلزله گفت: «بر اساس آمار ميزان خودكشي در منطقه نسبت به سال 95 حدود 5 درصد كاهش داشته است. تجربه علمي كشورهاي توسعه‌يافته هم نشان مي‌دهد كه پس از حوادث بزرگ، به دليل مراقبت‌هاي پزشكي و رواني كه به صورت ويژه بر روي مردم انجام مي‌شود، ميزان خودكشي يا ثابت مي‌ماند يا رو به كاهش مي‌گذارد. كاهش خودكشي به معناي خوب بودن شرايط روحي مردم نيست اما بايد توجه داشت كه خودكشي نهايت واكنش به مشكلات است.»
در پايان اين نشست اسماعيل نجار، رييس سازمان مديريت بحران از هنرمندان و ورزشكاراني كه كمك‌هاي مردمي جمع‌آوري كرده بودند درخواست كرد شفاف‌سازي كنند و اگر مي‌خواهند هزينه‌اي انجام دهند در قالب مراكز عمومي مانند درمانگاه يا ساخت مدارس كار را پيش ببرند.