در باب اهميت مسابقات قهرماني
دانشآموزان كشور
ورزش و شادي و رفاقت
در دنياي خوش نوجواني
علي كربلايي
دانشآموزان هر سال از اوايل بهار انتظار فصل تابستان را مي‌كشند تا تعطيلات‌شان را كنار دوستان و خانواده سپري كنند. روزهاي داغ تابستان هر چند براي دانشآموزان يك موهبت است، اما اغلب براي خانواده‌ها تبديل به يك بحران مي‌شود. والدين دايم درگير اين موضوع هستند كه چطور وقت خالي فرزندان‌شان را پر كنند و در تلاشند تا اوقات فراغت آنها را به بهترين شكل برنامه‌ريزي كنند. تفريحات ورزشي از اولين انتخاب‌هاي خانواده‌هاست كه هم به سلامت فرزندان‌شان كمك و هم وقت آنها را به بهترين شكل پر مي‌كند. در اين راه آموزش و پرورش هم سهمي مهم دارد. عموم مردم تصور مي‌كنند كه اين وزارتخانه تابستان‌ها كار چندان مهمي ندارد و به دليل تعطيلي مدارس، آموزش و پرورش هم تعطيل است؛ اما اين تصوري است كه با فعاليت‌هاي آموزش و پرورش در اين فصل داغ به كلي متفاوت است. تابستان امسال، چيزي حدود ده هزار دانش‌آموز دختر و پسر در پنج استان مازندران، اردبيل، اصفهان، سمنان و چهارمحال و بختياري از اول تا سي‌ام مرداد به رقابت مي‌پردازند. اين رقابت‌ها، ادامه رقابتي است كه از سطح مدارس و با حضور 4.5 ميليون دانش‌آموز آغاز شد و حالا به مراحل پاياني‌اش رسيده است. اين سي‌امين دوره مسابقات ورزشي قهرماني دانشآموزان دختر و سي‌وششمين دوره مسابقات ورزشي قهرماني دانشآموزان پسر است. اين رقابت‌ها در رشته‌هاي تنيس روي ميز، شطرنج، بدمينتون، دووميداني، شنا، ژيمناستيك، فوتسال، واليبال و هندبال براي دختران و پسران برگزار مي‌شود. بخشي از مسابقات در اردوگاه شهيد چمران رامسر برگزار خواهد شد كه يك هزار و ۸۳ دانش‌آموز در آن حضور پيدا خواهند كرد. در اين اردوگاه رشته‌هاي تنيس، بدمينتون و شطرنج براي دختران و پسران متوسطه اول برگزار مي‌شود؛ در چهارمحال و بختياري نيز در رشته‌هاي شنا، دو و ميداني، ژيمناستيك هزار و ۱۰۵ نفر دانش‌آموز شركت‌كننده به رقابت مي‌پردازند. همچنين در سمنان كه رقابت‌هاي فوتسال متوسطه دوم و واليبال متوسطه اول در بخش دختران برگزار خواهد شد، ۶۵۴ نفر حضور دارند و در اردبيل كه فوتسال متوسطه اول پسران و واليبال متوسطه دوم پسران انجام مي‌شود، ۸۰۶ نفر حاضر خواهند شد. همچنين در اصفهان كه هندبال متوسطه اول پسران، تنيس روي ميز متوسطه دوم براي پسران و همين‌طور هندبال متوسط اول براي دختران و تنيس روي ميز دختران متوسطه دوم برگزار مي‌شود، ۱۱۱۰ دانش‌آموز شركت كننده حضور پيدا مي‌كنند. اين مسابقات نقشي موثر و مهم در كشف و پرورش استعداد دانشآموزان خواهد داشت. كشورهايي مثل ژاپن، استعداديابي ورزشي را از سطح مدارس آغاز مي‌كنند و اردوهاي تابستاني، همان جايي است كه قهرمانان اين كشور در آن شكوفا مي‌شوند. اين روند به همين شكل در ساير كشورهاي پيشرفته هم مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اردوهاي تابستاني علاوه بر پر كردن اوقات فراغت دانشآموزان، محلي مناسب براي رشد و ظهور استعدادهاي آنان است.
