آتش‌بس موقت در جنگ تجاري امريكا و چين

روز شنبه بازارهاي بين‌المللي بيش از آنكه نگران خروجي نشست سران گروه 20 باشند، توجه خود را معطوف به يك ديدار دوجانبه سرنوشت‌ساز كردند. دونالد ترامپ رييس‌جمهور ايالات متحده و شي جين پينگ رييس‌جمهور جمهوري خلق چين شنبه شب در يك شام كاري با يكديگر ديدار و گفت‌وگو كردند. به گزارش آسوشيتدپرس، دونالد ترامپ پس از خروج از اين نشست اعلام كرد كه به صورت موقت از اعمال دور جديد تعرفه‌هاي مربوط به چين خودداري خواهد كرد. اين اولين سيگنال مثبت جدي پس از ماه‌ها تنش و جنگ تجاري ميان دو كشور چين و امريكا بود.

ترامپ و شي بيش از دو ساعت در بوينس‌آيرس با يكديگر در حاشيه اجلاس گروه 20 گفت‌وگو كردند. در اين مدت ساير رهبران جهان و سرمايه‌گذاران نيز منتظر نتيجه نشست بودند. اعلام آتش‌بس از سوي ترامپ از سوي بسياري از تحليلگران به شكاف در جنگ تجاري تعبير شد.

طبق بيانيه كاخ سفيد، ترامپ اقدامات سختگيرانه‌اي را در قبال چين برنامه‌ريزي كرده بود اما براي جلوگيري از عواقب بيشتر آن، به مدت 90 روز اين اقدامات مقابله‌اي را به حالت تعليق درمي‌آورد. براساس برنامه‌ريزي‌هاي قبلي قرار بود دونالد ترامپ با آغاز سال جديد ميلادي بر 200 ميليارد دلار كالاي چيني تعرفه‌اي 25درصدي وضع كند اما اكنون اجراي اين تعرفه‌ها به حالت تعليق درخواهد آمد. در صورت عدم توافق ميان طرفين در ماه‌هاي آتي امكان افزايش اين تعرفه‌ها وجود خواهد داشت. رييس‌جمهور امريكا پس از جلسه شام با همتاي چيني به سرعت به سمت هواپيما حركت و نشست خبري با خبرنگاران را لغو كرد. ترامپ هنگامي كه قصد داشت با هواپيماي مخصوص رياست‌جمهوري امريكا، بوينس‌آيرس را به مقصد واشنگتن ترك كند، در بيانيه‌اي جلسه خود با شي را شگفت‌انگيز و سازنده خواند. لري كودلو، مشاور ارشد اقتصادي دونالد ترامپ درباره اين جلسه به خبرنگاران گفت: جلسه بسيار خوبي بود. لازم به ذكر است كه اين جلسه اولين برخورد و رويارويي ميان ترامپ و شي در طول يك سال گذشته بود و بسياري آن را بهترين فرصت براي يك آتش‌بس ميان چين و پكن مي‌دانستند. در طول ماه‌هاي گذشته دو كشور هزينه‌هاي صادرات را به‌شدت براي يكديگر بالا بردند. با اين حال پيش از اين نشست به‌خصوص طرف امريكايي سعي كرد بسيار محتاطانه عمل كند و توقعات را درخصوص نتيجه نشست بالا نبرد. هنگامي كه دوطرف دور ميز شام نشسته بودند، ترامپ با خوش‌بيني محتاطانه‌اي به خبرنگاران گفت:
دو ملت درنهايت و احتمالا با يكديگر به يك قرارداد خواهند رسيد. ما قصد داريم در اين جلسه در مورد مسائل تجاري بحث كنيم و فكر مي‌كنم نتيجه براي چين بسيار عالي و براي ايالات متحده بسيار مناسب خواهد بود.

شي جين پينگ مانند ترامپ به صورت مستقيم به سوژه رايزني‌ها اشاره نكرد و گفت: تنها با همكاري بين يكديگر مي‌توانيم به منافع مشترك كه صلح و رفاه است، دست پيدا كنيم. اختلافات تجاري با چين در طول تابستان گذشته به اوج خود رسيد، چراكه ترامپ نخستين دور از تعرفه‌هاي واردات عليه چين را اعمال كرد. ترامپ اقدامات تجاري پكن در قبال امريكا را ناعادلانه خواند و عنوان كرده بود كه چيني‌ها در حال سوءاستفاده از فضاي تجاري به وجود آمده هستند. ترامپ در حال حاضر تعرفه 10درصدي را روي 250 ميليارد دلار كالاي چيني اعمال كرده است. برخي از اين تعرفه‌ها در تاريخ اول ژانويه با 25درصد رشد مواجه مي‌شد. با اين حال كاخ سفيد معتقد است كه عقب‌نشيني از تعرفه 25درصدي براي زمان دادن به مذاكرات
در راستاي رسيدن به يك توافق نهايي بود.

