انسان يخ‌زده
اسدالله امرايي
«پنجره كوچك اتاق باز است. هواي داخل اتاق با هواي زمستاني پشت پنجره درهم مي‌‌آميزد...تار مي‌شود، مي‌لرزد و ذوب مي‌شود. قاب عمودي از پنجره با تنه درختي كه بيرون است، يكي مي‌شود...» رمان «هوانورد» حكايت مردي است كه با يادآوري خاطرات ديرينش به تدريج زندگي پيشينش را بازسازي مي‌كند. اينوكنتي مردي جوان در روسيه سال‌هاي آغازين قرن بيستم كه در معركه انقلاب و پيامدهاي آن زندگي مي‌كند و به يكباره با اين پرسش مواجه مي‌شود كه او چگونه خاطرات اوايل قرن بيستم را به خاطر مي‌آورد، در حالي كه داروهايي كه مي‌خورد توليد سال ۱۹۹۹ است. او كه سال‌ها منجمد بوده و بعد از هفتاد سال توسط دكتر گي‌گر از انجماد خارج مي‌شود، قرار است خاطرات آن سي سال را به ياد بياورد. او در ابتدا هيچ خاطره‌اي به ياد ندارد. حتي در اينكه نامش اينوكنتي است هم ترديد دارد. حتي نمي‌داند آنچه به ذهنش مي‌رسد، روياست يا خاطره. داستان از خاطراتي گنگ و پراكنده شروع مي‌شود. رمان «هوانورد» نوشته يوگني وادالازكين با ترجمه زينب يونسي در انتشارات نيلوفر منتشر شده است. اين رمان كه جايزه بنياد سولژنيتسن را برده جوايز ديگري را هم از آن خود كرده است. «هوانورد» روايت حال و روز انسان گرفتار روزگار ماست كه به جست‌وجوي هويت خويش برخاسته است. نويسنده بي‌آنكه به ورطه شعارهاي سطحي بيفتد و با پرهيز از رويكردهاي ايدئولوژيك، جامعه شوروي را با شلاق هنر و ادبيات، به زير ضرب گرفته و مناسبات انساني رايج آن دوره را نقد كرده است. يوگني وادالازكين نويسنده و زبانشناس نامدار روس سال 1964 در شهر لنين‌گراد سن‌پترزبورگ فعلي به دنيا آمده است. زينب يونسي مترجم پيش‌تر استالين خوب اثر ويكتور ارافيف را در نشر ثالث منتشر كرد و نويسنده‌اي قدر را به علاقه‌مندان ادبيات نوين روس در ايران شناساند و در سال ۱۳۹۷ جايزه ابوالحسن نجفي را به خاطر ترجمه «زليخا چشم‌هايش را باز مي‌كند» اثر گوزل ياخينا، از آن خود كرده بود. يوگني وادالازكين كه با رمان «برگ بو» شهرتي به هم زده بود، دانش زبانشناسي و هنر نويسندگي را در خود جمع كرده است. او در هوانورد از سويي به جست‌وجوي رابطه انسان با خويشتن خويش و از سوي ديگر تمايلات عدالتخواهانه‌اش است. او در اين رمان نه تنها ضمن طرح مسائل فلسفي-روانشناختي اساسي، تلاش خود را به كار مي‌گيرد تا نصيحت‌كننده نباشد و مسائل را به نوعي در قالب زماني خود ببيند و در نهايت خواننده را با داستان تنها مي‌گذارد كه به سوال‌هاي اساسي پي ببرد، بلكه كوشيده است كه صورت با زباني هنري بيان كند. «هوانورد» رماني جذاب و خواندني است.