دانشآموزان در فصل تابستان بدون استرس درس و مدرسه، به راحتي مي‌توانند روي توانايي‌هاي ورزشي‌شان تمركز كنند و به همين خاطر است كه اين موضوع اهميت زيادي براي كميته‌هاي استعداديابي كشورهاي پيشرفته دارد. مسابقات دانش‌آموزي ايران، سال گذشته با هماهنگي با دفتر استعداديابي وزارت ورزش و فدراسيون‌هاي ورزشي برگزار شد كه با حضور استعدادياب‌هاي آنها در نهايت از بين دانش‌آموزاني كه در رقابت‌ها حضور يافتند، ۷۲۰ دانش‌آموز در رشته‌هاي مختلف به عنوان استعدادهاي برتر ورزش دانش‌آموزي و ورزش پايه شناسايي و به فدراسيون‌ها معرفي شدند. اين روند اگر براي سال‌هاي متمادي ادامه داشته باشد، مي‌تواند نقشي پررنگ در پيشرفت ورزش ايران داشته باشد، چرا كه روند استعداديابي در ورزش ايران، روندي كهنه و سنتي است كه اتكايش بر رشد گياهان خودرو است نه پرورش استعدادها در محيطي استاندارد. اردوهايي از اين دست مي‌تواند قدمي مهم در تغيير شيوه استعداديابي در ورزش ايران باشد و از اين جهت، اهميت بسياري دارد.
پيش از انقلاب سال 57 نيز اردوهاي دانش‌آموزي با تاكيد روي افزايش مهارت‌هاي ورزشي و اجتماعي دانشآموزان برگزار مي‌شد. از اوايل دهه شصت اردوهاي وحدت براي دانشآموزان جاي اردوهاي پيش از انقلاب را گرفت و اكنون اين اردوها دوباره شور و نشاط را به دانشآموزان برگردانده‌اند. اين اردوها همچنين نقشي مهم در دوست‌يابي دانشآموزان خواهد داشت.
اهميت دوست‌يابي در سنيني كه دانشآموزان در آن به سر مي‌برند، به هيچ‌وجه كمتر از اهميت پرورش استعدادهاي ورزشي نيست و اين اردوهاي دسته‌جمعي كمك شاياني به برقراري ارتباط بين دانشآموزان مي‌كند. حدود ۳۰۰ اردوگاه فعال دانش‌آموزي در سه سطح ملي (چهار اردوگاه بزرگ تهران، اصفهان، رامسر و نيشابور)، استاني (۵۴ اردوگاه) و شهرستاني (حدود ۲۵۰ اردوگاه) در اقصي نقاط كشور مشغول خدمات‌رساني به دانشآموزان هستند. اين اردوگاه‌ها در قالب اردوهاي تفريحي، ورزشي، فرهنگي، آموزشي براي دانشآموزان در مقاطع مختلف فعاليت مي‌كنند. اما در سال‌هاي اخير پرچم اغلب اين اردوگاه‌ها نيمه‌افراشته بوده و به سمت تعطيلي رفته‌اند. پيشنهاداتي مطرح شده تا اين اردوگاه‌ها به دست بخش خصوصي اداره شوند تا با جذاب‌تر شدن برنامه‌ها، مورد استقبال قرار بگيرند.
حالا كه اهميت استعداديابي دانشآموزان براي وزارت ورزش و جوانان محرز شده است، بايد قدم‌هاي بعدي در راستاي گسترش اين اقدامات انجام شود. حضور 10هزار دانش‌آموز در اردوهاي تابستاني شايد دلخوش‌كننده باشد، اما زماني كه بدانيم تعداد كل دانشآموزان ايراني 14ميليون نفر است، اين عدد خنده‌دار به نظر خواهد رسيد و اهميت گسترش هر چه بيشتر اين اردوگاه‌ها به چشم خواهد آمد.
گسترش دامنه مسابقات قهرماني دانشآموزان كشور در فصل تابستان، جدا از اهميت ورزشي‌اش مي‌تواند نقاط عطف سالانه زندگي نوجوانان ايراني باشد. تزريق شور و شادي به زندگي نوجوانان، دوست‌يابي، لبريز شدن بهترين سال‌هاي عمر بهترين فرزندان اين آب و خاك از خاطرات خوش ناشي از رفاقت و رقابت و زيستن دسته‌جمعي و تجربه كردن مشترك جهان هستي و دنياي روابط انساني، بخشي از بركات مسابقات قهرماني دانشآموزان در فصل تابستان است.