پايان قصه پوچ و تاتنهام
آخرين شانس مورينيو در لندن
علي كربلايي
تاتنهام در پايان هفته دوازدهم با تنها چهارده امتياز در رده چهاردهم جدول قرار دارد و بحراني‌ترين روزهايش در دهه اخير را تجربه مي‌كند. هواداران و مديران اسپرز اين افت سهمگين پس از حضور در فينال ليگ قهرمانان اروپا را برنتابيدند و پوچيتنو پيش از پايان نيم‌فصل از سمت سرمربي‌گري تيمش اخراج شد. خيلي زود و پس از اعلام خبر اخراج پوچ، ژوزه مورينيو به عنوان سرمربي جديد شمال لندني‌ها معرفي شد تا اين فصل ليگ برتر، هيجان‌انگيزتر از قبل پيش برود. در ادامه نگاهي خواهيم داشت به اين جابه‌جايي بزرگ فوتبال انگليس، گذشته و آينده پوچ و سرانجام مورينيو در تاتنهام.
كارنامه پوچ
مائوريتسيو پوچتينو زماني كه از ساوت‌همپتون به شمال لندن آمد، تيمي را تحويل گرفت كه بزرگي كردن بلد نبود و ويترين خالي افتخاراتش هواداران را عاصي كرده بود. تيمي كه كارش تبديل بازيكنان معمولي به ستاره و فروش آنها به تيم‌هاي بزرگ اروپايي بود. فروش مودريچ و گرت بيل به رئال مادريد، از دلايل اصلي اوج‌گيري كهكشاني‌ها بود و اين دو بازيكن نقشي كليدي در قهرماني‌هاي رئال در ليگ قهرمانان داشتند. تاتنهام قبل از پوچ در يك بازه زماني دوازده‌ساله 9 مربي عوض كرده بود. سال 2014 كه او هدايت تاتنهام را قبول كرد، وظيفه مشخصش اين بود كه با بودجه اندك، تيم را بين مدعيان سهميه ليگ قهرمانان اروپا قرار بدهد. تجربه موفق پوچ با استفاده از بازيكنان آكادمي در ساوت‌همپتون هنوز هم تكرار نشده و حاصلش بيشترين امتياز كسب‌شده توسط اين تيم در تاريخ جزيره است. پوچتينو قديس‌ها را به رده هشتم جدول رساند و سال بعد هدايت اسپرز را بر عهده گرفت. توانايي پوچ در تبديل بازيكنان معمولي به ستاره‌هاي گران‌قيمت، تاتنهام را در مسير جديدي قرار داد. پوچ در همان سال اول با استفاده از بازيكنان ممتاز آكادمي مثل دله آلي و هري كين، تاتنهام را در رده پنجم جدول قرار داد و تا آخرين هفته در كورس كسب سهميه ليگ قهرمانان بود. فصل 16-2015، در غياب تمام مدعيان كلاسيك ليگ برتر انگليس، تاتنهام و لستر براي قهرمان مي‌جنگيدند، اما تيم پوچ در هفته‌هاي آخر لغزيد و لستر موفق به تاريخ‌سازي شد. تاتنهام در فصلي كه مدعي اول كسب عنوان قهرماني بود، در پايان فصل به رتبه سوم بسنده كرد. از اين فصل، روي اسپرز حساب ويژه‌اي باز شد و اين تيم همواره بين مدعيان قهرماني و كسب سهميه حضور داشته است. پوچتينو در فصل سوم حضورش در تاتنهام بهترين نتيجه تاريخ اين باشگاه از سال 1965 به اين سو را رقم زد و در رقابت با چلسي، با كسب 86 امتياز به رده دوم جدول رسيد و اسپرها بعد از ده‌ها سال، بالاتر از دشمن هميشگي يعني آرسنال قرار گرفتند. آنها در فصل 18-2017 در ورزشگاه وايت‌هارت‌لين شكستي را تجربه نكردند و همه‌چيز تاتنهام شبيه به باشگاه‌هاي بزرگ شده بود. تاتنهام با تغيير سياست‌هايش در طول سال‌هاي حضور پوچ روي نيمكت اين تيم، از فروش ستاره‌هايش دست برداشت و بازيكناني مثل هري كين، دله آلي، سون هيونگ مين، اريكسن و هوگو لوريس با وجود پيشنهاداتي كه داشتند، در تيم حفظ شدند. اين تيم هر سال با خرج كم در فصل نقل و انتقالات ستاره‌هاي خوبي را هم جذب مي‌كرد كه گل سرسبدشان لوكاس مورا و اندومبله بودند. اوج كار پوچتينو در تاتنهام، رساندن اين تيم به فينال ليگ قهرمانان اروپا بود. تاتنهام در ديداري دراماتيك موفق شد در دقيقه 95 آژاكس قدرتمند را در نيمه‌نهايي شكست بدهد و تيم فوق‌العاده تن‌هاگ را در خانه زمين‌گير كند. هرچند تاتنهام در فينال ليگ قهرمانان نمايش خوبي ارايه نداد و مقهور قدرت ليورپول شده بود، اما به هر حال حضور در فينال معتبرترين تورنمنت باشگاهي، بزرگ‌ترين دستا‌ورد تاريخ اين باشگاه است. پوچ در سال‌هاي حضور در لندن، موفق به كسب هيچ جامي نشد.