از سوي ديگر دولت چين در واكنش به اقدامات امريكايي‌ها روي 110 ميليارد كالاي امريكايي تعرفه وضع كرد. با اين حال به نظر مي‌رسيد كه مقام‌هاي كاخ سفيد در روزهاي پيشين با كاستن از انتظارات براي رسيدن به يك توافق، فشارها را روي چيني‌ها افزايش دادند. به گفته امريكايي‌ها، پكن پيشنهادهاي جدي را براي برطرف كردن موانع تجاري دو كشور مطرح كرده است. رابرت لايتزر نماينده تجاري امريكا به آسوشيتدپرس گفت: سياست‌هاي اقتصادي چين باعث آسيب جدي به كارگران و توليد‌كنندگان ايالات متحده شده است. ايالات متحده همچنان اين مسائل را با چين دنبال مي‌كند اما تاكنون چين با طرح‌هايي معني‌دار براي اصلاحات شيوه تجارت خود وارد مذاكره نشده است.

بسياري معتقدند كه اثرات بالقوه يك جنگ تجاري تمام‌عيار ميان چين و ايالات متحده به‌طور قطع بر اقتصادهاي ساير كشورها نيز اثر خواهد داشت. اين موضوع به حدي اهميت داشت كه آنگلا مركل صدراعظم آلمان پيش از ديدار روساي جمهور چين و امريكا با دونالد ترامپ ملاقات و او را براي رسيدن به توافق با شي تشويق كرد. مركل تاكيد كرد كه نظام جهاني اصطكاك اقتصادي ميان امريكا و چين را نمي‌خواهد چراكه مي‌تواند به شكل غيرمستقيم بر اقتصاد ساير كشورها نيز اثرگذار باشد. به گزارش پوليتيكو در اين مذاكرات دوطرف ليستي از اصلاحات مدنظر ارايه دادند. مهم‌ترين مساله امريكا نيز مالكيت معنوي بوده است. امريكا دومين اقتصاد بزرگ جهان را متهم كرده كه شركت‌هاي امريكايي را مجبور به انتقال فناوري به چين مي‌كند و در مواردي نيز حق مالكيت معنوي را از اين شركت‌ها به سرقت مي‌برد. در عين حال عمده‌ترين شكايت چيني‌ها اين بوده است كه آنها نمي‌دانند چه كسي در دولت ترامپ مسوول تجاري رييس‌جمهور است، چراكه صداها و سياست‌هاي متفاوتي در رابطه با بحث‌هاي تجاري در داخل دولت امريكا وجود دارد.

در طول دو سال گذشته در زمان‌هاي مختلف استيون منوشين وزير خزانه‌داري، ويلبر راس وزير بازرگاني و لايتز به عنوان نماينده بازرگاني امريكا با چيني‌ها به صورت مجزا مذاكره كرده‌اند و هر كدام نيز سياست متفاوت از يكديگر را پيش بردند كه موجب شده چيني‌ها با يك سردرگمي در مواجهه با امريكا قرار گيرند. حتي برخي نگران بودند حضور پيتر ناوارو مشاور بازرگاني ترامپ در اين مذاكرات فشارها بر ترامپ را براي عدم دستيابي به يك توافق بيشتر كند. در حال حاضر حداقل طرفين تا 3 ماه آينده به يك آتش‌بس موقت دست يافتند و بايد ديد پس از آن چه سرنوشتي در انتظار اين پرونده خواهد بود.

اميدي كه نا اميد شد

به نوشته آسوشيتدپرس ترامپ و تيم وي قصد داشتند در سفر به بوينس‌آيرس براي شركت در اجلاس گروه 20 تا حد زيادي تلاش‌هاي رييس‌جمهور را در عرصه تجارت جهاني برجسته كنند. اما دو اتفاق عملا اين موضوع را به‌شدت زير سوال برد. يكي بحث ابعاد جديد پرونده دخالت روسيه در انتخابات 2016 و دروغ گفتن مايكل كوهن وكيل سابق ترامپ به كنگره امريكا و از طرف ديگر جورج بوش پدر رييس‌جمهور سابق نيز در 94 سالگي درگذشت كه تمام اين اتفاقات موجب شد تا اخبار نشست‌هاي جي 20 و نتايج آن به حاشيه رانده شود. ترامپ علاوه بر اين دستاورد يك توافقنامه تجاري جديد را با كانادا و مكزيك نيز به امضا رساند تا قرارداد نفتا با اين دو كشور كه ميراث باراك اوباما بود را رد كند. او در تلاش است اكنون با لغو قرارداد نفتا كنگره را هر چه بيشتر تحت فشار قرار دهد تا توافق جديد ميان سه كشور را هر چه سريع‌تر به تاييد برساند. همچنين در بيانيه نهايي و مشترك گروه 20 كه توسط همه اعضا به امضا رسيد بر نياز به اصلاحات سازمان تجارت جهاني تاكيد شد كه امريكا آن را يك پيروزي براي خود مي‌داند چراكه كاخ سفيد علاقه‌مند بود كه اعلام كند سازمان تجارت جهاني به‌طور ناعادلانه با ايالات متحده در اختلافات تجاري در اين سازمان برخورد كرده است.