بيماري خاموش را جدي بگيريد

گروه اجتماعي| هر سال 380 هزار ايراني در كشور فوت مي‌كنند، در حالي كه علت فوت 76 درصد اين افراد، بيماري‌هاي غيرواگير و دليل مرگ حدود 4 درصد متوفيان، پرفشاري خون است.

بنا بر آمار ثبت شده در سالنامه آمارهاي جمعيتي سازمان ثبت احوال كشور، 38.6 درصد مرگ و مير سال 97 به دليل بيماري‌هاي قلبي و عروقي بوده و 11.3 درصد مرگ‌ها بر اثر سرطان‌ها و تومورها، 9.8 درصد بر اثر بيماري‌هاي دستگاه تنفسي، 7.1 درصد بر اثر حوادث غيرعمدي و 4.7 درصد بر اثر بيماري‌هاي عفوني و انگلي اتفاق افتاده است.

بروز و شيوع بيماري‌هاي غيرواگير در ايران، يك چالش و نگراني جدي براي متوليان سلامت است چون شيوع و كنترل آن، ارتباط مستقيم با خودمراقبتي دارد و نمايه عمومي جامعه امروز نشان مي‌دهد كه ايراني‌ها، نه تنها به خودمراقبتي و پيشگيري از بيماري توجهي ندارند، بلكه سبك زندگي تمام اقشار جامعه و به خصوص جوان‌ها كه نيروي مولد و كارآفرين جامعه هستند، روز به روز، به سمت استقبال از بيماري‌هاي غيرواگير سوق داده مي‌شود.

كم‌تحركي، استعمال دخانيات، مصرف بي‌رويه فست‌فود و نوشابه، كاهش مصرف لبنيات و ميوه‌ها و سبزيجات تازه، ناديده گرفتن اهميت چكاب سالانه، مجموعه نگران‌كننده‌اي از بي‌توجهي به ضرورت پيشگيري است كه نه تنها تقريبا تمام گروه‌هاي سني در كشور در معرض خطر عواقب اين بي‌توجهي‌ها هستند، بلكه نظام سلامت هم بايد عواقب سنگين اين بي‌توجهي‌ها را تقبل كند.

عليرضا رييسي ديروز و در مراسم تقدير از دست‌اندركاران بسيج ملي كنترل فشار خون اين هشدار را مطرح كرد كه بار مالي بيماري‌هاي غيرواگير در كشور به ۴۵هزار ميليارد تومان – معادل نيمي از بودجه پيشنهادي دولت براي وزارت بهداشت در سال 99 – افزايش يافته كه اين رقم از محل توليد ناخالص ملي كشور بايد هزينه شود؛ آن هم در حالي كه بسياري از بيماري‌هاي غيرواگير، با خودمراقبتي‌هاي شخصي، قابل پيشگيري يا حتي قابل كنترل است.

رييسي با هشدار نسبت به افزايش مرگ و مير بر اثر بيماري‌هاي غيرواگير افزود: «سالانه بالغ بر ۳۰۰ هزار مرگ در كشور ما ناشي از بيماري‌هاي غيرواگير است كه ۷۶ درصد كل مرگ‌ها را تشكيل مي‌دهد. چهار بيماري ديابت، سرطان‌ها، قلبي و عروقي و مزمن تنفسي ۸۲ درصد از ۳۰۰ هزار مرگ يعني كل مرگ‌هاي غيرواگير را به خود اختصاص داده‌اند. اگر با همين فرمان جلو برويم و سقف مداخلات را افزايش ندهيم ۳۹۰ هزار مرگ ديگر به مرگ‌هاي قبلي بيماري‌هاي غيرواگير افزوده شده و ميزان آن تا سال ۲۰۴۰ در كشور به حدود ۸۰۰ هزار مرگ در سال خواهد رسيد. جز ۴ بيماري مهم غيرواگير، ۴ عامل خطر فيزيولوژيك شامل چاقي، اختلال چربي، اختلال قند خون و فشار خون بالا هم در شيوع بيماري‌هاي غيرواگير موثرند و نتايج بسيج ملي كنترل فشار خون و ثبت فشار خون 30 ميليون و 540 هزار و 737 نفر از شهروندان در كل كشور به ما نشان داد كه فشار خون ۱۵ ميليون و ۱۲ هزار و ۶۹۳ نفر از شهروندان طبيعي بود اما ۳ ميليون و ۷۰۶ هزار و ۵۱۳ نفر فشار بالا داشتند و به عنوان نتيجه نهايي، شيوع پرفشاري خون در كل جمعيت كشور، ۳۰ درصد است كه سالانه باعث مرگ 97 هزار نفر مي‌شود و 28 درصد زنان و ۲۵ درصد مردان گرفتار اين بيماري هستند.»

وزير بهداشت هم در اين مراسم با تاكيد بر لزوم اقدامات پيشگيرانه و خودمراقبتي براي كاهش هزينه‌هاي سرباري نظام سلامت و خانواده گفت: «از مجموع 380 هزار مرگ سالانه، 313 هزار مورد به دليل بيماري‌هاي غيرواگير است. ما تا چه زمان مي‌خواهيم تخت بيمارستاني و تخت مراقبت‌هاي ويژه اضافه كنيم؟ گرچه باتلاق گرفتاري مردم در كمبود تخت‌هاي بيمارستاني در مناطق كمتر برخوردار بايد مورد توجه باشد، اما در طول ۳۰ سال گذشته، تعداد تخت‌هاي دياليز ۵ تا ۱۰ برابر به دليل نارسايي كليوي ناشي از ديابت و فشار خون افزايش پيدا كرده و همچنان هم درخواست تخت اضافي داريم، آن هم در حالي كه مرگ و مير بالايي منتسب به فشار خون داريم و ۴۰ درصد مبتلايان فشارخون از بيماري خود آگاهي نداشتند و آنهايي هم كه‌ مي‌دانستند، حداكثر ۴۰ درصدشان درست دارو مصرف مي‌كردند و ۶۰ درصد مبتلايان يا دارو نمي‌خوردند يا درست دارو مصرف نمي‌كردند كه اين زنگ خطر بزرگ براي سياستگذاران نظام سلامت بود.»