تيم ملي فوتبال انگليس كه بعد از ده‌ها سال در جام جهاني روي سكو رفت و اكنون از مدعيان كسب قهرماني يورو 2020 است، بخش عمده‌اي از موفقيت‌هايش را مديون پوچتينو و اعتقاد او به بازيكنان انگليسي آكادمي است. پوچ اين موضوع را وظيفه خود مي‌داند و پرورش بازيكنان انگليسي را قدرداني از كشوري مي‌داند كه به او شانس پيشرفت داده است.
مشتري‌هاي دست به نقد پوچتينو
عملكرد پوچتينو در تيم معمولي تاتنهام، عاملي شده تا تيم‌هاي بزرگ فوتبال اروپا چند باري براي جذب او با دانيل لوي رييس اين باشگاه مذاكره كنند. هرچند كه پايان تمام مذاكرات با «غيرقابل فروش» بودن پوچ همراه بود. حالا اما سرمربي آرژانتيني آزاد است به هر تيمي كه مي‌خواهد بپيوندد و كم نيستند باشگاه‌هايي كه در انديشه تغيير مربي هستند. باشگاه‌هايي مثل بايرن مونيخ، منچستريونايتد و پاري‌سن‌ژرمن، آماده هستند تا او را همين حالا به خدمت بگيرند. بايرن مونيخ تلويحا اعلام كرده تا پايان فصل با فليك ادامه خواهد داد، اما نبايد فراموش كرد آنها زماني اين حرف را به زبان آوردند كه پوچتينو سرمربي تاتنهام بود و غيرقابل دسترس. منچستريونايتد با 16 امتياز از 12 بازي وضعيت بدي در جدول دارد و هر هفته‌اي كه مي‌گذرد، شانس كسب سهميه ليگ قهرمانان براي اين تيم كم‌رنگ‌تر مي‌شود و عملكرد سينوسي اوله‌گونار سولسشاير، مورد تاييد هواداران نيست. پيوستن پوچ به منچستر، مي‌تواند اين تيم را از يك باتلاق نجات دهد؛ باتلاقي كه به كسب نكردن سهميه ليگ قهرمانان منچستر در آن فرو خواهد رفت، بسيار خطرناك‌تر از چيزي است كه مديران باشگاه تصور مي‌كنند و شياطين سرخ را رسما تبديل به يك تيم معمولي اروپايي خواهد كرد كه طرفداران زيادي دارد. با توجه به اينكه باشگاه به دلايل فراوان توان آوردن ستاره‌هاي بزرگ به اولدترافورد را ندارد، حضور پوچ و توانايي او در بازي گرفتن از استعدادها و تبديل‌شان به ستاره، آخرين شانس يونايتد براي خروج از بحران است. پاري‌سن‌ژرمن و پوچ، پيوندي جذاب براي هر دو طرف است. تيمي پر از ستاره كه يك مربي مانند پوچ مي‌تواند آن را تبديل به مدعي كسب ليگ قهرمانان كند. توماس توخل امتحانش را پس داده و بعيد است اين فصل هم در سي‌ال كاري از پيش ببرد. البته اگر پوچ كمي صبر كند، يك گزينه جذاب ديگر هم پيش روي او قرار دارد. رئال مادريد و زيدان با وجود عملكرد خوب زيزو در هفته‌هاي اخير، فاصله زيادي با بحران ندارند و رئال مادريد در برهه‌هاي مختلف، بارها اعلام كرده بود آماده است هدايت اين تيم را به اين مرد آرژانتيني بسپارد. همچنين هواداران بارسا از عملكرد والورده رضايت ندارند و حضور در نيوكمپ و هدايت مسي، مي‌تواند چالش جذابي براي پوچ باشد.
