دين در متن زندگي

كتاب «دين» اثر گئورك زيمل با ترجمه «امير رضايي» از سوي نشر ني روانه بازار شد. پرسش اصلي زيمل در اين كتاب، دين در دنياي مدرن است. از نظر وي، بحران ديني مدرنيته، زوال احساس ديني نيست، بلكه اين بحران از اينجا سرچشمه مي‌گيرد كه احساس ديني بيش از هر زمان وجود دارد، اما ديگر در هيچ‌ يك از اشكال موجود در قالب‌هاي تاريخي دين تبلور نمي‌يابد، از قالب‌هاي شناخته شده‌اش خارج شده و از اين اشكال فراتر رفته است و به اين ترتيب نمايندگان رسمي دين، به ‌نفع معنويتي كه خود را از هر عقيده جزمي و آييني فراتر مي‌خواهند، كنار گذاشته مي‌شوند. در اين شرايط، چه نوع و چه شكلي از دين مي‌تواند پاسخگوي نياز خاموش‌نشدني ارزش‌هاي ديني باشد؟ زيمل اين‌گونه پاسخ مي‌دهد: تنها راه اين است كه دين «شكل دروني زندگي» شود، رها شده از ذات‌گرايي خود، گسسته از پيوندش با عقايد جزمي و محتواهاي تاريخي معين. از نظر زيمل، اصيل‌ترين روح ديني، روحي است كه برايش حوادث هستي جز با رنگ و رويي ديني نمي‌تواند وجود داشته باشد، كسي كه دين برايش، نه بدنه‌اي از اصول عقايد، بلكه نفس زندگي است. اين ايده، هسته مركزي كتاب دين زيمل است. دين يكي از مهم‌ترين سرفصل‌هاي مطالعات زيمل است تا آنجا كه از آثار متعددش حول موضوعاتي چون فرهنگ، پول و شهر، 10 اثر را به اين موضوع اختصاص مي‌دهد و از اين‌رو وي را بنيانگذار جامعه‌شناسي دين نيز مي‌دانند. رويكرد زيمل به دين نوآورانه است، به‌گونه‌اي كه ابزارهاي مفهومي موثري را در تحليل دين در شرايط جديد ارايه مي‌كند كه تفكيك ميان دين و دينداري يكي از آنهاست. كتاب در واقع مجموعه سه موضوع است كه نخستين بار سال 1912 به چاپ رسيدند؛ دين، دين از ديدگاه نظريه شناخت و دين و تقابل‌هاي زندگي.