ايران و چين در برابر كرونا
وانگ زيجوئنگ ٭
علي قلي زاده ٭ ٭
تاكنون بيش از 150 كشور در جهان به بيماري همه‌گير كرونا آلوده شده‌اند و بيش از 170 هزار مورد ابتلا در سراسر دنيا به ثبت رسيده است. تدروس آدهانوم قبريسيوس، مديركل سازمان بهداشت جهاني در ژنو اين بيماري را به عنوان يك بيماري همه گير جهاني اعلام كرد. با توجه به رشد سريع و اپيدمي جهاني اين بيماري، متخصصان بسياري از كشورها نسبت به شيوع و ماندگاري آن ابراز نگراني كرده‌اند. رييس سازمان بهداشت جهاني بارها هشدار داده است كه مدت زمان طلايي براي جلوگيري از ويروس كروناي جديد در حال كاهش است. از ژانويه 2020 كه چين اولين موارد ابتلا به ويروس كوويد19 را شناسايي كرد، ايران و چين در كنار يكديگر بوده‌اند. وزيرخارجه ايران، دكتر جواد ظريف اولين مقام خارجي بود كه از تلاش‌هاي چين در مبارزه ويروس كرونا حمايت كرد، درحالي كه كشورهاي غربي ازآن به عنوان فرصت و ابزاري براي فشار سياسي بر دولت چين استفاده كردند و رسانه‌هاي غربي يك بيماري همه‌گير را به مستمسكي براي برخوردهاي نژادپرستانه عليه ملت پرافتخار و تمدن باستاني چين بدل كردند. همچنين ايران در دو هفته اوج شيوع كرونا سه محموله كمك پزشكي به چين ارسال كرد. در هفته‌هاي اخير كه ويروس كرونا در ايران نيز مانند ديگر نقاط جهان شيوع پيدا كرده است، دولت و ملت چين پرقدرت در كنار ايران ايستاده‌اند. 9 محموله كمك اقلام پزشكي چين به ايران تاكنون به ايران منتقل شده و ده‌ها تن تجهيزات پزشكي مخصوص مبارزه با كوويد-19 همچنان در سفارتخانه ايران در پكن و كنسولگري‌هاي ايران در شهرهاي شانگهاي و گوانگژو در انتظار ارسال است. مهم‌تر از اين كمك‌ها، همدلي ملت چين و ملت ايران در اين روزهاي سخت است. آنچه از همدلي بين دو ملت مشاهده شده بسيار فراتر از تصور نگارندگان اين يادداشت است. از پيام‌هاي كودكان و مردم ايران به زبان چيني براي همدردي و قوت قلب دادن به ملت چين و پيام‌هاي ملت چين به فارسي براي ايرانيان و كمك‌هاي كوچك و بزرگ مردم چين به سفارت ايران تا نقاشي‌هاي پانداي كودكان چيني اهدايي به كودكان ايران. همكاري دو ملت چين و ايران در اين ايام سخت نويد‌دهنده گسترش روابط دو كشور است.
نگارندگان اين يادداشت معتقدند كه دو كشور ايران و چين پتانسيل ايجاد روابط استراتژيك دارند و دو كشور مي‌توانند به شركاي راهبردي يكديگر بدل شوند، امري كه نه تنها بر واقعيات و مناسبات سياسي كنوني دنيا منطبق است كه همراستا با روابط عميق تاريخي و فرهنگي دو ملت باستاني ايران و چين است كه تنها وجهي از آن در بحران شيوع ويروس كرونا نمود پيدا كرده است. در مقابل متأسفانه هشدارهاي مكرر سازمان بهداشت جهاني توجه كافي از جامعه جهاني به ويژه ايالت متحده را به خود جلب نكرده است. از طرفي، ايالت متحده تلاش و توجه چنداني به اين موضوع نداشته و ديد سياسي به اين موضوع داشته است.ايالت متحده به عنوان كشوري ابرقدرت، تا به حال، هيچ اقدامي در جهت متحد كردن كشورهاي جهان براي مبارزه با ويروس كروناي جديد انجام نداده است. ايالت متحده نه تنها كشورهاي جهان را متحد نكرده، بلكه چين را به نقض حقوق بشر در سخت‌ترين شرايط به علت قرنطينه اجباري در راستاي مبارزه با ويروس كرونا متهم مي‌كند. فشارهاي سياسي و افزايش تحريم‌هاي اقتصادي اين كشور درست در بحبوحه شيوع ويروس در ايران، مانع دسترسي مناسب ايران به منابع پزشكي و كمك‌هاي خارج از كشور شد. اعتقاد بر اين است كه دولت امريكا در واقع با سياسي‌كاري سعي در جلوگيري از تحقيقات در خصوص منشأ پيدايش ويروس كروناي جديد را دارد. البته با توجه به