وزير نفت دستور پيگيري داد
ضد و نقيض‌هاي خودكشي در ميدان نفتي يادآوران
گروه اقتصادي| 48 ساعت پس از خودكشي يك كارگر تاسيسات نفتي در ميدان نفتي يادآوران، اطلاعات ضد و نقيضي از انگيزه‌هاي اين اقدام، شركت پيمانكاري كه اين فرد در آن مشغول به كار بوده و همچنين «سينوپك» چين به عنوان طرف قرارداد اين شركت پيمانكاري منتشر شده است. در فضاي مجازي بلافاصله پس از انتشار خبر خودكشي اين كارگر، اطلاعاتي منتشر شده كه مشخص نيست تا چه حد درست است. گفته مي‌شود عمران محمدي‌روشن، كارگر شركت «نظم‌آفرينان ايمان» به دليل پرداخت نشدن حقوقش همچنين رد درخواست مساعدت 500 هزار توماني‌اش از سوي شركت طرف قرارداد دست به خودكشي زده است. اين اطلاعات منتشر شده در فضاي مجازي اضافه كرده كه عمران كارگر بخش حراست از تاسيسات نفتي ميدان اف 14 هويزه در يادآوران بود كه شركت چيني سينوپك سال گذشته با هدف توسعه آن پيشنهاد سه ميليارد دلاري به ايران داده و مشغول توسعه اين فاز بود. با اين حال پس از شيوع كرونا در چين و پس از رسيدن اين بيماري به مرزهاي ايران، اين شركت ميدان نفتي را ترك كرده و تاكنون هيچ پولي به شركت‌هاي ايراني حاضر در ميدان‌هاي نفتي يادآوران نداده است.
باوجود اينكه مطالبي دال بر امضاي قرارداد سفيد توسط كارگران شركت نظم‌آفرينان در فضاي مجازي پخش شده، اما بيانيه شركت «نظم‌آفرينان ايمان» با اين خبرها بسيار متفاوت است. مديرعامل اين شركت معتقد است حقوق‌ها حتي پس از ترك پيمانكاران اين شركت چيني به موقع و هر ماه پرداخت مي‌شده و تنها براي ماه ارديبهشت مشكلاتي وجود داشته كه آن هم 6 روز (تا زمان خودكشي عمران) به تعويق افتاده بود. بنابراين دليل خودكشي نيروي حراست و نگهباني اين شركت نمي‌تواند براي عدم پرداخت چند ماهه حقوق‌ها باشد. پس از خروج شركت پيمانكاري چيني از خوزستان چند سوال مطرح است؛ فعاليت‌هاي توسعه ميدان نفتي يادآوران چه زماني به روال سابق باز مي‌گردد؟ تكليف حقوق بخش حراست و نگهباني اين پروژه كه مستقيما با سينوپك قرار دارند و نظم‌آفرينان پرداخت كرده، چه مي‌شود؟آيا اين شركت چيني به ماند CNPC درصدد است با بالا گرفتن نگراني‌ها در خصوص آغاز فاز دوم جنگ تجاري با امريكا و براي كسب رضايت اين كشور، بي‌سر و صدا از توسعه اين ميدان نفتي خارج شود؟
سينوپك، دوستي براي روزهاي آرام
ميدان نفتي يادآوران در 10 كيلومتري جنوب شرقي ميدان آزادگان و در حدود 70 كيلومتري جنوب غربي اهواز، شمال خرمشهر و در منطقه كوشك و حسينيه قرار دارد. بر اساس آمارهاي شركت نفت و گاز اروندان در اين ميدان مشترك ميان ايران و عراق تاكنون 55 حلقه چاه حفر شده كه ميزان ذخيره درجاي اين ميدان نفتي بيش از 17 ميليارد مترمكعب است و مقدار ذخيره قابل برداشت آن نيز 3 ميليارد بشكه تخمين زده شده است. پيش‌بيني‌هاي صورت گرفته از اين ميدان گوياي توانايي استحصال روزانه بين 300 تا 400 هزار بشكه نفت است.
