ايران تغيير لحن ترامپ را جدي نگرفت
محمدجواد ظريف: اقدامات و نه حرف‌هاي دونالد ترامپ معيار است
گروه ديپلماسي| «دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا دربرابر ايران تغيير لحن داد. سيگنال جديد رييس‌جمهور امريكا براي مذاكره با ايران. دونالد ترامپ از شروط 12گانه مايك پمپئو، وزير خارجه‌اش براي مذاكره با ايران عقب نشست. دونالد ترامپ مي‌گويد تنها چيزي كه از ايران مي‌خواهد اين است كه به بمب اتم دست پيدا نكند.» اين تيترها در سه روز گذشته از اظهارات تازه رييس‌جمهور امريكا درباره ايران در حضور آبه شينزو، نخست‌وزير ژاپن همچنان در سر خط اخبار و تحليل‌ها قرار دارد. دونالد ترامپ كه در دو سال گذشته نه فقط درباره ايران بلكه درباره بيشتر پرونده‌هاي سياست خارجي موضع‌گيري‌هاي متفاوت داشته همچنان در مواجهه با پرونده ايران يكي به ميخ مي‌زند يكي به نعل. دولت ترامپ كه دو سال و اندي از آغاز به كار آن مي‌گذرد تمام پنجره‌ها براي ديپلماسي با ايران را بسته و همچنان يك روز ايران را تهديد مي‌كند و روز ديگر از تمايل براي مذاكره سخن مي‌گويد. شايد كليدي‌ترين جمله در اظهارات اخير دونالد ترامپ اشاره وي به درخواستش از ايران براي عدم دستيابي به سلاح هسته‌اي باشد. مساله‌اي كه براي چندمين بار در دو ماه اخير از زبان رييس‌جمهور امريكا شنيده مي‌شود و البته قابل تحليل بيشتري نسبت به ساير ادعاها و موضع‌گيري‌هاي وي درباره ايران است. دونالد ترامپ در حالي مي‌گويد به دنبال بستن راه‌هاي دسترسي ايران به بمب اتم است كه وي يك سال پيش از توافق هسته‌اي با ايران كنار كشيد. توافقي كه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در آن به عنوان قاضي شناخته شده و 14 گزارش اين نهاد بين‌المللي مي‌گويد تهران تاكنون به تمام تعهدات هسته‌اي خود پايبند بوده است. براساس برجام، ايران سه نوع نظارت پارلماني، پروتكل الحاقي و نظارت‌هاي تعيين شده در برجام را پذيرفته كه به گواه كارشناسان اين بيشترين ميزان نظارت بر برنامه هسته‌اي يك كشور است. در چنين شرايطي دونالد ترامپ مي‌گويد از توافق هسته‌اي جامع با ايران خارج مي‌شود تا به توافقي جديد برسد كه در سايه آن تهران نتواند به تسليحات هسته‌اي دسترسي پيدا كند. اين ادعاي ترامپ واكنش كارشناسان هسته‌اي را به دنبال داشته كه تاكيد دارند رييس‌جمهور امريكا يا به دنبال پايان دادن به غني‌سازي در ايران است يا امتيازهاي غيربرجامي از ايران مي‌خواهد كه فعلا آن را در لواي ادعاي تمايل براي عدم دستيابي ايران به بمب هسته‌اي پنهان مي‌كند. محمد جواد ظريف، وزير خارجه كشورمان نخستين مقام ايراني بودند كه به سخنان اخير دونالد ترامپ واكنش نشان داد و در توييتر نوشت: «آيت‌الله خامنه‌اي مدت‌ها پيش با صدور فتوايي در منع تسليحات هسته‌اي، اعلام كردند كه ما به دنبال دستيابي به سلاح هسته‌اي نيستيم. تروريسم اقتصادي «تيم بي» به مردم ايران آسيب مي‌رساند و در منطقه تنش ايجاد مي‌كند. اقدامات و نه حرف‌هاي دونالد ترامپ نشان خواهد داد كه هدف وي هم همين است يا خير!»الجزيره در اين باره نوشت: محمدجواد ظريف پاسخ رييس‌جمهور امريكا را كه گفته است به دنبال تغيير نظام در ايران نيست داد. ظريف در چند خط توييت اعلام كرد كه ايران به دنبال سلاح هسته‌اي نيست و همزمان امريكا را متهم به تنش‌آفريني در منطقه و صدمه رساندن به مردم ايران كرد. دونالد ترامپ در حالي در حضور آبه شينزو، نخست‌وزير ژاپن اعلام كرد كه به دنبال تغيير نظام نيست كه رفتارهاي امريكا در دو سال گذشته گوياي چيز ديگري است. حسن روحاني همتاي ايراني دونالد ترامپ در سخناني در ماه اكتبر تاكيد كرده بود كه امريكا به دنبال تغيير نظام در ايران است و رويكردهاي دولت فعلي امريكا در قبال ايران را در 40 سال گذشته بي‌سابقه خوانده بود. خبرنگار الجزيره در تهران در ادامه اين گزارش تاكيد كرده كه ايران با سخنان اخير ترامپ با بي‌تفاوتي برخورد خواهد كرد و آن را جدي نمي‌گيرد چرا كه تهران تحريم‌هاي اقتصادي امريكا و انتقال تجهيزات نظامي به منطقه را گوياي نيت اصلي امريكا درباره ايران مي‌داند. خبرنگار الجزيره در تهران به نقل از كارشناس‌هاي ايراني مي‌گويد: در نبود هدف واقعي، گفت‌وگو با امريكا صرفا قرار گرفتن در مسير گفت‌وگو براي گفت‌وگو خواهد بود و نه گفت‌وگو براي مذاكره. از آنجا كه بعيد است ترامپ تن به كاهش تحريم‌هاي ايران بدهد مقام‌هاي ايراني هم فعلا سياست عدم مذاكره را در پيش خواهند گرفت. در حال حاضر ايراني‌ها تمركز ديپلماسي خود را بر رسيدن به تفاهمي با كشورهاي همسايه و منطقه متمركز كرده‌اند و تلاش مي‌كنند براي مهار امريكا دست به همكاري‌هاي امنيتي با كشورهاي منطقه بزنند.
