يا خروج از اتحاديه يا جرمي كوربين

ميثم سليماني

دعواي خروج از اتحاديه اروپا در بريتانيا ادامه دارد. شمارش معكوس به كار افتاده و بريتانيا بايد تا ماه مارس 2019 تصميم خود را براي خروج نهايي كند. به نظر مي‌رسد، اين مسير در بن‌بستي گرفتار شده كه راه چنداني براي خروج از آن وجود ندارد. دولت بريتانيا تمام توان خود را به كار بسته تا توافقي را كه با اتحاديه اروپا براي خروج دست پيدا كرده، به تصويب پارلمان برساند. واقعيت آن است كه ترزا مي‌ توان اجماع‌سازي نه‌تنها ميان ساير احزاب مخالف خود را ندارد، بلكه حزب محافظه‌كار نيز وي را همراهي نمي‌كند. ترزا مي‌ قصد داشت اين لايحه را در روز سه‌شنبه به راي پارلمان بگذارد اما حالا خبر مي‌رسد كه اين راي‌گيري به دليل نااميد شدن ترزا مي‌ از تصويب آن را در اين جلسه به تعويق انداخته است. تنها اميد ترزا مي‌ براي تصويب اين لايحه ترساندن هم‌حزبي‌هاي خود از برگزاري انتخابات زودهنگام است. ترزا مي ‌مسير پيش روي برگزاري يك انتخابات زودهنگام را براي هم‌حزبي‌هاي خود ترسيم كرده است. محافظه‌كاران مي‌دانند كه اگر لايحه برگزيت را تصويب نكنند بايد انتخابات زودهنگام در كشور برگزار شود. در صورت برگزاري انتخابات، جرمي كوربين رهبر حزب كارگر اين توان را دارد كه پيروز انتخابات شود. حالا ترزا مي‌ مي‌گويد يا لايحه را تصويب كنيد يا منتظر جرمي كوربين باشيد.

خانم نخست‌وزير بريتانيا اكنون دو راه پيش‌رو دارد: تصويب لايحه خروج به هر قيمتي يا برگزاري انتخابات زودهنگام. در چنين شرايطي، ديوان عالي اروپا روز گذشته با تازه‌ترين راي خود يك راه سوم هم پيش روي خانم نخست‌وزير باز كرد. طبق راي ديوان عالي اروپا، بريتانيا مي‌تواند تصميم خود مبني بر خروج از اتحاديه اروپا را لغو كند و مجددا تحت شرايط فعلي به اتحاديه بازگردد. به گزارش نيويورك‌تايمز اين راي مي‌تواند براي افرادي كه هنوز اميد به معكوس كردن روند خروج دارند، اميدوار‌كننده باشد. اين راي در زماني صادر شده كه بنا بود روز سه‌شنبه راي‌گيري و تصميم نهايي براي خروج در پارلمان بريتانيا صورت گيرد. تا زمان تنظيم اين گزارش به نظر مي‌رسد، جلسه پارلمان براي راي‌گيري منتفي شده باشد. در حال حاضر اين راي به اندازه‌اي وسوسه‌كننده است كه همگان به آن فكر مي‌كنند. اكثر تحليلگران پيش از اين راي‌گيري معتقد بودند كه ترزا مي‌ از اين جلسه صرف‌نظر خواهد كرد، چراكه خوب مي‌داند ده‌ها نفر از قانونگذاران حزب محافظه‌كار در اين راي‌گيري با او مخالفت خواهند كرد. در چند روز اخير، گمانه‌زني‌ها درباره نتيجه اين راي‌گيري افزايش يافته و همزمان قدرت مخالفان هم بيشتر از گذشته شده است. بر اساس برخي گزارش‌ها، ترزا مي‌ به اعضاي كابينه خود گفته است كه راي‌گيري را به اميد جلب راي بيشتر در جبهه محافظه‌كاران به تعويق مي‌اندازد.

ترزا مي‌ از ماه مارس سال 2017 فرآيند خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا تحت ماده 50 اين معاهده را به صورت رسمي كليد زد؛ فرآيندي دو ساله كه به ماه‌هاي پاياني خود نزديك مي‌شود. خانم مي‌ به بريتانيايي‌هايي كه به خروج راي داده بودند، وعده داده به هر نحو ممكن اين كشور را از اتحاديه خارج مي‌كند.

