سياست داخلي برنامه 94 دولت
« اعتماد» محور قرار دادن «سياست داخلي» در سال 94 و سخنان رييس‌جمهور و وزير كشور را بررسي مي‌كند
مهشيد ستوده/ فرزند «غيرمحبوب» دولت حالا دارد «محبوب» مي‌شود. سياست داخلي همان فرزند غيرمحبوب دولت كه در يك سال و نيم اخير بي‌توجهي‌ها ديده بود، منفعل مانده بود، پاس داده شده بود و زير سايه سياست خارجي مغفول مانده بود حالا آرام آرام مي‌شود مركز توجه دولت تا در اسفند ماه سال جاري بشود اولويت اصلي كشور. وزير كشور سال 94 را سال «سياست داخلي» ناميد همان عرصه‌اي كه از آن بارها به او انتقاد شده بود. از بي‌توجهي دولت همه منتقد بودند اما سال كه نو شد نگاه دولت هم به اين عرصه نو شد. حالا وزارت كشور معاون سياسي دارد، وزير كشور از سال قبل پيش‌بيني كرده بود كه سال 94 پر از تحركات جدي سياسي است. سخنراني‌هاي رييس‌جمهور حالا با يك محور مهم يعني «سياست داخلي» همراه است. حالاهوا در ساختمان خيابان فاطمي دولت به‌شدت «بهاري» است. نگاه‌ها در مجموعه دولت به يك نقطه تغيير كرده است. سياست داخلي ديگر در سال جاري قرار نيست اولويت چندم دولت باشد. از پاستور تا خيابان فاطمي دارد نگاه‌ها تغيير مي‌كند. تغيير نگاه شايد بيش از هر چيز ديگري مديون همان تفاهمات لوزان باشد.
آلارم وزير كشور براي سال جديد: ديروز وزير كشور حرف‌هاي مهمي از سال جديد داشت. وزير كشور در راستاي نامگذاري سال جاري از سوي مقام معظم رهبري به عنوان سال همدلي و همزباني دولت و ملت اظهار داشت: در حوزه سياسي با توجه به مقارن بودن دو انتخابات مهم مجلس شوراي اسلامي و مجلس خبرگان در سال جاري، سال 94 براي وزارت كشور سال سياست داخلي است و ما به عنوان مجري انتخابات تمام تلاش خود را در راستاي برپايي انتخاباتي آزاد و قانوني و صيانت از آراي مردم در راستاي منويات مقام معظم رهبري انجام مي‌دهيم. وزير كشور در ديدار نوروزي با كاركنان وزارت كشور ضمن تبريك و آرزوي شادكامي براي ملت ايران و نظام جمهوري اسلامي ايران اظهار داشت: در سال گذشته در حوزه سياست داخلي نشاط، وحدت و انسجام خوبي را بدون كمترين هزينه سياسي شاهد بوديم. وي ضمن ارايه گزارشي از دستاوردهاي وزارت كشور در سال گذشته اظهار داشت: در زمينه امنيت داخلي استواري و صلابت و تسلط كافي در تمام امور امنيتي، آن هم با وجود تهديدات در حوزه مرزها را شاهد بوديم.
