رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست:
حق نداريم اشتباهات عسلويه را تكرار كنيم
هشدار درباره تكرار تجربه «عسلويه» در «سواحل مكران»
گروه اجتماعي| آلايندگي صنايع فعال در بندر عسلويه موجب شده تا مسوولان سازمان حفاظت محيط‌زيست درباره احتمال بروز سرنوشتي مشابه براي «سواحل مكران» اظهار نگراني كنند. در تازه‌ترين اين اظهارات، عيسي كلانتري، رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست گفته است: «حق نداريم اشتباهات عسلويه را در مكران تكرار كنيم.» كلانتري تاكيد كرده، اجراي طرح‌هاي عمراني و زيرساختي بدون پيوست زيست‌محيطي خيانت به مردم است. او با بيان اينكه «حق نداريم اشتباهات عسلويه را در مكران تكرار كنيم، گفته است: «اگر در كارها استراتژي نداشته باشيم در آينده دچار چالش و مشكل مي‌شويم لذا لازم است استراتژي را بپذيريم و براساس آن پيش برويم تا هم محيط‌زيست آسيب نبيند و هم مشكلي نداشته باشيم.» به گزارش ايسنا، كلانتري در سفر به قزوين بار ديگر بر لزوم توجه به توسعه پايدار سخن گفته است: «توسعه پايدار چيز پيچيده‌اي نيست تنها بايد به چند موضوع توجه داشته باشيد و كاري كنيد كه توجيه اقتصادي داشته باشد، نظم اجتماعي و محيط‌زيست را نابود نكند و سرمايه نسل آينده را از بين نبرد. با رعايت همين موارد مي‌توانيد توسعه پايدار را محقق كنيد.»
رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست بدون آنكه به پروژه‌اي مشخص اشاره كند، تاكيد كرده كه اين سازمان اجازه نمي‌دهد بدون انجام مطالعات لازم، با احداث جاده و راه‌آهن و كارخانه، جنگل‌ها و تالاب‌ها نابود شوند. كلانتري گفته است: «از نظر ما در محيط‌زيست هر صنعتي كه بخواهد توسعه پيدا كند، هر جاده، راه‌آهن و بندري كه مي‌خواهد احداث شود اگر ضوابط محيط‌زيست را رعايت كند، بلامانع است اما بدون ضابطه نمي‌توان هر كاري كرد. ما در محيط‌زيست بايد جوابگوي آيندگان باشيم و نگذاريم صنايع آلاينده و كارخانه‌هاي فولاد قديمي و فرسوده وارد كشور شود و آب‌هاي ما را نابود كند در حالي كه مي‌توانيم صنايع هاي‌تك و كم‌آب را در كشور توسعه دهيم.» اشاره مستقيم رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست به وضعيت كنوني بندر عسلويه در استان بوشهر و تاكيد بر اين نكته كه نبايد سواحل مكران دچار همين سرنوشت شوند از آن رو اهميت دارد كه در سال‌هاي اخير مساله توسعه صنعتي در سواحل مكران به يكي از برنامه‌هاي مهم اقتصادي كشور تبديل شده و از قضا قرار است در آن منطقه مانند عسلويه، صنايع پتروشيمي هم احداث شود. مكران در جنوب شرقي ايران و جنوب‌غربي پاكستان قرار دارد. اين منطقه در طول خليج عمان از راس‌الكوه در غرب جاسك تا لاس‌بلا در جنوب‌غربي ايالت بلوچستان پاكستان ادامه دارد، از اين رو براي ايران از اهميت جغرافيايي فراواني برخوردار است. اواخر فروردين ماه امسال پروين فرشچي، معاون محيط‌زيست دريايي سازمان حفاظت محيط‌زيست هم از شروع زودهنگام پروژه‌هاي اقتصادي در اين منطقه ابراز نگراني كرده بود: «نگرانم قبل از پايان مطالعات فاز دوم، توسعه مكران را شروع كنند البته فاز دوم بايد در سال ۹۶ انجام مي‌شد ولي به‌دليل تعلل در تخصيص اعتبارات، اين مطالعات به سال ۹۷ موكول شد. بديهي است كه رونق اقتصادي و اشتغال‌زايي در مكران واجب است و به لحاظ امنيتي توسعه اين منطقه بايد مورد توجه قرار گيرد اما شتاب‌زدگي برخي در انجام توسعه ما را نگران مي‌كند.» بايد ديد هشدار جديد كلانتري درباره سواحل مكران به كجا مي‌انجامد و اين سازمان مي‌تواند از تكرار سرنوشت عسلويه در مكران جلوگيري كند.
اما همزمان با اين اخبار، از بوشهر خبر رسيد كه براي ۷ واحد صنعتي پتروشيمي در عسلويه پرونده قضايي تشكيل شده است. فرهاد قلي‌نژاد، مديركل حفاظت محيط‌زيست استان بوشهر در اين باره به ايلنا، گفت: در پايش‌ها متوجه شديم، عامل آلودگي هوا در اين منطقه تركيبات سولفور است. عمده صنايع در استان بوشهر در منطقه عسلويه و كنگان است و در آنجا دو نوع صنعت به غير از صنايع جانبي مستقر شده‌اند. در منطقه عسلويه نيز پتروشيمي‌ها و همچنين پالايشگاه‌هاي گازي در منطقه ويژه پارس جنوبي و تعداد زيادي واحد پتروشيمي از گذشته در اين منطقه مستقر شده‌اند. متاسفانه استقرار صنايع در گذشته به دليل مسائل ملي كه مطرح بوده، بدون ملاحظات زيست‌محيطي صورت گرفته است.