بر اساس راي ديروز، ديوان عالي اروپا تصريح كرده كه بريتانيا مي‌تواند قبل از فرارسيدن تاريخ مورد نظر كه بايد ماده 50 را رسما اجرايي كند، طي چارچوبي دموكراتيك مجدد تصميم به بازگشت رسمي به اتحاديه اروپا بگيرد. دادگاه نيز تاييد كرده كه اين روند معكوس نيازي به تاييد 27 كشور ديگر ندارد.

اين تصميم براي كساني كه هنوز به بازگشت اميد دارند بسيار حايز اهميت خواهد بود، به ويژه اگر پارلمان عليه تصميم خانم مي‌ راي دهد، اين موضع تقويت خواهد شد. اين اتفاقات در حالي است كه طي روزهاي اخير هزاران نفر از مخالفان و موافقان خروج از اتحاديه در شهر لندن گرد هم آمدند تا مشخص شود كه كماكان شكاف در بريتانيا براي ماندن يا رفتن از اتحاديه بسيار عميق است.

در شرايط خروج، بريتانيا چندين امتياز را به دليل ترك اتحاديه اروپا از دست مي‌دهد. اين دادگاه تصويب كرده در صورتي كه بريتانيا كماكان در بلوك اروپا باقي بماند، شرايط گذشته پابرجا خواهد ماند. لازم به ذكر است، راي اين ديوان به صورت ويژه و فوري صادر شده است.

طبق گزارش رسانه‌هاي بريتانيايي، ارجاع پرونده بريتانيا به ديوان به وسيله گروهي از سياستمداران بريتانيايي كه كماكان خواهان ماندن در اتحاديه اروپا هستند، صورت گرفت. از جمله اين افراد آلن اسميت عضو حزب ملي اسكاتلند است كه كماكان خواهان ماندن در اتحاديه اروپاست.

هرچند ديوان عالي اروپا اين فضا را كماكان براي بريتانيا باز گذاشته تا به اتحاديه بازگردد اما هنوز تصميمي از سوي بريتانيايي‌ها براي چنين اقدامي اتخاذ نشده است. اگر بنا باشد چنين اتفاقي رخ دهد بايد اكثريت قانونگذاران در پارلمان به اين تصميم برسند كه يك رفراندوم دوم درباره اينكه تصميم سال 2016 معكوس شود، برگزار كنند. تاكنون اكثريت آشكاري در مجلس وجود ندارد كه قصد داشته باشند دست به چنين كاري بزنند.

طبق گزارش‌ها روز دوشنبه ترزا مي ‌تلاش زيادي براي پيروزي و راي آوردن در روز سه‌شنبه انجام داد. او در اين روند تلاش كرد با كسب وعده‌هاي بيشتر از اتحاديه اروپا، اين اطمينان‌خاطر را به برخي قانونگذاران بريتانيايي بدهد كه منافع كشور در صورت خروج از اتحاديه هم تامين خواهد شد. برخي نمايندگان نگران تعهدات نامحدود بريتانيا به اتحاديه در اين توافق هستند.

مايكل گوو وزير محيط زيست بريتانيا روز دوشنبه به بي‌بي‌سي گفت كه راي‌گيري طبق برنامه‌ريزي پيش مي‌رود و انگليس قصد ندارد، تصميم خود مبني بر ترك اتحاديه را تغيير دهد. اما واقعيت آن است كه تمام خبرها تا زمان تنظيم اين گزارش مبني بر احتمال تعويق اين راي‌گيري است تا ترزا مي‌ شانس بيشتري براي تصويب اين توافق داشته باشد. واقعيت آن است كه ترزا مي‌ بايد ائتلاف نه چندان مستحكم خود را با ده‌ها مخالف در داخل حزب محافظه‌كار براي راي دادن به اين لايحه راضي كند. تير خلاص او جرمي كوربين و تهديد به برگزاري انتخابات مجدد است. دولت بايد درباره قدم بعدي تصميم بگيرد. احتمال كمي وجود دارد كه حزب محافظه‌كار به شكل منسجم در كنار خانم مي‌ ايستاده و به اين لايحه راي مثبت دهد.