اينكه يافتن منشأ واقعي پيدايش اين ويروس جديد يك موضوعي كاملا تخصصي و علمي است ولي دانشمندان كشورهاي ژاپن، روسيه، ايتاليا، استراليا و چين به اين نتيجه رسيده‌اند كه ايالت متحده امريكا از منبع اين ويروس و انتشار آن مستثني نيست. گذشته از اين موضوع، ايالت متحده امريكا تا به امروز هيچ تدبير و اقدامي در جهت مبارزه با اين ويروس اتخاذ نكرده است. اقدامات چين و ايالت متحده در برخورد با اين موضوع بسيار متفاوت بوده است، به گونه‌اي كه دولت چين از روز ۲۲فوريه 2020 شهر ووهان را بست و قرنطينه كرد و سپس نيروهاي نجات ملي را در شهر ووهان متمركز نمود. چين نه تنها براي جلوگيري از شيوع جهاني اين بيماري همه‌گير از قاطع‌ترين اقدامات استفاده كرد، بلكه از همان ابتدا با سازمان بهداشت جهاني در زمينه به اشتراك گذاشتن اطلاعات پزشكي راجع به كرونا ويروس همكاري كرده است و در حال حاضر نيز چين ضمن كنترل موثر بر شيوع اين بيماري همه‌گير، شروع به انجام مسووليت‌هاي بين‌المللي خود در قبال اين بيماري كرده است. چين نه تنها لوازم و مشاوران پزشكي خود را به همسايگان خود از جمله ژاپن و كره جنوبي ارسال كرده است، بلكه به كشورهاي ديگر مانند ايران، عراق، پاكستان، ايتاليا، فرانسه و ساير كشورها كه با اپيدمي شديد مواجه هستند نيز توجه و همكاري شاياني داشته است. در حالي كه ايران با تمام تلاش در حال مبارزه با ويروس كروناي جديد است، اما تحريم‌هاي شديد اعمال شده توسط امريكا مبارزه با اين بيماري را براي اين كشور دشوارتر كرده است. خوشبختانه سازمان بهداشت جهاني، چين و ساير كشورها و سازمان‌هاي بين‌المللي به‌طور جدي و مستمر به ايران كمك مي‌كنند. دولت چين اولين كشوري بود كه تجهيزات پزشكي را به ايران اهدا كرده است.صليب سرخ چين همچنين دراولين روزهاي شيوع كوويد19 در ايران تيمي از متخصصان انستيتو بيماري‌هاي عفوني شانگهاي و CDC چين را براي ارايه كمك‌هاي پزشكي و درمان به تهران اعزام كرد. علاوه براين دو روز گذشته تيم متخصصان دانشگاه علم و فناوري چين (USTC) ازشهر هفي به ايران اعزام شدند تا شيوه درماني ابداع شده در اين دانشگاه براي درمان بيماران مبتلا به ويروس كرونا را به مقامات بهداشتي ايران منتقل كنند و در اين زمينه با وزارت بهداشتي ايران همكاري كنند. همچنين دانشجويان در شهرهاي هفي، پكن و شانگهاي، تجربه چين در مبارزه با ويروس كروناي جديد را به فارسي ترجمه كردند و با ايرانيان به اشتراك گذاشتند. چين و ايران تمدن‌هاي شناخته شده جهاني هستند، آنها سيستم‌هاي سياسي و اجتماعي منحصر به فردي دارند و مردم دو كشور از گذشته تاكنون روابط دوستانه دارند و آثار شاعران ايراني بين مردم، اساتيد و دانشجويان چيني بسيار محبوب است. مردم چين به ملت محترم ايران و فرهنگ شكوهمند آنها احترام خاصي قائل هستند. در حال حاضر ضروري است كه تمامي كشورها خطر و شدت اين بيماري را جدي گرفته و از خودخواهي، غرور و كوته فكري خود رها شوند و همكاري‌هاي بين‌المللي را تقويت كنند و با نظارت بر اپيدمي و به اشتراك‌گذاري اطلاعات و تبادل تجربه‌ها و مشاركت علمي و پژوهشي در اين زمينه، بستري مناسب را براي ايجاد يك سيستم درماني كارآمد فراهم كنند. در نتيجه در دنيايي كه مرتبا در آن صحبت از عصر اطلاعات و جهاني شدن مي‌كنند، نگرش‌ها و اقدامات همگاني براي تشكيل يك نيروي مشترك نياز است تا بر اين بيماري همه‌گير جهاني غلبه كنيم.
٭ وانگ زيجوئنگ استاد و مدير مركز مطالعات خليج فارس و شمال آفريقا در دانشگاه انخويي است.
٭ ٭ علي قلي‌زاده دانشجوي مقطع دكتري سياست‌گذاري عمومي در دانشگاه علم و فناوري چين است.