تغيير مسيردولت از خارجي به داخلي: مخالفان و موافقان دولت در طول يك سال و نيم اخير يك انتقاد مشترك داشتند. هر دو از ميزان انفعال دولت در عرصه سياست داخلي ناراضي بودند. اين نخستين و جدي‌ترين انتقاد آنان به شخص وزير كشور بود؛ وزيري كه مي‌گفتند سهم اصولگرايان است و خودش مي‌گفت تلاش كرده وزير دولت روحاني باشد. نگاه وزير كشور دولت روحاني شبيه بقيه نبود در عين اينكه تلاش مي‌كرد هر دو طرف را راضي نگه دارد مي‌گفت كه قرار نيست عمله سياسي هيچ جناح و گروه سياسي باشد. نگاهي كه او داشت به گواه خودش برگرفته از نگاه شخص رييس‌جمهور بود تا همه‌چيز در ساختمان خيابان فاطمي متعادل باشد. او در مصاحبه با «اعتماد» گفته بود كه «ما از عرصه «سياست» غافل نبوده‌ايم اما بايد بدانيم كه در تفسير سياست دو معني وجود دارد؛ يك معني اين است كه من راه بيفتم و از گروه سياسي خاصي حمايت كنم و كار سياسي كنم اما اين كار درستي نيست چون اين مسووليت به عنوان امانت مردم در دست ما است. معناي دوم سياست «اجراي قانون» است. قانون نمي‌گويد كه وزير كشور مستقيم يا غير مستقيم كار سياسي كند.» اين‌بار اما سال جديد با تفاهماتي كه در عرصه سياست خارجي براي دولت داشت مجموعه ديگري از بازتاب‌ها را هم داشت. توجه بيش از اندازه دولت به سياست خارجي حالا ديگر دارد كمتر مي‌شود. تلاش‌هاي دولت حالا به عرصه سياست داخلي قرار است برسد. هرچند انفعال دولت در سياست داخلي در ماه‌هاي پاياني سال گذشته كمتر شده بود. نمونه‌ها زياد بود. اين‌بار يك سخنراني كه لغو شد دولت با شدت بيشتري وارد شد. وزير كشور سريعا استاندار را احضار كرد. زمزمه بركناري و درخواست براي استعفا آمد و دولت يكپارچه مقابل اين اقدام ايستاد. رحماني‌فضلي اين‌بار تجربه داشت. اين‌بار شايد كمي تندي كرد تا به قول خودش مجموعه زيرنظرش عمله سياسي نيروهاي خودسر نباشد. كمي بعدتر خبر ممنوع‌التصويري و ممنوع‌البياني برخي چهره‌ها آمد و تلاش دولت براي حل و فصل آنها. دولت حالا خيالش از سياست خارجي راحت‌تر شده است و به سمت سياست داخلي تغيير مسير داده است.
اميد وزير كشور به تحرك احزاب
احزاب هم از جمله ناراضيان از وزير كشور در سال گذشته بودند. با صراحت هر دو جناح از وزير كشور و انفعالش انتقاد داشتند اما وزير كشور نسبت به سال جديد از همان سال گذشته اميد داشت. او در همين زمينه به «اعتماد» گفته بود «به نظر مي‌رسد كه ما از اوايل سال 94 تحرك بسيار جدي خواهيم داشت. از آنجايي كه من خودم به فعاليت حزبي علاقه دارم بايد در چارچوب قانون انجام وظيفه كنم اما اعتقاد دارم كه در كشور جمهوري اسلامي اگر مي‌خواهيم مجلس پر قدرت، دولت نظارت پذير و كارآمد باشد و مردم آسودگي خيال داشته باشند بايد احزاب را تقويت كنيم. با اين كار مردم «دولت در سايه» دارند كه امور آنها را پيگيري مي‌كند و با دولت مذاكره مي‌كند. اين كاري است كه در همه كشورها صورت مي‌گيرد و در ضرورت آن شكي نيست بلكه تنها بايد در مورد روند آن به يك اتفاق نظر برسيم. هر كسي در كشور مي‌خواهد كار سياسي بكند بايد در چارچوب قانون اساسي و كشور باشد. نمي‌تواند بگويد كه با ساختارهاي جمهوري اسلامي مخالف است و مي‌خواهد كار سياسي كند. چنين فردي حتي در امريكا هم نمي‌تواند فعاليت سياسي كند. » وزير كشور در همين مسير به گروه‌هاي سياسي در مورد انتخابات آينده هم اميد داده بود. او در مورد دو انتخابات پيش رو به گروه‌هاي سياسي اميد و دلگرمي داد كه براي انتخابات‌هاي سال جاري از هيچ چيزي نترسند. او در اين مورد گفته بود كه « در همه مراحل. از مرحله ثبت‌نام، بي‌طرفي وزارت كشور، عدم ورود دستگاه‌هاي اجرايي به انتخابات و همه دستگاه‌ها. حتما مي‌ايستم. محال است كه يك دستگاه اجرايي بيايد و در انتخابات دخالت كند و بنده به عنوان وزير كشور بپذيرم و نايستم. همه را مستند مي‌كنم و اگر لازم شد يك روز اعلام مي‌كنم. تا بحث تاييد صلاحيت‌ها. نحوه بررسي صلاحيت‌ها را قانون مشخص كرده است و بايد مستند و قانوني باشد. به فرد هم بايد اين فرصت داده شود كه بيايد و از خودش دفاع كند. در همه امور كه به حقوق و قضا برمي‌گردد اگر شاكي و متشاكي است و اگر اتهامي هست همان‌طور كه شاكي امكان و اختيار طرح دارد متشاكي هم بايد امكان دفاع داشته باشد. بايد مدارك به فرد نشان داده شود تا قانع شود اما اگر قانع نشد من هم با او همراه خواهم بود.»
