زماني‌نيا، معاون وزير نفت
در دانشگاه علوم تحقيقات:
در بازار خاكستري نفت مي‌فروشيم
گروه ديپلماسي| با عدم تمديد معافيت نفتي ايران از سوي ايالات متحده، براي بسياري اين سوال مطرح شده است كه اين موضوع چه تبعاتي براي فروش نفت ايران مي‌تواند داشته باشد. دانشكده علوم سياسي و روابط بين‌الملل دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات روز گذشته نشستي را با عنوان تحريم نفتي ايران از سوي امريكا و تبعات بين‌المللي آن برگزار كرد. به گزارش «اعتماد» در اين نشست حسين زماني‌نيا معاون امور بين‌الملل و بازرگاني وزارت نفت جمهوري اسلامي مهمان اين نشست بود تا در اين خصوص سخناني را ايراد كند. زماني‌نيا سخنان خود را با بحث تاثير قدرت كشورها بر روابط بين‌الملل آغاز و عنوان كرد، روابط بين‌الملل بر مبناي قدرت استوار است و امريكا در حال اجراي يك‌جانبه قوانين خود به وسيله قدرت خود است. وي افزود، زماني كه مقام‌هاي امريكايي سخن مي‌گويند حتي چين و روسيه و هند نيز آن را اجرا مي‌كنند. زيرا در اين ميان بحث تجارت مطرح است و شعار و كلمات سياسي كفايت نمي‌كند.اروپايي‌ها هرچند به لحاظ سياسي هركاري مي‌كنند اما به لحاظ عملي نمي‌توانند كاري كنند. ما مذاكراتي با اروپايي‌ها داشتيم كه هرچند برجام را ثبات بخش براي منطقه مي‌‌دانند و عنوان مي‌كنند كه امريكا برجام را نقض كرده اما در عمل هنوز اتفاقي رخ نداده است. معاون وزير نفت در ادامه گفت: اگر دلواپس باشم مي‌گويم منافع برجام هيچ است اما به عنوان معاون وزير نفت مي‌گويم برجام فوايد زيادي داشت اما از آن بهره نبرديم. وقتي به وزارت نفت در سال ۹۳ رفتم گفتم برجام در حال نهايي شدن است بايد قراردادها را آماده كنيم اما اين اتفاق رخ نداد. ما بعد از برجام قرارداد IPC را تنظيم كرديم كه يك‌سال عملا درگير تاييد آن بوديم و واقعا بايد گفت همه‌چيز در ايران سياست‌زده است و با سختي توانستيم بر سر قراردادهاي نفتي اجماع ايجاد كنيم، زيرا ايراد اصلي به نظام تصميم‌سازي ماست.
زماني نيا در خصوص قراردادهاي نفتي پس از برجام گفت: شركت نفت همواره شركت‌هاي بزرگ را وارد مذاكره و توافق كرده چرا كه فايده زيادي داشته است. در عسلويه دو فاز را فرانسوي‌ها و ايتاليايي‌ها انجام دادند كه ساير فازها از همان كپي شد اما پرهزينه‌تر و طولاني‌تر؛ برجام به ما حق انتخاب داد تا بتوانيم با شركت‌هاي بزرگ مذاكره و توافق كنيم. برجام 17ماه اجرايي بود كه يك‌سال در داخل درگير بوديم و بيهوده گذشت. در اين مدت كشور ضرر و زيان زيادي داد و اختلافات نگذاشت كه از مزاياي برجام بهره‌مند شويم.
وي در خصوص ارزش قرارداد توتال گفت: اگر به‌جاي يك قرارداد توتال 10 قرارداد بسته بوديم همه‌چيز متفاوت بود و اين تعداد قرارداد اصلا چيز بعيدي نبود. ماتنها 15 يادداشت تفاهم با روس‌ها منعقد كرديم و با شركت شل و پارتميناي اندونزي وارد مذاكره شديم كه پس از اعلام خروج امريكا از برجام مذاكرات را ترك كردند. ما اگر يك‌سال را هدر نداده بوديم و تا قبل از آمدن ترامپ مي‌توانستيم چند قرارداد منعقد كنيم با تكنولوژي كه آنها وارد كشور مي‌كردند، حتي اگر شركت‌هاي خارجي ديگر مي‌رفتند ما اين توانايي را داشتيم كه پروژه‌هاي مهم را به سرانجام برسانيم. زماني‌نيا عنوان كرد كه بحث فاز 11 پارس جنوبي نياز به تكنولوژي و تاسيس سكويي داشت كه تنها توتال توانايي اجراي آن را داشت و حتي CNPC چين نيز نتوانست آن را اجرايي كند.
