زني كه بايد ثابت كند زن است
سامان سعادت
هنگامي كه كستر سمنيا، دونده زن اهل آفريقاي‌جنوبي از خط پايان مسابقات دووميداني قهرماني جهان در ماده 800 متر عبور كرد و مدال طلا را به دست آورد، گمانه‌زني‌ها در مورد جنسيت او در رسانه‌ها بالا گرفت. واقعيت اين بود كه ظاهر سمنيا خيلي زنانه نبود و همين امر باعث شد كه رقباي او لب به اعتراض بگشايند. اعتراضاتي كه فدراسيون جهاني اين رشته را بر آن داشت تا سمنيا را به مجبور به انجام يك‌سري آزمايش كند. نتايج آزمايش نشان داد كه هورمون تستسترون در بدن دونده آفريقايي سه‌برابر ميانگين نرمال در زنان است. همان زمان فدراسيون دووميداني جهاني موسوم به IAAF قانون سطح مجاز تستسترون را به تصويب رساند، اما به خاطر فشار ورزشكاران مجبور شد قانون را موقتا تعليق كند. براساس همين تعليق موقت سمنيا توانست در مسابقات بعدي شركت كند چراكه ثابت نشد او «زن» نيست. شركت دونده آفريقايي در المپيك لندن 2012 و ريو 2016 كه به وضوح از قدرت بيشتري نسبت به همتايانش برخوردار بود، توانست دو مدال طلاي المپيك را در ماده 800 متر دشت كند. اين دو مدال طلا باعث شد انتقادات به سمنياي 25 ساله و IAAF به اوج برسد و خيلي‌ها مدال‌هاي طلاي اين دونده را ابهام‌آميز و متقلبانه بدانند. رقباي سمنيا در اعتراض به وضعيت موجود مي‌گفتند: فقط به ظاهر اين دونده نگاه كنيد، همه‌چيز معلوم است! در واقع رقباي سمنيا اعتقاد داشتند او زن نيست؛ به همين سادگي. فشارها به حدي رسيد كه فدراسيون جهاني مجبور شد قانون تعليق‌شده‌اش را براي اجرا ابلاغ كند. قانوني كه مي‌گويد زناني كه سطح تستسترون آنها بيش از حد معمول است يا بايد براي كاهش اين هورمون دارو مصرف كنند يا بروند و با مردان مسابقه بدهند! اين قانون در حالي به اجرا درآمد كه هيچ منبع مشخص علمي براي تاثير هورمون مذكور بر عملكرد ورزشكاران وجود نداشت.
سمنيا اما علاقه‌اي به استفاده از دارو يا تغيير رده جنسي مسابقاتش نداشت، به همين خاطر از طريق وكيلش و با همكاري فدراسيون دووميداني كشورش عليه IAAF در دادگاه حكميت ورزش اقامه دعوا كرد. حرف اصلي دونده برنده طلاي المپيك اين بود كه اين وضعيت نه نتيجه استفاده من از داروهاي غيرمجاز است و نه نتيجه دستكاري ژنتيكي. اين طبيعت نرمال من است و من قصد ندارم آن را با استفاده از دارو تغيير بدهم. در طرف مقابل لرد كوئه رييس IAAF معتقد است كه اين قانون باعث مي‌شود تقدس رقابت جوانمردانه و برابر حفظ شود.
جلسه اول دادگاه حكميت ورزش روز دوشنبه برگزار شد و طرفين دعوا دلايل خودشان را اقامه كردند. البته قبل از شروع جلسه استماع، وكيل سمنيا و فدراسيون دووميداني آفريقاي‌جنوبي IAAF را در رابطه با منتشر كردن ليست محرمانه ورزشكاراني كه متخصصين در مورد آنها گواهي داده‌اند، متهم كردند. آنها معتقد هستند كه فدراسيون جهاني دووميداني اين ليست را براي تاثيرگذاري بر افكار عمومي و تغيير در راي دادگاه منتشر كرده. طبق آنچه از دادگاه CAS شنيده مي‌شود، اين دادگاه تا آخر هفته روند بررسي موضوع را با حضور طرفين ادامه مي‌دهد و سپس در تاريخ 29 مارس، نتيجه نهايي را اعلام خواهد كرد. از آنجايي كه اين پرونده در افكار عمومي موافقان و مخالفان زيادي دارد، به نظر مي‌رسد راي دادگاه هر چه كه باشد تبعات زيادي را به همراه خواهد داشت. بسياري از منتقدين معتقدند كه اجراي عدالت در اين پرونده فرستادن سمنيا به مسابقات مردان است و در نقطه مقابل، طرفداران اين ورزشكار چنين استدلال مي‌كنند كه اگر قرار باشد هر ورزشكاري كه ويژگي منحصر‌به‌فردي دارد از حضور در مسابقات مختص به خودشان محروم كنند، المپيك و ورزش حرفه‌اي ديگر معنايي ندارد و به عنوان مثال فدراسيون‌هاي جهاني و كميته ملي المپيك بايد كسي مثل مايكل فلپس كه دستاني غيرعادي دارد را از مسابقات محروم مي‌كردند!