فرصتي براي گردشگري
سپيده موسوي | پيشينه كاخ‌هاي تهران مربوط به دوران پهلوي و قاجار است. از جمله كاخ‌هاي معروف تهران مي‌توان كاخ سلطنت‌آباد، كاخ نياوران، كوشك احمدشاهي، كاخ صاحبقرانيه، عمارت عثماني و پل رومي، عمارت دارالفنون، حوض خانه باغ قديم نگارستان، كاخ گلستان، كاخ مرمر و شمس‌العماره را نام برد. كاخ سلطنت‌آباد سال 1305 هجري قمري به فرمان ناصرالدين شاه در جلگه شرقي قريه رستم‌آباد ساخته شد. معماري، سبك ساختمان، كاخ و تزيينات گچ‌بري آن معرف هنر دوره قاجار است. اين كاخ بعدها به دست رضاشاه پهلوي تخريب شد و اكنون جز دو بناي مختصر چيزي از آن باقي نمانده است. كاخ فرح‌آباد مربوط به دوره قاجار و واقع در دوشان‌تپه است. اين كاخ در حال حاضر در تهران و انتهاي خيابان پيروزي (فرح‌آباد پيشين) جاي گرفته است. به دستور مظفرالدين شاه قاجار ساخت كاخ سلطنتي فرح‌آباد در سال ۱۲۸۱ خورشيدي (۱۳۲۰ ه. ق)، در دهكده فرح‌آباد، در شرق تهران آغاز شد و در سال ۱۲۸۳ خورشيدي (۱۳۲۲ ه. ق) به پايان رسيد. عمارت كلاه فرنگي در سال ۱۲۹۱ قمري به فرمان ناصرالدين شاه قاجار ساخته شد. اين عمارت در ميان باغ عشرت‌آباد قرار داشت كه كاخ‌ها و كوشك‌هاي پهناور و بزرگ داشت و در حال حاضر اين اثر جزو آثار ثبت ملي ايران است. كاخ‌هاي تهران چون مجموعه كاخ گلستان و مجموعه كاخ‌هاي سعدآباد جزو اصلي‌ترين نقاط گردشگري شهر تهران هستند كه فارغ از پيشينه‌اي كه داشتند، توانسته‌اند چه در جذب گردشگر داخلي و چه خارجي موفق عمل كنند. پيگيري طرح موزه شدن اين سه كاخ و قرار گرفتن آنها در رديف دو مجموعه ديگر مي‌تواند در حوزه گردشگري فرصت‌سازي كند. حضور گردشگر در اين بناها علاوه بر تامين مالي مي‌تواند ضامن حفاظت آنها و بهره‌بري پايدار باشد. همان‌طور كه تبديل كاخ گلستان به موزه، حركتي است در راستاي حفظ اين ميراث ملي، تغيير كاربري اين كاخ‌ها به موزه مي‌تواند با ايجاد فرصت مالي، حفظ و نگهداري آنها را وارد چرخه پايداري كند كه ديگر براي سرپا نگه داشتن بنايي نياز به بودجه‌هاي عظيم نباشد.