بگو مگوي بين‌المللي براي تعيين حكومت ونزوئلا ادامه دارد
يك پايتخت و دو سفير
شهاب شهسواري
در شرايطي كه مردم ونزوئلا سه‌شنبه شب بار ديگر در آستانه نيمه شب با قطع برق سراسري در كشور مواجه شدند، رقابت‌هاي سياسي بين‌المللي براي فشار به حكومت اين كشور براي واگذاري قدرت به گروه مدعي قدرت ادامه يافت. شب گذشته، شوراي امنيت سازمان ملل متحد به درخواست ايالات‌متحده امريكا جلسه‌اي در مورد مساله ونزوئلا برگزار كرد. مايك پنس، معاون رييس‌جمهور امريكا در اين جلسه حاضر شد. خورخه آره‌زا، وزير خارجه ونزوئلا نيز در اين جلسه به نمايندگي از دولت ونزوئلا شركت كرد. ايالات‌متحده امريكا و متحدانش، ادعاي حاكميت خوان گوايدو، نماينده جوان مجمع ملي ونزوئلا را در اين كشور به‌رسميت شناخته‌اند، درحالي كه دولت نيكولاس مادورو همچنان نمايندگي اين كشور در سازمان ملل را برعهده دارد و روسيه و چين به عنوان دو عضو دايم شورا از اين دولت حمايت مي‌كنند. نهاد منطقه‌اي «سازمان كشورهاي قاره امريكا (OAS)» روز گذشته اعلام كرد كه با راي‌گيري ميان كشورهاي عضو اين نهاد، نماينده اپوزيسيون ونزوئلا رسما به عنوان سفير اين كشور در سازمان پذيرفته شده است. همزمان نيكولاس مادورو، رييس‌جمهور ونزوئلا در ديدار با پيتر مائورر، رييس كميته بين‌المللي صليب سرخ (ICRC) تاييد كرد كه كشورش آماده دريافت كمك‌هاي بين‌المللي است، اما تاكيد كرد كه نبايد از وضعيت ونزوئلا با عنوان «بحران بشري» ياد شود و كمك‌هاي خارجي بايد براساس قوانين حاكم در ونزوئلا به اين كشور ارسال شود. رقابت‌هاي بين‌المللي براي دست به دست كردن قدرت در ونزوئلا در شرايطي ادامه پيدا مي‌كند كه براساس يك گزارش سازمان ملل متحد، 3 ميليون و 700 هزار شهروند ونزوئلايي از سوءتغذيه رنج مي‌برند و 22درصد از كودكان زير 5 سال اين كشور با سوءتغذيه مزمن مواجهند.
نيمه شب سه‌شنبه، ونزوئلا بار ديگر شاهد قطع سراسري برق بود؛ موضوعي كه در طول يك ماه گذشته به يك مشكل بزرگ براي مردم اين كشور بحران‌زده تبديل شده است. مسوولان دولت ونزوئلا اين قطعي‌هاي سراسري را به «اقدامات تروريستي» مخالفان نسبت مي‌دهند و در برابر سران مخالفان هم دليل اين مشكلات را «سوءمديريت دولت» عنوان مي‌كنند. همزمان دولت‌هاي مخالف و موافق دولت مادورو به تلاش‌هاي بين‌المللي و رايزني‌ها در مورد وضعيت اين كشور ادامه مي‌دهند. روز سه‌شنبه رهبران تركيه و بوليوي كه هر دو از حاميان دولت حاكم در ونزوئلا محسوب مي‌شوند، در آنكارا با يكديگر گفت‌وگو كردند. اوو مورالس، رييس‌جمهور بوليوي كه اولين رهبر بوليوي است كه به تركيه سفر مي‌كند، در ديدار با رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه بر لزوم تلاش براي جلوگيري از دخالت خارجي در مساله ونزوئلا تاكيد كرد. همزمان مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا كه از حاميان اصلي ادعاي خوان گوايدو براي تصرف قدرت محسوب مي‌شود، اعلام كرده است كه در تور خود به سه كشور امريكاي لاتين در شيلي، پرو و پاراگوئه، به نقطه سفر مرزي ميان كلمبيا و ونزوئلا هم سفر خواهد كرد و از اردوگاه پناهجويان در شهر مرزي كوكوتاي كلمبيا بازديد مي‌كند.
سفير گوايدو در سازمان كشورهاي قاره امريكا
روز سه‌شنبه سازمان كشورهاي قاره امريكا با 18 راي موافق، 9 راي مخالف، 6 راي ممتنع و يك غايب، رسما سفير منصوب خوان گوايدو، رهبر اپوزيسيون و مدعي حكومت در كاراكاس را به عنوان نماينده ونزوئلا قبول كرد. مهم‌ترين مخالفان اين تصميم در سازمان، مكزيك و اروگوئه بودند كه از ابتداي بحران در ونزوئلا، پيشنهاد گفت‌وگو ميان طرف‌هاي درگير را مطرح كردند و برخلاف دولت‌هاي متحد واشنگتن در امريكاي‌لاتين، حاضر به شناسايي دولت
تحت رهبري خوان گوايدو نشدند، اما با وجود مخالفت مكزيك و ونزوئلا، اين تصميم نهايتا با پشتيباني قدرت‌هاي بزرگ قاره از جمله ايالات‌متحده، كانادا، برزيل، آرژانتين و شيلي به تصويب رسيد.
