به ايرانم، به ايران گراميم
علي دهباشي
زنده‌ياد استاد سعيد نفيسي از نسل بزرگان فرهنگ ايران است كه چند وجهي بودند، در چند زمينه كار كردند و به استادي رسيدند. ايشان در تصحيح متون و به ويژه ديوان‌هاي شاعران بزرگ مهارتي بسزا داشت. از سرآمد آثار استاد در زمينه تصحيح متون مي‌توان به تصحيح تاريخ بيهقي در سه مجلد اشاره كرد.
آنچنان كه از خاطرات همسر استاد، پري‌مرز نفيسي برمي‌آيد، ايشان از همان شب اول ازدواج همسر خود را به عنوان همكار انتخاب كرده بود. خانم نفيسي نوشته است كه آن شب نمونه‌هاي حروف‌چيني شده فرهنگ فرانسه - فارسي را به من داد، زيرا مي‌دانست من فرانسه بلدم. او در آن سوي كرسي و من در اين سوي كرسي نشستيم و به غلط‌گيري فرم‌هاي چاپي پرداختيم و اغلاطي را هم اتفاقا گرفتم. در حال غلط‌گيري بودم كه صبح شد.
عشق وافر او به ايران در اين جمله خلاصه مي‌شود كه: «به ايرانم، به ايران گراميم». او همواره چه در سفرهايي كه به منظور شناختن ادبيات ايران به ماوراءالنهر به ويژه تاجيكستان و افغانستان داشت به حفظ و توسعه زبان فارسي مي‌انديشيد و با شاعران و نويسندگان بزرگ آن خطه آشنايي و رفت و آمد داشت.
كتابخانه او معروف است كه هم‌اكنون بخشي از آن در خيابان هدايت، كوچه نفيسي در اختيار مهندس رامين نفيسي، فرزند برومند استاد قرار دارد و در اينجا بايد از ايشان تشكر كنيم كه با وجود مشكلات عديده خانه سعيد نفيسي را همچنان حفظ كرده است.
خاطرات استاد كه نشر مركز آن را منتشر كرده است نشان از دانش همه‌جانبه‌شان دارد.
كتابي كه او درباره «ماه نخشب» و كتاب ديگري كه درباره اغلاط رايج در زبان فارسي نوشت حكايت از تسلط او بر اين حوزه‌ها مي‌كند. سعيد نفيسي متعلق به خاندان بزرگي بود كه ناظم‌الاطبا پدربزرگ او، خود فرهنگ‌نويس بود.
استاد همچنين دستي در داستان‌نويسي و رمان‌نويسي داشت. كتاب مشهور او «در نيمه راه بهشت» كتابي است كه شخصيت‌هاي سياسي زمانه خود را با نام‌هاي مستعار اما با رفتارهاي حقيقي به سخره گرفت. هنوز آثار بي‌شماري از سعيد نفيسي منتشر نشده كه اميدوارم به همت فرزندشان منتشر شود. بدون شك آثار استاد در هر كتابخانه‌اي از مهم‌ترين منابع مراجعه به تاريخ، فرهنگ و ادبيات فارسي است.
زمينه ديگر كارهاي سعيد نفيسي ترجمه‌هاي بي‌نظيرش از زبان فرانسه است. دو حماسه اوديسه و هومر كه اولين ترجمه‌هاي دو متن بزرگ جهان به فارسي است در اين حوزه قرار مي‌گيرند.
همچنين رمان بابك خرمدين اثري ديگري از استاد است كه درباره يك شخصيت تاريخي ايران نوشته است و هرگز فراموش نخواهد شد.