معاون وزير نفت در ادامه سخنان خود به بحث توليد نفت ايران اشاره كرد و گفت: پس از برجام ما توانستيم توليد نفت را به 4 ميليون بشكه در روز برسانيم كه حتي خارجي‌ها فكر آن را نمي‌كردند، اما اين ميزان توليد به شما قدرتي نمي‌دهد و به راحتي مي‌توانند ما را تحريم كنند. ميزان توليد روس‌ها چه در نفت يا گاز به حدي است كه اگر بخواهند هم نمي‌توانند اين كشور را تحريم نفتي و گازي كنند.
زماني‌نيا با اشاره به بحث معافيت تحريمي امريكا گفت: بحث اعلام معافيت به چين و هند از سوي امريكا اگرچه براي آنها توهين‌آميز است. اما در عالم سياست منافع ملي مهم‌تر از حتي توهين است از همين‌رو تحريم‌هاي امريكا را اجرا مي‌كنند. از سوي ديگر ايتاليا و يونان هرچند معافيت داشتند اما نفتي نخريدند.
او با تاكيد بر فروش نفت به هر شكل ممكن عنوان كرد: ما اكنون در يك بازار خاكستري در حال فروش نفت هستيم. ما بازاري را در همين فضا كشف كرديم. اما نبايد از اين بازار انتظار فروش نفت 2.5ميليون بشكه داشته باشيم. اگر سياست نظام همين باشد ما امكان مقاومت داريم. اما حتما بايد سرمايه جديد پيدا كنيم و بايد صرفه‌جويي شود. اقداماتي مانند سهميه‌بندي و افزايش قيمت بنزين در اين زمينه كارساز نيست.اين ديپلمات باسابقه كشورمان در خصوص كارشكني‌هاي امريكايي‌ها گفت: هرجا مي‌رويم بلافاصله امريكايي‌ها پس از ما حضور دارند. امريكايي‌ها به همه كساني كه درخواست حضور در نمايشگاه نفت و گاز ايران را داشتند يكي يكي نامه نوشتند كه شركت نكنند. او با اشاره به بحث تهاتر نفتي گفت: ما 6 ماه است كه در تلاش هستيم تا تهاتر كنيم اما نتوانستيم. فايده اصلي برجام اين بود كه در زمان اجرايي شدن آن، شل 3 ميليارد دلار بدهي خود را به ما پرداخت كرد. ارز هرچند با مشكلاتي اما به داخل كشور مي‌آمد اما بعد از خروج امريكا از برجام با مشكلات جدي در اين بحث مواجه هستيم. ما هيچ مشكلي را بعد از انقلاب به موقع حل نكرديم، بلكه در دقيقه 90 و زماني كه گزينه‌ها محدود بود آن را حل كرديم.
زماني‌نيا در پاسخ به «اعتماد»
حسين زماني نيا در پاسخ به سوال خبرنگار «اعتماد» در خصوص نحوه تامين مالي صندوق اينستكس گفت: اين موضوع كماكان بين ايران و اروپا حل نشده است و در حال مذاكره هستيم تا اروپايي‌ها از ايران نفت بخرند يا بتوانيم منابع خود از ساير كشورها را به اين صندوق منتقل كنيم كه به زودي در اين زمينه مذاكراتي خواهيم داشت. به گفته زماني‌نيا دور بعدي مذاكرات در روز سه‌شنبه در بروكسل خواهد بود. به گزارش «اعتماد»، در اين دور علي‌اصغر نوري و پرفيشر روساي ايراني و آلماني اينستكس باهم ديدار مي‌كنند.