او با بيان اينكه ملاحظات زيست‌محيطي در خيلي از پروژه‌هايي كه در گذشته انجام شده رعايت نشده است، تصريح كرد: عدم رعايت ملاحظات زيستي باعث شده بسياري از اين واحدها كه در گذشته در اينجا بودند، مجهز به دستگاه‌هاي موردنياز براي كاهش آلايندگي نباشند. همچنين از سوي ديگر تمركز بالاي صنايع در اين مناطق كيفيت هواي عسلويه را تغيير داده است.
وي درباره بهبود وضعيت آلودگي هوا گفت: سازمان محيط‌زيست از وزارت نفت درخواست كرده تا براي دادن مجوز به واحدهايي كه بدون مجوز در عسلويه مستقر شدند و به تبع آن اقدامات كنترلي را رعايت نكرده‌اند، مدت زماني را مشخص كند تا اين واحدها براي دريافت مجوز اقدام كنند لازمه اين مجوزها نيز اين است كه طرح مديريت اثرات زيست محيطي را اجرا كنند. از آنجا كه اين واحدها در گذشته در عسلويه مستقر شده‌اند، بايد طرح‌هايي مبني بر كاهش ميزان آلودگي در منطقه به سازمان محيط‌زيست ارايه دهند.
مديركل حفاظت محيط‌زيست استان بوشهر با بيان اينكه جلسات مربوط به اين طرح در حدود يك ماه پيش برگزار شده است، تصريح كرد: راهكارهايي كه در اين طرح از سوي وزارت نفت ارايه شده، مورد تاييد ما نيست و يك‌سري راهكارهاي اضافه براي اين طرح داريم و قرار است راهكارهاي سازمان محيط‌زيست به همراه آن اقدامات به تصويب برسد.
قلي‌نژاد با بيان اينكه اجراي طرح مديريت اثرات زيست‌محيطي زمان‌بر است، تصريح كرد: يك‌سري اقدامات نيز براي كاهش آلودگي منطقه، صنايع پتروشيمي در اين منطقه آغاز كرده‌اند و مجهز به تصفيه‌خانه فاضلاب شده‌اند و فاضلاب همه پتروشيمي‌ها به پتروشيمي مبين وارد شده و پس از تصفيه به دريا راه پيدا مي‌كنند. همه پتروشيمي‌ها موظف شدند تاسيسات پيش تصفيه را در صنايع خود احداث كنند و بعد به پتروشيمي مركزي ارسال كنند. همچنين درخصوص بهبود وضعيت هواي خروجي پتروشيمي‌ها تقريبا در وضعيت ايده‌آلي قرار دارد، اما باز هم ما صنايع را ملزم كرديم كه پتروشيمي‌ها مجهز به سيستم پايش لحظه‌اي باشند تا بتوانيم در ساعتي از وضعيت خروجي آنها مطلع باشيم در حال حاضر نيز تعدادي از پتروشيمي‌ها مجهز به سيستم آنلاين هستند. به گفته قلي‌نژاد، در حال حاضر پالايشگاه‌ها فاضلاب را با تاسيساتي كه ايجاد كرده‌اند، رقيق كرده و پساب با آلودگي كمتري وارد دريا مي‌شود. اگر تصفيه‌خانه مركزي به بهره‌برداري برسد هم بوي نامطبوع منطقه كنترل مي‌شود و هم مي‌توانيم پساب استاندارد را به دريا بريزيم. او در عين حال درباره پسماندهاي صنعتي، ويژه و خطرناك هم توضيح داد: «سال جاري اولين سالي است كه بازيافت پسماند در عسلويه مجوز گرفته و قرار است در ماه‌هاي آينده برنامه امحا و بازيافت پسماند در عسلويه نيز
از سوي منطقه ويژه شروع شود، اما در حال حاضر پسماند از استان بوشهر خارج مي‌شود و با بهره‌برداري از سايت امحاي پسماندهاي صنعتي در عسلويه تمام پسماندهاي صنعتي كه توليد مي‌شوند تحت مديريت ويژه قرار خواهند گرفت و تلاش مي‌كنيم با اين كار از آلودگي خاك و بوي نامطبوعي كه از همين پسماندها به ويژه گوگرد در منطقه منتشر مي‌شود، جلوگيري شود.»
اشاره مستقيم رييس سازمان حفاظت محيط‌زيست اين است كه نبايد سواحل مكران دچار همين سرنوشت شوند از آن رو اهميت دارد كه در سال‌هاي اخير مساله توسعه صنعتي در سواحل مكران به يكي از برنامه‌هاي مهم اقتصادي كشور تبديل شده و از قضا قرار است در آن منطقه مانند عسلويه، صنايع پتروشيمي هم احداث شود. مكران در جنوب شرقي ايران و جنوب‌غربي پاكستان قرار دارد.