هوشمندسازي
مراكز همگاني خريد و فروش خودرو
مراكز همگاني خريد و فروش خودرو در واقع يكي از خدمات و تسهيلات شهري است كه از سوي شركت ساماندهي عرضه مي‌شود و هم مزاياي فردي و هم منافع عمومي دارد. اين مراكز در درجه اول از طريق گردش مالي به كمك اقتصاد شهري و درآمدهاي پايدار شهري مي‌شتابند. از طرفي ديگر از طريق ايجاد يك مكان جذاب و فضاي خريد و فروش پرنشاط كه در آن اطلاعات مربوط به خودروها دسته‌بندي شده و آنچه مورد اطمينان است به مشتريان خدمات مورد نياز ارائه مي‌شود. در چنين مكاني با جوی آسوده و دوست‌دار مصرف‌كننده تمامي خدمات مربوط به خودرو اعم از پذيرش مشتري نمايش ماشين، پيست تست اتومبيل، خدمات بيمه، تعويض پلاك انتقال سند و... انجام مي‌شود. طرح اصلي نخستين مركز همگاني در رود دره كوي گيشا كه اكنون به بوستان گفت‌وگو تبديل شده اجرا شد اما به دلايلي ادامه نيافت و ساختمان كنوني رستوران اين بوستان بخشي از آن پروژه بود. براي نخستين بار در سال 1369 در پارك‌سوار بيهقي مركز همگاني خريد و فروش خودرو راه‌اندازي شد. به دليل اقبال عمومي از اين فعاليت جديد و ايجاد راهبندان فكر انتقال آن به اراضي روستاي عبدل‌آباد در منطقه 19 اجرايي شد. در حاشيه بزرگراه شهيد كاظمي مركز جدي طراحي و ساخته شد. به مرور اين مركز هم موجب شلوغي محل شده و از نظر اقتصادي به صرف و صلاح شهرداري نبود تا اینکه مكان اين مركز تبديل به برجهاي مسكوني شد. مركز جديدتر در جاده خلازيل كه اكنون خيابان پونه نام دارد طراحي و ساخته شد. ورود اين مركز جديد از بزرگراه شهيد آيت‌الله سعيدی است و به همين دليل نام اين مركز نيز شهيد آيت‌الله سعيدي (ايشان از مبارزان دوران ستمشاهي بود كه در سال 1356 توسط عمال سفاك رژيم منحوس پهلوي به شهادت رسيد) است. طي سال‌هاي بعد نيز سه مركز ديگر راه‌اندازي شد. اتومبيل بعد از مسكن مهم‌ترين و اصلي‌ترين خريد خانوار بوده و امروزه در بسياري از خانوارها نه به عنوان يك كالاي تجملي بلكه يك ضرورت و نياز واقعي تلقي مي‌شود. در واقع مالكيت خودرو بر كيفيت زندگي فرد، مكان‌گزيني او در شهر و به دست آوردن فرصت‌هاي شغلي تاثيرگذار است، اما خريد خودرو يك موضوع نسبتا پيچيده و چندوجهي است كه نيازمند آگاهي است. خودرو از طرفي ديگر حيات زندگي شهري را تحت تاثير قرار مي‌دهد. آلودگي هواي شهرها و ترافيكي كه باعث هدررفت سرمايه‌هاي عظيم مي‌شود همگي از آثار جانبي اتومبيل است كه طي قرن گذشته بيش از پيش به مشخصه بارز شهرها تبديل شده است. اين امر سبب شده تا شهرها به دنبال ساماندهي اقتصاد خودرو باشند و تمهيداتي را جهت نظام‌مند كردن اين بازار بينديشند. موضوع اقتصاد تجمع يا صرفه‌جويي‌هاي ناشي از مقياس كه از مباحث بنيادي در اقتصاد شهري است و به خوشه‌اي شدن فعاليت‌ها اشاره دارد. در كنار این، ساير مولفه‌ها از جمله ازدحام و بي‌نظمي در بازارهاي خودرو باعث شده كه موضوع مراكز خريد و فروش اتومبيل (Auto center) در شهرها پيگيري شود. اولين تلاش در اين زمينه مركز خريد و فروش ريور سايد (river side) در سال 1965 در امريكا بود كه در زميني به وسعت 55 هكتار و با سرمايه 8 ميليون دلار در ايالت كاليفرنيا پايه‌گذاري و به افزايش 18 تا 26 درصد كسب‌وكار خودرو در اين شهر منجر شد. بعد از آن ساير شهرها نيز الگو گرفته و به احداث چنين مراكزي اقدام كردند. چند نمونه‌ای كه مورد بررسي قرار گرفته شامل اتومال فريمونت، اتومال ريچموند، اتومال پنانگ مالزي مي‌شود. حال پرسش اين است كه مراكز همگاني خريد و فروش خودرو بر چه اساسي جزو وظايف شركت ساماندهي است؟ در پاسخ بايد گفت به استناد بند 18 ماده 55 قانون شهرداري و بند 6 ماده 6 اساسنامه شركت ساماندهي، در تهران 4 مركز همگاني خريد و فروش خودرو در مناطق مختلف شهرداري تهران به نام‌هاي مركز شهيد آيت‌الله سعيدي، مركز همگاني خريد و فروش خودروي شهيد دوران، مركز خريد و فروش خودروي خاوران و مركز خريد و فروش خودروي چيتگر فعالیت می‌کنند که البته فعاليت مراكز در جمعه‌ها از ساعت 7 تا 18 است. برابر آمار شركت ساماندهي در سال 1396، تعداد 280 هزار و 457 خودرو براي خريد و فروش به مراكز همگاني مراجعه كرده‌اند. علاوه بر آن، تعداد 154هزار و 3 مراجعه‌كننده با خودرو و تعداد 25 هزار و 721 مراجعه‌كننده با موتورسيكلت براي بازديد از مراكز مراجعه كرده‌اند. طي سال 96، تعداد 16 هزار و 517 قولنامه هم فقط در مراكز ثبت شده است. تا دهم بهمن‌ماه 1397 نيز تعداد 163 هزار و 303 خودرو براي خريد و فروش به مراكز همگاني مراجعه كرده‌اند.