دلتنگي براي پوچ
ستاره‌هاي تاتنهام چندان موافق اخراج پوچتينو نبوده‌اند. هري كين در مورد او گفته: «استاد؛ هميشه از تو به خاطر كمك به من براي دستيابي به روياهايم سپاسگزار خواهم بود. در 5.5 سال اخير لحظاتي فوق‌العاده داشتيم كه هرگز از ياد نخواهم برد. تو مربي من بودي اما در عين حال دوستم هم بودي و من از تو به خاطر چنين رابطه‌اي تشكر مي‌كنم. در فصل بعدي زندگي‌ات موفق باشي.» دله آلي هم گفته: «اينكه از اين مرد فقط تشكر كنم، كافي نيست. چيزهاي زيادي به من آموخت و بابت همه كارهايي كه برايم انجام داد، مديون او هستم و بسيار از وي ممنونم. موفق باشي و اميدوارم دوباره ببينمت رفيق!»
مورينيو در تاتنهام، افتضاح يا فوق‌العاده؟
ژوزه مورينيو در سال‌هاي ابتدايي حضورش در چلسي در مورد تاتنهام گفته بود: «آنها يك باشگاه فرومايه هستند كه تا ابد زير سايه چلسي خواهند ماند.» او همچنين در سال 2015 اعلام كرده بود به دليل تعلق خاطر و علاقه‌اي كه به هواداران چلسي دارد، هدايت اسپرز را قبول نخواهد كرد. اما اين اتفاق سرانجام رخ داده است. در مقام مقايسه، اگر دوران حضور مورينيو در يونايتد بدترين روزهاي او روي نيمكت يك تيم باشد و دوران حضور پوچ در تاتنهام، بهترين روزهاي او روي نيمكت يك تيم، باز هم پوچ پيروز نمي‌شود. چرا كه ميانگين امتيازات هر دو دقيقا 1.9 است. مورينيو در مجموع 25 جام برده و پوچ هيچ افتخاري كسب نكرده است. اما همه اينها باعث نمي‌شود تا مورينيو گزينه بهتري از پوچتينو براي هدايت اسپرز باشد.
ديديم كه بعد از اخراج پوچتينو تاكنون از طرف تمام ستاره‌هاي تاتنهام پيام‌هايي منتشر شده كه از پوچ حمايت كرده‌اند و او را دوست خود مي‌دانند. رفاقت در تاتنهام در دوران 5 ساله حضور پوچ نقشي پررنگ در يكي كردن تيم داشته و مورينيو معمولا چنين رابطه‌اي با بازيكنانش ندارد. او بارها از بازيكنان تيم‌هايش انتقاد كرده و برخلاف پوچ كه استاد كشف استعدادهاست، چندين ستاره بزرگ را قرباني كرده است. محمد صلاح و دي‌بروين شايد نام‌آشناترين اشتباه‌هاي مورينيو در تخمين كيفيت و پتانسيل بازيكنان باشند. مورينيو اگر بخواهد طبق منوال سال‌هاي اخير عمل كند، شايد حتي پايان فصل را هم در تاتنهام نبيند و با شورش بازيكنان قدرتمند تيم روبرو شود. اتفاقي كه پيش‌تر در رئال مادريد و چلسي براي او افتاده است. ضمن اينكه مورينيو مربي پرخرج و ولخرجي است كه براي كارش نياز به ابزار هم دارد. تاتنهام در اغلب پست‌ها بازيكناني معمولي دارد كه تركيب آنها با ستاره‌هايي مثل هري كين، سون، دله آلي و اريكسن عامل موفقيت‌هاي اين تيم بوده و مورينيو در منچستر نشان داده كه حوصله كار با بازيكنان معمولي را ندارد و حتي يك بار با تحقير گفت: «بازيكنان با توانايي‌هاي ذاتي به دنيا مي‌آيند و مربي‌ها نمي‌توانند معجزه كنند.» فلسفه كاري مورينيو و پوچ، زمين تا آسمان متفاوت است و تاتنهام در اين سال‌ها روي فلسفه پوچ بنا شده است. اگر قرار است همه‌چيز مانند يك دهه اخير پيش برود، مورينيو انتخابي بسيار بد است. اما اگر قرار است تغييري رخ دهد، چه كسي بهتر از مورينيو؟