ديدار تاريخي در پاناماسيتي

تاريخ در روابط امريكا و كوبا زودتر از همه تصورها ورق مي‌خورد. نيم‌قرن خصومت و دشمني به سرعت در حال تبديل شدن به يك رابطه دوستانه و حتي شايد عميق است. نخستين ديدار مقامات عاليرتبه بين دو كشور از نخستين روزهاي انقلاب كوبا در 50 سال گذشته بين وزراي خارجه امريكا و كوبا برگزار شده است. ديداري كه دو طرف سازنده ارزيابي كرده‌اند.
پيش از اين آخرين ديدار رسمي ميان مقام‌هاي دو كشور در سال ۱۹۵۹ بود كه ريچارد نيكسون، معاون وقت رييس‌جمهور امريكا فيدل كاسترو، رهبر كوبا با يكديگر ملاقات كردند. كمي پس از اين ملاقات، مناسبات دو كشور به تيرگي گراييد و سپس به طور كامل قطع شد. تا آنكه در سال 2000 بيل كلينتون رييس‌جمهور وقت امريكا و فيدل كاسترو رهبر سابق كوبا در نشست سازمان ملل از راه دور براي همديگر دست تكان دادند. اما مصافحه روساي جمهور امريكا و كوبا تا مراسم گراميداشت نلسون ماندلا در آفريقاي جنوبي  در سال 2013 به تاخير افتاد.
حالا نخستين مذاكرات رسمي عاليرتبه ميان مقامات دو كشور، ميان جان كري، وزير خارجه امريكا و برونو رودريگز همتاي كوبايي وي پشت درهاي بسته در يكي از هتل‌هاي شهر پاناما برگزار شده است. پيش از اين ناظران ابراز اميدواري كرده بودند كه باراك اوباما و رائول كاسترو، روساي جمهوري امريكا و كوبا نيز در حاشيه نشست سران قاره امريكا در شهر پاناما، ديدار كنند.
در همين حال رسانه‌هاي امريكايي به نقل از كميته روابط خارجي سنا خبر داده‌اند كه رييس‌جمهور امريكا در حال تصميم‌گيري درباره خارج ساختن كوبا از فهرست حاميان تروريسم است. با اين حال وزارت خارجه امريكا در بيانيه‌اي كه درخصوص ديدار وزراي خارجه امريكا و كوبا منتشر كرده است، به اينكه آيا اوباما كوبا را از ليست كشورهاي حامي تروريسم خارج مي‌كند اشاره نكرده است. اما با انتشار خبرهاي اخير انتظار مي‌رود در پي نزديكي روابط ميان واشنگتن و هاوانا، اين اتفاق نيز به زودي رخ دهد.
بر اساس اظهارات مقامات آگاه از وزارت خارجه امريكا، جان كري و برونو رودريگز، مذاكراتي مفصل داشته‌اند و هر دو مقام با اين مساله كه پيشرفت حاصل شده و به اقدامات براي حل و فصل مسائل مهم ادامه دهند، موافقت كرده‌اند. سناتور دموكرات بن كاردين كه جانشين باب منندز در كميته روابط خارجي سنا شده نيز، اين اقدام امريكا را گامي مهم توصيف كرده است.
در صورتي كه امريكا نام كوبا را از فهرست كشورهاي حامي تروريسم حذف كند راه بازگشايي سفارتخانه‌هاي دو كشور در پايتخت‌هاي يكديگر هموار مي‌شود. كوبا در سال ۱۹۸۲، پس از پناه دادن به شبه‌نظاميان جدايي‌طلب باسك اسپانيا و پيكارجويان فارك كلمبيا، از سوي امريكا در فهرست كشورهاي حامي تروريسم قرار گرفت. پيامدهاي قرار گرفتن در فهرست كشورهاي حامي ترور براي كوبا اين بود كه اين كشور از خريد سلاح و دريافت كمك‌هاي اقتصادي از امريكا محروم ماند و نيز براي دريافت وام از بانك جهاني و ديگر نهادهاي مالي بين‌المللي با دشواري مواجه بود. از نقطه نظر هاوانا هم خارج شدن اين كشور از فهرست كشورهاي حامي تروريسم اقدامي مهم در عادي سازي روابط بين دو كشور به شمار مي‌رود. هر چند كوبا قرار گرفتن اين كشور را در اين فهرست از همان ابتدا غيرقانوني دانسته بود.
سناتور كاردين گفته است: توصيه وزارت خارجه براي حذف نام كوبا از فهرست حاميان تروريسم، نتيجه ماه‌ها بررسي و مطالعه، و گامي مهم در راستاي بهبود روابط پربار با كوبا است. در صورتي كه اوباما تصميم بگيرد كه توصيه وزارت خارجه را اجرا كند كنگره امريكا ۴۵ روز فرصت دارد تا براي ابطال اين اقدام تصميم‌گيري كند. در حال حاضر شماري از نمايندگان كنگره با تلاش‌هاي دولت اوباما براي بهبود روابط با كوبا مخالف هستند. تد كروز، سناتور جمهوريخواه كه خود كوبايي‌تبار است، يكي از مهم‌ترين منتقدان اوباما در اين زمينه محسوب مي‌شود.
كروز زماني كه در دسامبر سال ۲۰۱۴ باراك اوباما و رائول كاسترو، رييسان جمهوري امريكا و كوبا اعلام كردند كه دو كشور در نظر دارند مناسبات خود را از سر گيرند، اعلام كرد اجازه نمي‌دهد اين اقدام انجام شود.
اوباما نيز با علم به وجود موانع بسيار در روابط دو كشور، نسبت به خوش‌بيني‌هاي بيش از اندازه در بهبود مناسبات امريكا و كوبا هشدار داده است. او مي‌گويد انتظار ندارد كه مناسبات دو كشور يك‌شبه، به طور ناگهاني و خودبه‌خودي تغيير كند. اما او مي‌گويد نسبت به بازگشايي سفارتخانه‌هاي دو كشور خوش‌بين است.