اما طرح آتی شرکت ساماندهی با عنوان «توسعه و به‌هنگام سازی مراکز همگانی» در دستور کار قرار دارد که بخشی از هدف آن افزایش تعداد مراکز است. هم‌اکنون چند قطعه زمین برای این کار شناسایی شده و در مرحله امکان‌سنجی است. از طرفی دیگر، استفاده از نرم افزارهای کاربردی (اپلیکیشن) هدایت مشاغل فعال در فضای مجازی در حوزه خودرو و استفاده از امکانات مراکز موجود به عنوان بخش دیگری از این طرح در نظر گرفته شده که تا کنون چندین شرکت و متقاضی برای همکاری در این بخش اعلام آمادگی کرده‌اند و کارآفرینان، صاحبان کسب‌وکارهای نوپا (استارت‌آپ‌ها) و شرکت‌های فعال معتبر در این طرح همکاری می‌کنند و همچنان مذاکرات برای انتخاب متقاضیان ذی‌صلاح ادامه دارد. ضمن اینکه اجرای این طرح تعداد مشتریان و سطح دسترسی را زیاد می‌کند و از آنجا که به‌صورت مشارکتی است و هزینه‌ای برای شرکت ساماندهی در بر ندارد در درازمدت می‌تواند سوددهی نیز داشته باشد.
مدیریت مدرن و مکانیزه مرکز خرید و فروش، ارتقای سطح کیفی خدمات، کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری و کارآمدی، شفاف‌سازی فرآیندهای کاری و ایجاد محیط اقتصادی پویا با قابلیت رقابت، ایجاد و توسعه زیرساخت‌های اطلاعاتی از مهم‌ترین مواردی است که در این طرح دنبال می‌شود. ضمن اینکه تجهیز زیرساخت‌ها و خدمات شهری به تکنولوژی‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات، یکپارچه‌سازی سیستم‌های مدیریتی و عملیاتی و ایجاد پایگاه‌های جامع اطلاعات شهری، جمع‌آوری و ثبت مکانیزه کلیه اطلاعات مربوط به خودروها، دریافت و پردازش و ارائه اطلاعات زنده و لحظه‌ای از تعداد خودروهای موجود ظرفیت خالی، بازنگری و بهبود روندهای جاری، پیش‌بینی روال‌های آتی و همچنین برنامه‌ریزی درست و دقیق فعالیت‌های سازمان در جهت تامین حداکثر رضایت ذینفعان، توانایی انتخاب بهترین گزینه با توجه به سوابق و نظرات ثبت‌شده توسط متخصصان از دیگر مواردی است که با اجرای این طرح در آینده نزدیک در اختیار مشتریان قرار خواهد گرفت.
ناگفته پیداست که طرح «توسعه و به‌هنگام‌سازی مراکز همگانی» اهدافی همچون کمک به حل ترافیک شهری، تسهیل خرید و فروش و ارتقای رضایت‌مندی شهروندان، راه‌اندازی سامانه هوشمند و یکپارچه بازدید، سفارش، خرید و فروش خودرو جهت کم کردن مراجعات حضوری، تقویت اعتماد عمومی شهروندان به معاملات خودرو از طریق شفافیت در بازار و ارائه اطلاعات دقیق، کمک به اقتصاد شهری از طریق بهبود درآمدها و تقویت رقابت‌پذیری بین تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان خودرو و همچنین دسته‌بندی خودروها به تفکیک مشخصات، برند، مدل (صفر، کارکرده و...) و تسهیلات و خدمات مبتنی بر نیاز مشتریان را محقق می‌کند. امکان ارائه خدمات به‌صورت شبانه‌روزی به مشتریان، استقرار مراکز خدمات مربوط به خودرو (معاینه، کارشناسی، تعمیرات و...)، استقرار دفاتر مربوط به (بیمه، لیزینگ، فاینانس، وام خودرو و...) در محل، جمع‌آوری و دسته‌بندی اطلاعات مشتریان به‌عنوان بخشی ارزشمند از دارایی و سرمایه مرکز و مهم‌تر از همه اینها کاهش واسطه‌بازی، دلالی و بورس‌بازی در بازار از طریق اعمال مکانیسم‌های دقیق و هوشمند از مواردی است که با اجرای این طرح عملی می‌شود.
روابط عمومي شركت ساماندهي مشاغل شهرداري تهران