دولت مادورو در واكنش به تصميم سازمان كشورهاي قاره امريكا، تاكيد كرد اقدام سازمان «يك تخلف آشكار و مجرمانه از قوانين بين‌المللي و منشور سازمان كشورهاي قاره امريكا» است. در بيانيه وزارت خارجه ونزوئلا آمده است: «دولت جمهوري بوليواري ونزوئلا، بار ديگر بر تصميم غيرقابل بازگشت خود براي ترك سازمان كشورهاي قاره امريكا در تاريخ 27 آوريل 2019 (7 ارديبهشت) استوار است.» لوييس سالامانكا، تحليلگر سياسي ونزوئلايي به شبكه خبري الجزيره مي‌گويد: «تصميم اخير سازمان كشورهاي قاره امريكا هر چند قابل پيش‌بيني بود، اما يك شكست بزرگ براي دولت مادورو، از نظر حمايت‌ها و تاثير بين‌المللي بود. دولت او ديگر بسياري از ابزارهاي لازم براي شناخته شدن به عنوان يك دولت را در خارج از كشور از دست داده است، هر چند اين موضوع را نمي‌توان مستقيما به تغييرات در داخل ربط داد، چراكه تقريبا تمامي نهادهاي داخلي ونزوئلا همچنان در اختيار مادورو قرار دارند.» به اعتقاد اين كارشناس مسائل ونزوئلا اكنون در شرايط سوررئال قرار گرفته است و در حالي كه در سازمان ملل يك دولت ديگر با برنامه‌ها و چشم‌اندازهاي متفاوت صاحب كرسي است، در سازمان كشورهاي قاره امريكا، يك دولت با برنامه‌ها و چشم‌انداز كاملا متفاوت كرسي را در اختيار گرفته است. به پيش‌بيني اين لوييس سالامانكا «اگر اين دوگانگي همچنان ادامه پيدا كند، در ادامه شاهد خواهيم بود كه شكاف به تمامي نهادها و موسسات داخلي ونزوئلا نفوذ مي‌كند و نهايتا مردم اين كشور با واقعيت‌هاي بسيار سخت‌تر از شرايط كنوني مواجه خواهند شد.»
آمادگي ونزوئلا براي فروش طلاهاي بانك مركزي
همزمان با اين تحولات، خبرگزاري رويترز با انتشار گزارشي اختصاصي خبر داده است كه دولت ونزوئلا، 8 تن از ذخاير طلاي اين كشور را براي فروش در بازارهاي جهاني و تامين ارز مورد نياز براي مايحتاج عمومي از بانك مركزي خارج كرده است. دولت ايالات‌متحده امريكا با وضع تحريم‌هايي عليه صنعت نفت ونزوئلا، انتقال ارز حاصل از فروش نفت به اين كشور را مشكل كرده و دولت مادورو مجبور است براي تامين ارز موردنياز براي واردات كالاهاي اساسي به فروش طلا و دريافت نقدي ارز روي بياورد. اقتصاد ونزوئلا، سال گذشته براي ششمين سال متوالي ركود و رشد منفي را تجربه كرد و براساس برآوردهاي صندوق بين‌المللي پول امسال شاهد 18درصد رشد منفي بيشتر خواهد بود.
ادامه رايزني‌هاي ديپلماتيك ايران در ونزوئلا
محسن بهاروند دستيار وزير امور خارجه و مديركل امريكاي وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران كه به ونزوئلا سفر كرده است با وزير امور خارجه اين كشور ملاقات كرد. در اين ملاقات ضمن مرور مسائل جاري مهم در روابط دو كشور، راه‌هاي توسعه و تقويت هر چه بيشتر روابط بررسي و بر گسترش روابط در حوزه‌هاي جديد سياسي و اقتصادي تاكيد شد. در اين ديدار، هيات ايراني آمادگي كشورمان را براي كمك به ونزوئلا جهت عبور از وضعيت سياسي موجود و مقابله با دخالت‌هاي غيرقانوني خارجي در آن كشور اعلام و طرفين رفتارهاي خصمانه و غيرقانوني امريكا از جمله دخالت در امور داخلي ساير كشورها را تقبيح و آن را محكوم به شكست خواندند. وزير امور خارجه ونزوئلا از حمايت‌هاي كشورمان از مردم و دولت ونزوئلا قدرداني كرد. وزارت امور خارجه كشورمان پيش از اين سفر با بسياري از كشورهاي مستقل جهان رايزني كرده و در تلاش است تا هماهنگي و گسترش همكاري‌هاي كشورهاي دوست و همفكر در رابطه با حمايت از ونزوئلا را افزايش دهد. دستيار وزير امور خارجه كشورمان در سفر به ونزوئلا علاوه بر وزير امور خارجه اين كشور، با معاون رييس‌جمهور و وزير برنامه‌ريزي، وزير راه و ترابري ونزوئلا نيز ديدار كرده است. در اين سفر، هياتي متشكل از كارشناسان و متخصصان مختلف از جمله در زمينه دفاعي دستيار وزير امور خارجه كشورمان را همراهي مي‌كنند.