محمد بن سلمان در يك قدمي مالكيت باشگاه نيوكاسل
ورزش‌شويي وليعهد سعودي به كمك فوتبال
سامان سعادت
ظاهرا مايك اشلي در نهايت تصميم گرفته است از مالكيت باشگاه نيوكاسل يونايتد كنار برود و با مبلغ 300 ميليون پوند سهامش را به فروش برساند. اين باشگاه در حال حاضر يك خريدار بالقوه به اسم آماندا استاولي دارد كه در راس يك كنسرسيوم متعلق به عربستان سعودي است كه مي‌خواهد سن جيمز پارك را در اختيار بگيرد، به فعاليت مشغول است و تلاش مي‌كند بين دو طرف معامله توافق حاصل كند. گفته مي‌شود اين توافق مدت‌هاست كه انجام شده. بر اساس گزارش رسانه‌هاي انگليسي صندوق سرمايه‌گذاري عربستان سعودي در صورت توافق 80 درصد سهام باشگاه را در اختيار مي‌گيرد. گفته مي‌شود ياسر الروميان متحد بن سلمان و رييس غول نفتي آرامكو به عنوان رييس باشگاه معرفي خواهد شد.
اما صاحبان جديدي كه قرار است تيم كلاغ‌ها را در ليگ برتر رهبري كنند چه كساني هستند؟
آماندا استاولي كيست؟
نام كامل او آماندا لوييز استاولي است. وي در 11 آوريل 1973 در يوركشاير انگلستان به دنيا آمده است. اين زن 47 ساله به دليل پيوند خود با سرمايه‌گذاران ثروتمند در خاورميانه شناخته مي‌شود و پيش از اين گزارش شده بود كه دارايي خالص وي حدود 110 ميليون پوند است. شركت مشاوره مالي استاولي با نام PCP Capital Partners پيش از اين به شيخ منصور براي تصاحب منچسترسيتي كمك كرده بود. اين شيخ اماراتي در سال 2009 باشگاه را از تاكسين شيناواترا خريداري كرد. اين شركت در سال 2016 در يك پيشنهاد مشترك براي خريد باشگاه ليورپول وارد شد اما پيشنهادشان رد شد. استاولي كه با تاجر ايراني با نام مهرداد قدوسي ازدواج كرده است، خانه‌اي در لندن دارد اما بيشتر وقتش را در دوبي سپري مي‌كند.
محمد بن سلمان كيست؟
كنسرسيوم عربستان سعودي در مذاكرات با نيوكاسل مورد حمايت محمد بن سلمان است. وي وليعهد عربستان سعودي و دومين مقام مهم اين كشور بعد از پادشاه است. او فرزند پادشاه سلمان است اما در حقيقت مهم‌ترين و تاثيرگذارترين فرد در پادشاهي سعودي است. مخصوصا به اين خاطر كه گفته مي‌شود پدرش از آلزايمر رنج مي‌برد. بن سلمان موقعيت خود را در سال 2017 پس از مبارزات قدرت با پسر عموي خود محمد بن نايف كه ابتدا به عنوان وليعهد معرفي شده بود به دست آورد. بن نايف بعدها از مناسبات قدرت در عربستان حذف شد. اين مرد 34 ساله همچنين به عنوان وزير دفاع كشورش و معاون نخست‌وزير فعاليت مي‌كند و گفته مي‌شود ثروت شخصي او بالغ بر 2.5 ميليارد پوند است. تصاحب نيوكاسل باعث مي‌شود او در ليست ثروتمندترين مالكان باشگاه‌هاي ليگ برتر انگليس در صدر قرار بگيرد.
بن سلمان از زمان تصدي عنوان وليعهدي اقدامات گسترده‌اي با نام مبارزه با فساد انجام داده است و بيش از 500 نفر از شاهزادگان و وابستگان به دربار سعودي را دستگير و اموال‌شان را كه بالغ بر 600 ميليارد پوند بوده ضبط كرده است. وي همچنين گفته است مي‌خواهد عربستان را تبديل به كشور مسلمان معتدل كند و در اين زمينه آرام‌آرام اصلاحاتي را نظير اجازه رانندگي به زنان صادر كرده است. با اين حال وي به دليل محدوديت در آزادي مطبوعات و به ويژه ماجراي قتل جمال خاشقجي روزنامه‌نگار عربستاني در داخل كنسولگري عربستان در استانبول به شدت مورد انتقاد گرفته است. همچنين تجاوز سعودي به كشور يمن كه هزاران كشته برجاي گذاشته از ديگر اقدامات اوست كه موجب شده اين مرد متمول چهره محبوبي در جهان نداشته باشد. محمد بن سلمان در سال 2008 با پرنسس سارا بنت ازدواج كرد و از وي 4 فرزند دارد.
