به بهانه پخش سريال «امام علي» از شبكه افق
يادگار ماندگار
گروه هنر و ادبيات
قريب به سه دهه از ساخت و پخش مجموعه تاريخي امام علي (ع) به كارگرداني داوود ميرباقري مي‌گذرد و حالا بعد از گذشت سال‌ها مي‌توان گفت كه اين مجموعه به فرش ابريشمي مي‌ماند كه نه تنها در هر بازپخش از جذابيت روايي آن كاسته نمي‌شود كه به اذعان بسياري از منتقدان، تحليلگران و كارشناسان همچنان مي‌توان آن را در رديف جذاب‌ترين و بهترين مجموعه‌هاي تاريخ صدا و سيما قرار داد كه براي نخستين‌بار توانسته به يكي از حساس‌ترين مقاطع تاريخ اسلام و تشيع بپردازد. وجه ماندگار و مهم اين مجموعه آنجا نمايان‌تر است كه اساسا پرداختن به زندگي ائمه اطهار (ع) همواره با سختي‌هاي بسياري به لحاظ بعد مطالعاتي و نمايش آن همراه بوده است.
بعد از خلق فيلمنامه دقيق و منسجم، قطعا آنچه بايد از ويژگي‌هاي برجسته سريال «امام علي» نام برد انتخاب بازيگران آن است. ميرباقري با هوشمندي مثال‌زدني در انتخاب شخصيت‌هاي اشقيا و اوليا چهره‌هايي را گزينش مي‌كند كه تصوير كاراكترشان در سريال امام علي (ع) هنوز هم ماندگارترين تجسم عيني ياران و دشمنان مولاي متقيان است.
از آنجايي كه مالك اشتر مهم‌ترين و كليدي‌ترين شخصيت اين سريال است داود ميرباقري كارگردان تمايل زيادي داشت نقش مالك اشتر را محمدعلي فردين بازيگر فيلم‌هاي پيش از انقلاب بازي كند؛ هم به دليل چهره زيبا و هم به دليل مردانگي مشهوري كه فردين داشت، خود فردين هم در ديدار با تهيه‌كننده سريال، گفته بود «مثل اينكه خداوند مي‌خواهد من را عاقبت‌بخير كند» ولي درنهايت وزارت ارشاد به او مجوز نداد و سازندگان سريال، نقش مالك اشتر را به داريوش ارجمند سپردند.
شايد جالب باشد كه بدانيد فيلمبرداري شب ضربت خوردن امام علي (ع) نزديك به دو ماه طول كشيد؛ كريم اكبري‌مباركه بازيگر نقش ابن‌ملجم خاطره‌اي از شوخي ميرباقري نقل كرده است: فيلمبرداري اين سريال و قسمت ضربت خوردن امام علي (ع) در ماه رمضان بود و من در خانه قطام بودم كه آقاي ميرباقري به من گفت: «كريم مي‌خواهم ضربت خوردن را براي شب نوزدهم بگذارم تا در آن حس قرار بگيري! گفتم: «به قرآن اگر در آن شب بتوانم بازي كنم. ديوانه مي‌شوم.» گفت: «شوخي كردم.»
و خنديد و رفت. فيلمبرداري فاصله‌اي كه من حمله مي‌كنم تا جايي كه ضربه مي‌زنم دو ماه طول كشيد.
مرحوم مهدي فتحي ابتدا قرار بوده نقش ديگري را در اين سريال بازي كند ولي به درخواست خودش، خلق شخصيت عمروعاص را برعهده گرفت. جالب آنكه نقش امام علي (ع) را هم در سكانس‌هايي كه از پشت يا اينسرت (نماي بسته دست‌ها يا پاها) مي‌گرفتند، مهدي فتحي برعهده داشت؛ همان كسي كه در بسياري از سكانس‌ها در نقش عمروعاص در حال دسيسه‌چيني عليه امام علي(ع) بود!
امسال تلويزيون در ماه مبارك رمضان طبق سنوات گذشته در كنار پخش انبوه فيلم و سريال‌هاي تكراري، باز هم سريال «امام علي (ع)» به كارگرداني داوود ميرباقري را روانه آنتن كرده است كه برخلاف باقي سريال‌هاي تكراري هنوز هم مي‌توان آن را ديد.