تاكيدات ويژه رييس‌جمهور بر سال سرنوشت ساز سياست داخلي
با اين همه شيفت نگاه دولت از سياست خارجي به سياست داخلي از همان لحظات آغازين سال جديد شروع شد. پيام نوروزي رييس‌جمهور با نگاه ويژه به عرصه سياست داخلي همراه بود. رييس‌جمهور در پيام نوروزي خود گفت: « سال جديد، سال انتخابات است، بايد فضاي بهتري را براي فعاليت احزاب به وجود آوريم، آستانه تحمل را بالاتر ببريم، سربلندي اين ملت را به رخ بدخواهان بكشيم. به همه نشان دهيم كه افكار مختلف را ما تحمل مي‌كنيم. دست به دست هم دهيم، مجلسي را بسازيم كه شايسته ملت بزرگ ايران است و مجلس خبرگاني را به وجود آوريم كه ثبات بيشتر براي كشور و آرامش بيشتر براي افكار عمومي جامعه ما به وجود آورد و اين كار با همكاري يكديگر امكان‌پذير است. در زمينه مسائل فرهنگي تلاش ما اين است، آرامش بيشتري به وجود آوريم، فضاي بهتري را به وجود آوريم، بگذاريم همه خلاقيت‌ها ظهور و بروز پيدا كند و در اين زمينه اميدوارم بتوانيم به همه هنرمندان فضاي بهتري را براي خلاقيت‌هاي‌شان در اختيار آنها بگذاريم. » اين تنها اشاره حسن روحاني نبود. او در ديدار نوروزي كه با وزراي دولت داشت نيز به اين موضوع اشاره كرد و گفت: « اميدوارم كه با همدلي و فراهم آوردن زمينه حضور همه كساني كه نظام جمهوري اسلامي ايران و قانون اساسي را قبول دارند، دو انتخابات سال جاري را به افتخاري ديگر براي ايران اسلامي تبديل كنيم.» اين همه اشاره روحاني به عرصه سياست داخلي شايد در طول يك سال و نيم اخير بي‌سابقه بوده باشد اما شواهد نشان مي‌دهد كه روحاني حالا كه خيالش از سياست خارجي راحت شده به سياست داخلي مي‌خواهد بپردازد. اين همان موضوعي است كه احتمالا وزارت كشور را نيز در ورود بيشتر به عرصه سياست داخلي به شتاب بيشتر انداخته است.
سال سخت وزارت كشور، نخستين آزمون انتخاباتي دولت
دو انتخاباتي كه پيش روي دولت قرار دارند آزمون‌هاي سختي هستند. نخستين آزمون‌هاي انتخاباتي دولت هستند كه شرايط آينده دولت را با تغييرات جدي روبه‌رو مي‌كند. نمايندگاني كه دولت در سال‌هاي آينده با آنها سرو كار خواهد داشت نقش تعيين‌كننده‌اي در انجام طرح‌ها و ايده‌هايش خواهد داشت. همه‌چيز را تغيير خواهد داد. سال سخت دولت كه با يك تغيير نگاه آغاز شد حالا نتيجه‌هاي مهمي هم خواهد داشت. نخستين تجربه دولت يك تجربه سخت اما تاثيرگذار خواهد بود كه بايد ديد تيم روحاني كه يك سال از ناحيه سياست داخلي با انتقاد مواجه بود چگونه از پس آن برخواهد آمد.