آيا بن سلمان سرمايه‌گذاري ديگري در فوتبال دارد؟
تا به امروز سرمايه‌گذاري و نفوذ عربستان در فوتبال نسبتا حاشيه‌اي بوده است. به‌طوري كه سرمايه‌گذاران اماراتي و قطري با خريد منچسترسيتي و پاريسنژرمن بيشتر در چشم بوده‌اند. از زمان قدرت گرفتن بن سلمان فعاليت شبكه تلويزيوني بين اسپرت كه متعلق به قطر است در كشور عربستان ممنوع شده. اين شبكه در زمينه پخش بازي‌هاي فوتبال جهان فعاليت مي‌كند و در حال حاضر بزرگ‌ترين آنها به حساب مي‌آيد. پيش از بن سلمان يك شاهزاده سعودي ديگر موسي بن عبدالعزيز آل سعود پس از پيروزي در دادگاه عليه مالك قبلي كوين مك كيب در ماه سپتامبر مالكيت باشگاه شفيلديونايتد را به دست گرفته بود.
قوانين انگليس مانع بن سلمان نيستند
از زماني كه بحث خريد نيوكاسل يونايتد توسط سرمايه‌دار سعودي مطرح شده برخي گروه‌هاي حقوق بشري از اين كار انتقاد كردهاند و از دولت انگليس و اتحاديه فوتبال اين كشور خواسته‌اند جلوي بن سلمان را بگيرند. اما به نظر مي‌رسد كه اين اتفاق رخ خواهد داد زيرا قوانين ليگ برتر در حالي كه اجازه ورود مجرمان خرد را به ليگ نمي‌دهد، اما در مقابل افرادي كه متهم به جنايت جنگي يا نقض حقوق بشر هستند، سكوت كرده است. سازمان‌هاي حقوق بشري عمليات بن سلمان براي تيم‌داري در ليگ جزيره را sportwashing يا همان ورزش‌شويي براي پاك كردن سوابق شاهزاده سعودي توصيف كردهاند. در انگليس اگر كسي به خاطر جرم ارتكابي محكوم شده باشد، نمي‌تواند مدير يك تيم ليگ برتري باشد همچنين اگر كلاهبرداري در فوتبال داشته باشد نيز از اين كار منع مي‌شود. با اين حال قوانين مانع از تبديل شدن مجرمان جدي يا ناقضان حقوق بشر به مدير باشگاه در بريتانيا نمي‌شود. بن سلمان رهبري ائتلاف درگير در جنگ يمن را بر عهده داشته است و از مارس 2015 نيروهاي تحت امر او توسط يك هيات بازرسي حقوق بشر سازمان ملل متحد به ارتكاب جنايت جنگي متهم شده‌اند. به گفته سازمان ملل و گروه‌هاي حقوق بشري، نيروهاي سعودي مدارس، مساجد، بيمارستان‌ها و بازارها را نيز بمباران كردهاند.
فليكس ياكنز، رييس كمپين سازمان عفو بين‌الملل در انگلستان گفته كه اقدام بن سلمان ورزش‌شويي است. وي گفت: «ما بايد آنچه وجود دارد را ببينيم. عربستان سعودي سعي دارد از زرق و برق و پرستيژ فوتبال ليگ برتر به عنوان ابزاري براي منحرف كردن سوابق حقوق بشري خود استفاده كند. در زمان وليعهدي بن سلمان مدافعان حقوق بشر در سعودي در معرض سركوب وحشيانه‌اي قرار گرفته‌اند از جمله لجين الهذول و ديگر مبارزان شجاع حقوق زنان. همه مشاغل بايد از هرگونه همدستي احتمالي در نقض حقوق بشر محافظت كنند و فوتبال در اين زمينه استثنا نيست. اينكه آيا اين معامله پيش مي‌رود يا خير را نمي‌دانيم اما از كاركنان و طرفداران نيوكاسل مي‌خواهيم تا با اوضاع وخيم حقوق بشري در عربستان سعودي آشنا شوند و آماده صحبت در مورد آن باشند.»
نيوكاسلي‌ها چه مي‌گويند؟
نيوكاسل يكي از قديمي‌ترين و بهترين باشگاه‌هاي فوتبال انگليس است. اين تيم چهار عنوان قهرماني ليگ و 6 قهرماني جام حذفي را در كارنامه دارد. به نظر مي‌رسد بسياري از هواداران نيوكاسل طرفدار مالكيت جديد هستند، زيرا معتقدند مايك اشلي، مالك فعلي كه يك سرمايه‌دار خرد به حساب مي‌آيد از باشگاه حمايت كافي انجام نمي‌دهد. روزنامه‌هاي محلي گفته‌اند كه مالكيت جديد مي‌تواند روح باشگاه را دوباره زنده كند و منجر به كسب موفقيت شود. آنها با در نظر گرفتن تغيير وضعيت تيم‌هاي منچسترسيتي و پاريسنژرمن از زماني كه مالكان جديد عرب در راس قرار گرفته‌اند، گمان مي‌كنند نيوكاسل نيز در چند سال آينده به ليست تيم‌هاي قدرتمند راه پيدا خواهد كرد.