زنان چقدر به سياست علاقه‌مندند؟
محمود فاضلي
انتخابات پارلماني كشور يونان با هدف تشكيل دولت جديد در حالي به پايان رسيد كه نتيجه آن شكست چپ يونان و پيروزي محافظه‌كاران پس از سال‌ها دوري از قدرت بود. پيروز اين انتخابات معتقد است تغيير مدل حكومتداري هدفي است كه تمامي دولت‌هاي كشور در تحقق آن ناكام بودند اما با تركيب كابينه جديد كه متشكل از افراد باتجربه و جوان، سياستمدار و تكنوكرات است مي‌توانيم به هدف خود برسيم. با برنامه خود براي يوناني بهتر در انتخابات پيروز شديم و اينك بايد در راستاي وحدت، رفاه و ترقي مردم كشور كار خود را آغاز كنيم و كشور را در مسير رشد و توسعه اقتصادي پايدار قرار دهيم.
حزب پيروز به خوبي مي‌داند كه در مدت چهار سال دوره نخست‌وزيري با انبوه مشكلات اقتصادي و اجتماعي روبه‌رو است. حضور اندك زنان در كابينه دولت جديد، محافظه‌كاران اين كشور را با اولين چالش روبه‌رو كرده است. در كابينه 51 نفره دولت جديد، فقط 5 زن حضور دارند. به اعتقاد نخست‌وزير متاسفانه زنان زيادي به سياست علاقه‌مند نيستند. 40 درصد نامزدهاي پارلمان زن بودند اما 40 درصد كساني كه به پارلمان راه يافتند، زن نيستند. او در پاسخ به خبرنگاري كه پرسيده بود 21 نفر از اعضاي كابينه شما غير پارلماني يا تكنوكرات هستند، يعني نمي‌توانستيد 21 زن پيدا كنيد؟ من مي‌توانستم براي شما 21 زن پيدا كنم، اين همه زن در كشور وجود دارد! پاسخ مي‌دهد «از زنان زيادي براي مشاركت در كابينه سوال كردم اما آنها ترديد داشتند. از زنان زيادي خواستم وارد دولت شوند اما بسيار مردد‌تر از مردان بودند. از تركيب مردان و زنان كابينه خوشحال نيستم و اين را بطور آشكار اذعان مي‌كنم، اما زناني كه در كابينه داريم بسيار توانا هستند و اطمينان دارد كار فوق‌العاده‌اي انجام خواهند داد.»
موضوع عدم مشاركت زنان در كابينه‌هاي يونان بدون توجه به ايدئولوژي احزاب، پديده جديدي در اين كشور نيست. اين كشور بارها در گزارشات انستيتو اروپايي تساوي جنسيتي در شاخص تساوي جنسيتي در رتبه آخر در ميان كشورهاي عضو اتحاديه اروپا قرار گرفته است. نمره يونان در شاخص يادشده 50 از 100 است. نمره ميانگين اتحاديه اروپا 2/66 و نمره كشور اول (سوئد) 6/82 است. شش بخشي كه در اين شاخص مورد توجه قرار گرفته است «دسترسي به اشتغال و شرايط شغلي مناسب، تساوي دستمزد و حقوق مردان و زنان، دسترسي به نظام آموزشي، تساوي مردان و زنان در تقسيم زمان بين انجام وظايف اجتماعي و وظايف خانگي، دسترسي به مراكز تصميم‌گيري و وضعيت سلامتي و دسترسي به خدمات پزشكي» است.
در انتخابات اخير پارلماني يونان 62 نفر از زنان توانستند وارد پارلمان 300 نفره اين كشور شوند، اين در حالي است كه اين آمار در مقايسه با ساير كشورهاي هم رديف اروپايي يونان آمار پاييني است. از 350 نماينده حاضر در كنگره نمايندگان اسپانيا در دوره جديد، 166 نفر زن هستند كه يك ركورد در تاريخ پارلمان اسپانيا به شمار مي‌رود. اين رقم بالاترين حضور زنان در تاريخ پارلمان اسپانيا را به ثبت رسانده است.
عدم توجه به حقوق زنان در اين كشور ريشه كاملا تاريخي دارد. زنان يوناني مطلقا در صحنه سياست صدايي نداشتند و تنها پشتيبان مردان در قدرت بودند. اكثريت زنان در يونان باستان مطرود و مورد تحقير قرار مي‌گرفتند. صداي اعتراضي و نيرومند زنان در درام‌هاي يوناني نيز همواره جايگاه فرودست و ابزار شدن آنها را در يك جامعه مردانه و پدرسالار نشان مي‌دهد. در يونان باستان شهروندي به تمام افراد تعلق نمي‌گرفت و فقط به «مردان بومي آزاد به دنيا آمده» تعلق داشت و به زنان، بردگان، خارجيان و مهاجران تعلق نمي‌گرفت. اصل شهروندي به طور قاطع مردان را از برده‌ها و بيگانگان متمايز مي‌كرد. شهروندي از مردان آزاد، فارغ از توجه به مرتبه اجتماعي و ثروت آنها، شركايي سياسي مي‌ساخت كه تحت حاكميت قانون، داراي امتيازات و وظايف برابر بودند. در برخي دولت‌شهرها تمامي شهروندان بزرگسال مذكر و آزاد كه شامل فقرا نيز بودند، در يك مجمع سياسي كه قوانين و سياست‌هاي جامعه در آن تصميم‌گيري مي‌شد، توسط آراي مستقيم در دولت مشاركت مي‌كردند. زنان نيز داراي امتيازات و حمايت‌هايي از سوي قانون بودند اما مساوات شامل حال آنها نمي‌شد و آنها از حق راي محروم بودند و رفتار جنسي و كنترل اموال‌شان، نسبت به مردان، تحت نظارت مقرراتي سختگيرانه‌تر بود.