الجزيره در بخش‌هاي ديگري از اين گزارش نقطه اوج تنش ميان ايران و امريكا را اعزام تجهيزات نظامي امريكايي به منطقه دانست. اقدامي كه امريكايي‌ها از آن با عنوان محافظتي ياد مي‌كنند و آن را عليه آنچه كه تهديد ايران خوانده‌اند مي‌دانند. واشنگتن‌پست در گزارشي تحليلي در اين باره نوشت: ترامپ زماني از برجام خارج شد كه ايران به تمام تعهدات خود عمل مي‌كرد. مرحله بعدي از نظر ترامپ چه مي‌توانست باشد؟ ترامپ و رفقاي او انتظار داشتند كه اروپايي‌ها نيز به تبع امريكا از توافق خارج شوند، تحريم‌ها با تمام قوا عليه ايران اعمال شود و در نتيجه تهران محبور به نشستن دوباره پاي ميز مذاكره شود. نتيجه حركت ترامپ همان‌گونه كه بسياري پيش‌بيني كرده بودند ايجاد شكاف در غرب بود و البته ايران را هم حتي يك سانتي‌متر به ميز مذاكره نزديك نكرد. اقدام ترامپ در كناره‌گيري از توافق هسته‌اي نتيجه كاملا معكوس داد. واشنگتن پست در ادامه با توجه به اظهارنظر اخير ترامپ درباره اينكه به دنبال تغيير نظام در ايران نيست، نوشت: به نظر مي‌رسد كه ترامپ تلاش مي‌كند ايراني‌ها متحدان خود و حتي مشاورانش را هم گيج كند. وي در حوزه ديپلماسي در پرونده‌هاي مختلف سيگنال‌هاي متفاوت مي‌دهد از جمله اينكه هم دست به انتقادهاي تند و تيز مي‌زند و هم از ديپلماسي سخن مي‌گويد. از نظر ترامپ اين سياست وي يك حسن دارد و آن‌هم اين است كه نه فقط رقبا و مخالفان امريكا بلكه متحدانش هم نمي‌دانند حركت بعدي وي چه خواهد بود.واشنگتن‌پست در ادامه اين تحليل مي‌نويسد: ترامپ با رفتارهاي خود غرب را ضعيف كرده و ايران را به اين نتيجه رسانده كه ترامپ فقط هياهو مي‌كند و از اقدام جدي خبري نيست. از سوي ديگر امريكا مي‌توانست از برجام كنار نكشد و همزمان حمايت متحدانش را در ساير حوزه‌هاي غيربرجامي عليه ايران جلب كند. در حال حاضر اروپا آمادگي براي همكاري با امريكا در ساير حوزه‌ها ندارد.
فعلا چشم‌اندازي براي مذاكره با امريكا نداريم
به گزارش «اعتماد»، تازه‌ترين موضع‌گيري وزارت خارجه ايران درباره احتمال مذاكره ايران و امريكا را رسانه‌هاي ايراني و غيرايراني روز گذشته از زبان سيدعباس موسوي، سخنگوي وزارت خارجه شنيدند. سيد عباس موسوي در اين باره به خبرنگاران گفت: ما در پاي ميز مذاكره حضور داشتيم. آنها بر اساس برخي از توهمات اشتباه‌شان به صورت غيرقانوني از برجام خارج شدند و توافق صورت گرفته را زير پا گذاشتند لذا ما فعلا چشم‌اندازي براي مذاكره با امريكا نداريم.به گزارش خبرگزاري ايسنا، سيدعباس موسوي در بخش ديگري از اظهاراتش در پاسخ به اين سوال كه آيا ايران نقش ميانجي‌گري برخي از كشورها بين تهران و واشنگتن را قبول مي‌كند يا خير؟ اظهار كرد: ميانجي‌گري الزامات و مقدماتي دارد. تنش‌هايي كه ميان جمهوري اسلامي ايران و امريكا وجود دارد داراي ريشه است و بايد به ريشه آن دقت شود. ريشه آن بدعهدي‌هاي امريكا، خروج امريكا از برجام و تشديد تحريم‌ها و پيشبرد تروريسم اقتصادي عليه ايران است. ما فكر مي‌كنيم كه كشورهاي مختلف با انگيزه‌هاي مختلف و با حسن‌نيت تحولات منطقه را رصد مي‌كنند. ما به نقطه نظر آنها گوش مي‌دهيم و اميدواريم كه آنها نيز بتوانند نقطه نظرات و ديدگاه‌هاي ما را درك كنند و آنها را منتقل كنند.
سخنگوي وزارت خارجه در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه برخي در كشور اعلام كرده‌اند برخي از كشورها پيام‌هايي را به ايران آورده‌اند و نماينده امريكا براي رساندن اين پيام‌ها بوده‌اند، گفت: ما پيام ويژه‌اي از مقامات كشورهاي دوستي كه به ايران سفر كرده‌اند دريافت نكرده‌ايم و خودمان نيز پيامي نداشته‌ايم. اين سفرها صرفا براي بيان و شنيدن نقطه نظرات دو طرف بوده است.