ادامه از صفحه اول
اقتصاد سياسي بنزين
اگر دولت منافع حاصل از افزايش قيمت حاملهاي انرژي را از طريق سياستهاي بازتوزيعي مناسب پيش ببرد، ميتواند به اقشار كمدرآمد كمك كرده و سطح زندگي آنها را بالا ببرد. اما يك ذهنيت براي دولت شكل گرفته كه اگر افزايش قيمت حاملهاي انرژي با سياست بازتوزيعي همراه باشد به دليل بازگشت و ادامه دادن سياستهاي دولت پيشين، متهم خواهد شد و در نتيجه فعلا از اين موضوع پرهيز كرده است. از طرف ديگر دولت بر اين باور است كه قسمت زيادي از حاميانش در زمره گروههاي ثروتمند جامعه هستند و اين نگراني وجود دارد كه با هر گونه اعمال سياستي كه به اعتراض عمومي منجر شود، اين پايگاه از او روي برگرداند. عليالخصوص كه دولت فرض را بر اين گذاشته كه گروههاي فقير از او حمايت نخواهند كرد حتي اگر اين سياستها به نفع آنها باشد. در سمت ديگر قضيه مجلس است كه با توجه به نپذيرفتن ريسك اين اقدام از سمت دولت او نيز كنار ميايستد. با وجود تلاشهاي نمايندگان براي بهبود اقتصاد كشور اتفاقي كه مشاهده ميشود اين است كه نمايندگان در تصميمهاي سرنوشتساز براي منافع محلي دست به ذبح منافع ملي ميزنند. در اين مورد خاص هم بعضي نمايندگان كه تحت لابيگري بخشهايي از دولت هستند از اين اقدام حمايت نكردند. بخشي از دولت و به طور خاص وزارت نفت با سياستهاي اصلاحي قيمت بنزين همراه با روشهاي بازتوزيعي نيست. كميسيون انرژي نيز با تامين شدن منافع محلي همسو در مقابل اين اصلاحات قرار گرفتهاند و لابيگريهاي اين امر را ادامه داده است.
اكنون فشار و مطالبه اجتماعي براي اين اصلاح قيمتي شكل گرفته است و بسياري از اقتصاددانان به دولت در اين باره توصيه كردهاند اما اگر اين اقدامات هم نتيجهبخش نباشد، مساله نميتواند تا طولاني مدت ادامه داشته باشد. با توجه به شرايط موجود كشور در سال آينده با بحران مواجه خواهد بود و در آن شرايط اصلاحات اجتنابناپذير خواهد بود و مجلس و دولت ناچار به آن تن ميدهند و مجبورند به صورت مضطر و ناچار به سمت اصلاحات حركت كنند.
اصلاح استاندارد معاينه فني
در اين راه ادعاهايي مانند اثربخش نبودن نصب فيلتر دوده در كنترل ذرات معلق را هم نبايد جدي گرفت زيرا درباره بديهيات نبايد صحبت كرد زيرا اثربخشي فيلتر دوده در تمام دنيا مورد تاييد مراكز معتبر بينالمللي است. فيلترهاي استاندارد بعضا تا 99 درصد ذرات معلق را ميگيرد پس نبايد تجربههاي جهاني را انكار كنيم. مگر اينكه از فيلترهاي غيراستاندارد استفاده شود كه خب روشن است استفاده از آنها نميتواند نتيجه بخش باشد.
اولويت دوم اصلاح خطوط معاينه فني خودروهاي سنگين است. قبل از اين استانداردهاي معاينه فني خودروهاي سبك چند بار در كشور اصلاح شده است. اكنون بايد معاينه فني خودروهاي سنگين ارتقا يابد. اينكه يك خودروي سنگين يك معاينه فني غيراستاندارد داشته باشد و هوا را هم آلوده كند فايده ندارد. سازمان حفاظت محيط زيست بايد حدود مجاز معاينه فني خودروهاي ديزل را با توجه به ذرات معلقي كه توليد ميكنند بازنگري و اصلاح كند. از آنجا كه مشكل اصلي شهر تهران ذرات معلق است؛ اگر اين استانداردها بهبود پيدا كند ميتوان تا حد قابل قبولي آلودگي خودروهاي ديزل را كاهش داد. در صورتي كه سازمان حفاظت محيط زيست اين استانداردها را به شكل مطلوبي بازنگري و اصلاح كند؛ آن وقت در گام بعد ميتوان از پليس انتظار داشت كه بهطور جديتري خودروهاي فاقد معاينه را جريمه كند. بدون رعايت آن پيشنيازها اما اصرار به اصلاح ميزان جرايم مربوط به خودروهاي فاقد معاينه فني اثربخشي لازم را در پي نخواهد داشت.