در نشست مركز بررسيهاي استراتژيك
بريتانيا فعلا آمادگي خروج از برجام را ندارد
روز گذشته نشستي تحت عنوان ايران و بريتانيا در آستانه برگزيت با ارايه آقاي دكتر مجيد تفرشي، پژوهشگر روابط ايران و بريتانيا در محل مركز بررسيهاي استراتژيك رياستجمهوري برگزار شد. در اين نشست به ابعاد احتمالي تاثير برگزيت بر روابط ايران و بريتانيا و تحولات روزهاي اخير در بريتانيا و احتمال برگزاري انتخابات زودهنگام همچنين تغيير دولت در اين كشور مورد بحث و بررسي قرار گرفت: تفرشي در بخشي از سخنان خود مطرح كرد كه هر چند به نظر ميرسد، وضعيت روابط ايران و بريتانيا پس از خروج اين كشور از اتحاديه اروپا بدتر ميشود اما سياستمداران اين كشور بر اين عقيده هستند كه در دوره پس از خروج كامل، ايران هم ميتواند يكي از محلهاي همكاريهاي اقتصادي باشد البته به شرط اينكه تحريمهاي امريكا از روي ايران برداشته شود. واقعيت آن است كه روابط دو كشور در طول 40 سال گذشته به جز يك دوره كوتاه دولت آقاي خاتمي در شرايط بحراني به سر ميبرده است و عملا هيچوقت روابط دو كشور در سطح مطلوبي قرار نداشته و در دو طرف افرادي حضور داشتند كه به لحاظ اقتصادي، سياسي و ايدئولوژيك به هيچ وجه خواهان ترميم اين روابط نبودند و هر دو طرف دلايل جدي در توجيه اين رويكرد دارند. اما به هر حال نميتوان ناديده گرفت هر چند برگزيت ميتواند چالشهاي جدي را براي ايران به همراه داشته باشد اما از سوي ديگر نميتوان ناديده گرفت كه ممكن است فرصتهايي را نيز براي ايران به همراه داشته باشد البته اين در شرايطي است كه جمهوري اسلامي بتواند از كارتهاي بازي خود به خوبي استفاده كند. تفرشي در خصوص تحولات اخير در داخل بريتانيا نيز گفت: شخص بوريس جانسون بسيار علاقهمند بود كه نخستوزير شود. برخلاف تصورات در ايران او بسيار فردي زيرك و چند لايهاي است كه لابيهاي خاص خود را دارد اما در زمان مناسبي به نخستوزيري نرسيد. او اگر از همان اول جانشين ديويد كامرون ميشد، بخت بيشتري داشت ولي اكنون در شرايطي است كه اكثريت پارلماني خود را از دست داده و شانس خود براي ابقاي حضور در پست نخستوزيري در درازمدت و ميانمدت را تقريبا از بين برده است.
كوربين مهره طرفدار ايران
تفرشي در بخش ديگري از سخنان خود به بحث احتمال شكست حزب محافظهكار در انتخابات زودهنگام بعدي پرداخت و تاكيد كرد كه به احتمال زياد حزب كارگر بتواند با همكاري ساير احزاب، دولت آينده بريتانيا را تشكيل دهد اما در اين بين اگر حزب براي تشكيل دولت با اين مصلحت مواجه شود كه بين كوربين و تشكيل دولت يكي را انتخاب كند احتمالا كوربين را كنار خواهد گذاشت. تفرشي اما در در پاسخ به «اعتماد» در خصوص اينكه جرمي كوربين از سمت خود حاضر به كنارهگيري خواهد شد و منظور او از پيگيري كردن اجراي برجام در سازمان ملل چه چيزي بود نيز گفت: جرمي كوربين به عنوان رهبر حزب كارگر از طرفداران بسيار زيادي برخوردار است و بسيار فرد هوشمندي است. مردم بريتانيا يا عاشق او هستند يا از او متنفرند و او فردي است كه حاميانش حد وسط ندارند. در حال حاضر بحث كنار گذاشتن كوربين از رهبري حزب كارگر فعلا هيچ جايگاهي ندارد البته روي اين موضوع به عنوان يك گزينه نامحتمل فكر ميشود. ولي فعلا اين گزينه به طور جدي مطرح نيست اما با توجه به فشار گروههاي لابي اسراييل، امريكا و حتي اعراب شايد اين موضوع مطرح شود اما اساسا هنوز چنين چيزي محتمل نيست. در خصوص نگاه آقاي جرمي كوربين در مورد برجام نيز بايد گفت كه ايشان از ابتدا طرفدار تغييرات سياسي در ايران بود و از جمله 4 نماينده پارلمان بريتانيا به حساب ميآمد كه براي مراسم تحليف رياستجمهوري آقاي روحاني به تهران سفر كرد و همواره با ايران رابطه خوبي داشته و از اتهامات ايشان اين است كه به عنوان مجري و كارشناس همواره در پرستيوي حضور داشته است. همچنين در مركز اسلامي انگليس كه مورد حمايت جمهوري اسلامي است نيز سخنراني كرده و در گروههاي ضد جنگ عليه امريكا فعاليت ميكند و حتي در گروههاي ضد اسراييلي همبستگي با مردم فلسطين نيز حضور دارد اينها طبيعتا او را به اين سمت سوق ميدهد كه در مساله برجام پافشاري كند و از آن حمايت كند.كه اين بيشتر نه از منظر رهبري حزب كارگر بلكه از منظر ائتلاف ضدجنگ است. كمپين اصلي ائتلاف ضد جنگ كه از جمله موسسان آن جرمي كوربين است، مخالف تحريمهاي ايران هستند و روابط بسيار خوبي با آقاي پروفسور عباس عدالت نيز دارند كه بعد از بازگشت به لندن جلسات خود را در پارلمان بريتانيا آغاز كرده است. به نظر ميرسد در حال حاضر جرمي كوربين از جايگاه خود در كمپين ضد جنگ استفاده كرده و سياستهاي حمايت از برجام و ضد جنگ را در داخل حزب كارگر مطرح كرده و تلاش ميكند با كسب يك اجماع بينالمللي از طريق شوراي امنيت، امريكا را مجبور كند كه بار ديگر به برجام بازگردد.
تفرشي در پاسخ به اين سوال كه آيا بريتانيا پس از خروج از اتحاديه تحت فشار امريكا از برجام خارج ميشود نيز گفت: هنگامي كه جان بولتون، مشاور امنيت ملي امريكا بلافاصله پس از نخستوزيري بوريس جانسون به لندن سفر كرد با وجود اينكه بنا بود محور اصلي گفتوگوها خروج از برجام باشد اما به طور كلي از موضوع گفتوگوها حذف شد. علت آن هم اين بود كه اگرچه دولت بوريس جانسون به امريكا دلبستگي دارد اما نه دولت و نه پارلمان آماده خروج از برجام نبودند. البته اين به آن معنا نيست كه اين اتفاق هيچ وقت رخ نميدهد اما ميتوان گفت كه چنين اتفاقي فعلا رخ نخواهد داد. او در ادامه گفت: در حال حاضر نيز بحثهاي زيادي بر سر كمكهاي احتمالي امريكا پس از خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا مطرح است كه بسياري بر اين عقيده هستند كه دونالد ترامپ نه ميخواهد و نه ميتواند چنين اقدامي را براي حمايت از بريتانيا انجام دهد.