خط و نشان اوپك‌پلاس براي بازار نفت

گروه اقتصادي

جلسه 179 اوپك‌پلاس روز گذشته به صورت مجازي براي بررسي امكان تمديد كاهش فعلي توليد تا پايان ماه آينده ميلادي برگزار شد كه با وجود پيش‌بيني‌هايي مبني بر سخت بودن حصول توافق‌، تمديد شد. طبق گفته‌هاي بيژن زنگنه، وزير نفت توافق اخير اوپك‌پلاس از پيش حاصل شده بود و بحث‌ها  تنها بر سر عدم تعهد برخي كشورها به پيمان كاهش  7/9 ميليون بشكه‌اي برگزار شد.

براساس توافق قبلي اعضاي اوپك و اوپك‌پلاس به رهبري روسيه، قرار بود طي ماه‌هاي مه ‌و ژوئن حدود 9.7 ميليون بشكه از توليد روزانه نفت و طي ماه‌هاي جولاي تا دسامبر حدود 7.7 ميليون بشكه از توليد نفت كم شود كه با توافق جديد در ماه ژوئيه نيز اعضاي اوپك سهميه خود را از 9.7 ميليون بشكه در روز، كم مي‌كنند. اميد به توافق اعضاي غير اوپك با اوپكي‌ها از يك سو و افزايش تقاضاي نفت از سوي چين و هند به عنوان مهم‌ترين خريداران نفت از سوي ديگر‌ باعث تقويت قيمت نفت برنت شده بود اما دو توليدكننده مهم اوپك‌پلاس‌، روسيه و عربستان به دنبال تقويت و تثبيت بيشتر قيمت‌هاي جهاني در ماه‌هاي ژوييه بودند. هر چند اين طرح با مخالفت‌هايي از سوي عراق و مكزيك روبه‌رو شد اما چانه‌زني با عراق به نتيجه رسيده و اين كشور با تمديد توافق تا ماه آينده ميلادي مخالفتي ندارد.  با وجود اينكه اختلافات ميان اعضاي اوپك از بين رفته اما مكزيك، به عنوان يكي از توليدكنندگان اوپك‌پلاس با هر گونه طرحي براي كاهش بيشتر از مدت مورد توافق مخالف است و اعضاي اوپك‌پلاس در حال چانه‌زني براي قانع كردن مكزيك بودند. كه پس از شروع نشست اوپك‌پلاس، توافق همه اعضايش حاصل شد. قيمت نفت پيش از شروع نشست اوپك‌پلاس و انتشار اخباري مبني بر مخالفت مكزيك با تمديد توافق كاهش توليد، با 5 درصد افزايش به 42 دلار و 30 سنت رسيد.  

خروج از ركود، دست به عصا راه رفتن
موج شيوع كرونا در كشورهاي آسيايي و خاورميانه كه از مهم‌ترين مصرف‌كنندگان و توليد‌كنندگان نفت هستند، تقريبا فروكش كرده است. با اينكه كشورهاي هند، چين و بسياري از كشورهاي اروپايي فعاليت‌هاي توليدي و صنعتي خود را از حالت نيمه‌تعطيل درآورده و طي سه هفته اخير نفت بيشتري تقاضا كردند، اما اعضاي اوپك‌پلاس براي تصميم‌گيري در خصوص افزايش توليد مردد هستند. چرا كه كابوس نفت زير 10 دلاري هنوز در خواب وزراي نفت كشورهاي هم‌پيمان وجود دارد. با وجود سعي بر بازگشت اقتصادها به پيش از بحران كرونا، بودجه كشورهاي نفتي تحت فشارهاي شديد قرار دارد و همين امر مي‌تواند تمديد توافق را براي يك ماه ديگر محتمل كند. 

بدعهدي عراق‌
اواخر هفته گذشته و با بالا رفتن تقاضاي نفت، روسيه و عربستان توافق كردند در صورت پايبندي همه اعضاي پيمان اوپك‌پلاس، سطح توليد فعلي يك ماه ديگر (پايان ماه آينده ميلادي) ادامه يابد. اما در اين راه مخالفت‌هايي نيز وجود داشت. عراق، آنگولا، قزاقستان و نيجريه، اوپكي‌هايي هستند كه به توافق امضا شده چند ماه پيش پايبند نبودند. هر چند عدم پايبندي عراق بيشتر از دو عضو ديگر بود و طي يك هفته اخير روسيه و عربستان با مذاكراتي فشرده دومين توليدكننده بزرگ اوپك را متقاعد كرد كه براي يك ماه ديگر به توافق قبلي اوپك‌پلاس پايبند بماند. با وجود اينكه رياض به دنبال كاهش 9.7 ميليون بشكه‌اي تا ماه آگوست بود، هر چند به نظر نمي‌رسد توافق تا پايان آگوست تمديد شود اما عبدالعزيز، وزير نفت عربستان موفقيت در نشست جاري اوپك را تضمين‌شده مي‌داند. او در مصاحبه‌هاي پيش از نشست اوپك تصديق كرد كه «تمام اعضاي پيمان اوپك‌پلاس در صدد رسيدن به توافقي براي بهبود بازار نفت و هماهنگي سياست‌هاي كاهش توليد هستند.» با اين حال به نظر مي‌رسد روسيه و عربستان براي اعضايي كه پايبندي كاملي نداشتند، تدابير سختگيرانه‌تري اتخاذ خواهند كرد. منابع اوپك مي‌گويند يكي از بندهاي تمديد توافق در نشست 179 جبران توليد مازاد براي كشورهايي است كه در دو ماه گذشته بيش از سهميه‌شان توليد كردند. جان استوارت، كارشناس حوزه انرژي معتقد است در شرايط فعلي كه تقاضاي نفت قوت گرفته و كشورها سعي در رسيدن به سطح توليد نفت پيش از شيوع كرونا دارند، مكانيسم اجرايي اوپك براي فرمانبرداري بيشتر متقلبان چه خواهد بود؟ 

ساز مخالف مكزيك
مكزيك مجددا براي تمديد توافق توليد با هم‌پيمانان خود به مشكل برخورد. در دور قبلي مذاكرات ميان اعضاي اوپك‌پلاس‌‌، مكزيك حاضر به كاهش 500 هزار بشكه‌اي از توليد روزانه خود نشد و به همين دليل توافق كاهش توليد اوپك‌پلاس در پاسخ به كاهش شديد تقاضاي نفت در پي شيوع كرونا به جاي 10 ميليون بشكه به 9.7 ميليون بشكه رسيد. هر چند مكزيك مخالفت‌هايي براي تمديد توافق كاهش 9.7 ميليون بشكه‌اي براي يك ماه ديگر دارد چرا كه معتقد است توفان خليج مكزيك باعث از كار افتادن 30 درصد توليد نفت مكزيك شده و اين كشور براي پوشش خسارت خود نياز به فروش بيشتر نفت دارد.