دروازه‌باني براي تمامي اعصار
ريچارد ويليامز
ترجمه: بهار سرلك
تمام 11 بازيكن تيم انگليس كه در سال 1966 جام جهاني را بالاي سرشان گرفتند ادعا نمي‌كنند كه بهتريني بوده‌اند كه فوتبال اين كشور توليد كرده است. شايد دو يا سه بازيكن ادعايي كرده باشند اما گوردون بنكس تنها فردي بود كه هيچ كس درخشش‌اش را رد نمي‌كرد. خلاصه مي‌گويم كه او ايده‌آل‌ترين دروازه‌بان تمامي اعصار بود. آرام اما گوش بزنگ. مدافعان را روي زمين مي‌چيد. زواياي زمين را در نظر داشت. توپ را توي هوا مي‌قاپيد. مي‌دانست توپِ زير پاي مهاجم كجا مي‌رود. در دوره‌اي كه مهاجم‌ها آزادي مرعوب كردن حريف را داشتند، گوردون شجاعت شير را داشت؛ خصلت‌هايش محلي از اعراب نداشتند.
برخلاف ياشين كه در 40 سالگي بازنشسته شد و زوف كه در 40 سالگي در فينال جام جهاني و در 41 سالگي در فينال جام ملت‌هاي اروپا بازي كرد، بنكس ميدان را زودتر از موعد ترك كرد؛ زماني كه سانحه رانندگي بينايي يك چشمش را در 34 سالگي از او گرفت. برخي باور داشتند بنكس يك چشم بهتر از بسياري از دروازه‌بان‌هاي بيناست. تفاوت ديگري هم وجود داشت. ياشين براي دينامو مسكو و زوف براي يوونتوس بازي مي‌كردند. اما بنكس براي لستر سيتي و استوك سيتي بازي كرد و در نتيجه هرگز در صف افتخاراتي قرار نگرفت كه دو باشگاه دينامو مسكو و يوونتوس براي آن دو دروازه‌بان تضمين كرده بودند. بنكس به زمانه‌اي تعلق داشت كه باشگاه‌هاي شهرهاي نه چندان كوچك گاهي مي‌توانستند براي ستاره‌هاي بين‌الملي‌شان صبر كنند؛ زمانه‌اي كه ارزش حقيقي حتي بهترين دروازه‌بان‌ها در قيمت‌شان نشان داده نمي‌شد.
بنكس حريفان قدري در ليگ دسته اول انگلستان داشت. در دوره او منچستر يونايتد، الكس استپني را داشت. تاتنهام پت جنينگز، ليورپول تامي لارنس، چلسي پيتر بونتي، آرسنال باب ويلسون و اورتون گوردون وست را. اما حضور بنكس در دروازه حريف كافي بود تا تيم مقابل از امتيازگيري در آن روز صرف‌نظر كند. در دوره او در ورزشگاه خانگي لستر سيتي، مت جيليز تيمي را آنقدر خوب سرپرستي كرد كه توانست برنده ليگ شود. حريفان آنها در سال 1964، تيم استوك به سرپرستي توني ودينگتون بود كه بنكس سه سال بعد به آنها پيوست. او دومين جام ليگ را در سال 1972 وقتي به دست آورد كه در بازي با چلسي، ستاره‌هاي اين تيم به سرپرستي ديو سكستون را زمين زد.
اگر سهم او در فينال جام جهاني 1966 آشكار نبود به اين دليل است كه او عضو مدافعان شش نفره‌‌اي بود كه كاربردي موثر داشتند. خلق و خوي بنكس با نظامي كه آلف رمزي پي‌ريزي كرد همخواني داشت. رمزي اعتقاد داشت بازيكن‌هايش بهترينند اما هرگز به آنها اجازه نمي‌داد استحقاق امتياز گرفتن، چه فردي چه ملي، آنها را تباه كند. مهار كردن چند توپ از اسكار ماس آرژانتيني 19 ساله، انگلستان را با يك گل به نيمه نهايي برد. در فينال با پرتغال روبرو شدند و اشتباهي نادر از بنكس سر زد؛ تا نقطه‌اي از زمين پيش رفت و نتوانست به توپ برسد و به اين ترتيب جك چارلتون ترغيب شد توپ را با دست بگيرد. به هنگام پنالتي بنكس حركت اوزه‌بيو را پيش‌بيني كرد؛ اوزه‌بيو تمام پنالتي‌ها را سمت راست دروازه‌بان شوت كرده بود، بنابراين بنكس فكر كرد اين بازيكن در اين وقت دست از رفتار معمولش برمي‌دارد و توپ را به سمت چپ او شوت مي‌كند اما در كمال تعجب و نااميدي ديد كه بزرگ‌ترين مهاجم گرفتار روال هميشگي‌اش است. اما وقتي باقي نمانده بود و انگلستان دو بر يك اين بازي را برد. چهار سال بعد غيبت او از جام جهاني مكزيك، تفاوتي شگرف را رقم زد. معده ناراحتش باعث شد او از بازي يك چهارم نهايي در برابر آلمان غربي كنار بكشد و اشتباهات بونتي عصبي به حذف انگلستان منجر شد.
گوردون بنكس، دروازه‌بان تيم ملي فوتبال انگليس كه به همراه اين تيم قهرمان جام جهاني ۱۹۶۶ شد، روز سه‌شنبه در ۸۱ سالگي درگذشت. خانواده گوردون بنكس در بيانيه‌اي اعلام كرد: «با نهايت تاثر اعلام مي‌كنيم گوردون بنكس در آرامش درگذشت. از درگذشت او بسيار دل‌شكسته هستيم اما خاطرات خوب او مايه افتخار ما در اين لحظات هستند.»
گري لينه‌كر، بازيكن پيشين تيم ملي فوتبال انگليس و آقاي گل جام جهاني ۱۹۸۶ از نخستين كساني بود كه درگذشت آقاي بنكس را تسليت گفت: «قهرماني به تمام معنا از نظر من و البته ساير مردم. او همراه با انگليس قهرمان جام جهاني شد و يكي از بزرگ‌ترين دروازه‌بان‌هاي جهان بود و البته انساني خيلي خيلي دوست‌داشتني.»