پس از اعلام تحريم‌هاي نفتي عليه ايران و فرصت 6 ماهه به هشت كشور عمده خريدار نفت ايران، چين كه اميدي به تمديد معافيت‌هاي نفتي براي خريد نفت ايران نداشت، تصميم گرفت به توسعه ميدان‌هاي نفتي ايران وارد شود. دي ماه سال 97 روزنامه وال استريت ژورنال، از ورود شركت سينوپك براي توسعه فاز دوم ميدان نفتي يادآوران خبر داد. اين پروژه در حالي با سرمايه‌گذاري سه ميليارد دلاري در ازاي دريافت نفت از ايران مطرح شد كه پيش‌بيني‌ها حكايت از دور زدن تحريم‌ها توسط چين براي خريد نفت ايران بود. بر اساس آمارهاي رسمي چين از ابتداي 2017 تا سپتامبر 2018 به صورت متوسط روزانه 630 هزار بشكه نفت از ايران وارد كرده كه البته پس از لغو تمام معافيت‌هاي نفتي اين ميزان حدود دوسوم كاهش يافت. با شدت يافتن آتش جنگ تجاري چين با امريكا و نياز پكن به منابع نفتي، مذاكرات با ايران براي توسعه ميادين نفتي، جدي‌تر شد و پاي پروژه‌هاي ديگر مانند توسعه فاز 11 پارس جنوبي و حضور شركت ملي نفت چين CNPC را نيز به مذاكرت باز كرد. اما در ميانه جنگ تجاري و تمايل دو كشور براي حل مشكلات در پاي ميز مذاكره، چين پذيرفت در قبال توقف فاز 11 پارس جنوبي، توسعه فاز دوم يادآوران را كه دومين پروژه مهم چين در ايران است، به اتمام رساند. پيش‌تر توسعه فاز اول ميدان يادآوران با شركت سينوپك با سرمايه‌گذاري 2 ميليارد دلاري و ذخيره نفت 34 ميليارد بشكه، در دستور كار اين شركت قرار گرفته بود . در اين پروژه قرار بود به جاي دريافت پولي كه سرمايه‌گذاري شده، بخشي از نفت توليدي فاز اول ميدان يادآوران به چين تحويل داده شود. پس از توسعه فاز اول، در مرداد سال گذشته تورج دهقاني، مديرعامل شركت مهندسي و توسعه نفت از ادامه مذاكرات براي توسعه فاز دوم ميدان يادآوران با شركت سينوپك خبر داد. اما شيوع كرونا باعث خروج پيمانكاران اين شركت از ايران شدند و با وجود شيوع موج دوم كرونا در خوزستان، تاريخ حضور مجدد آنها در هاله‌اي از ابهام فرو رفته است. بسياري از تحليلگران معتقدند اتهام «آزمايشگاهي» بودن اين ويروس كه از سوي مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا مطرح شد، خاكستري براي افروختن آتش فاز دوم جنگ تجاري و گرفتن امتيازهاي بيشتر از چين است. ممكن است چين براي دادن امتيارهاي كمتر حضور در ايران را كاهش دهد كه شيوع كرونا نيز بهانه خوبي براي به رسيدن به اين خواسته است.
توسعه فاز دوم ميدان يادآوران
پس از سرمايه‌گذاري طرف چيني براي توسعه فاز دوم ميدان نفتي يادآوران، استخدام كارگران در حوزه حراست و نگهباني به شركت «نظم‌آفرينان ايمان» كه مدير آن محمد حجازي سرهنگ بازنشسته است، واگذار شد. حجازي دليل راه‌اندازي اين موسسه در سال 85 را به كار‌گيري نيروهاي جوان و فاقد دانش مهندسي نفت براي استخدام مي‌داند. با وجود سرمايه‌گذاري شركت سينوپك در فاز دوم يادآوران، اما از اسفند ماه سال جاري و با شيوع كرونا اين شركت از ايران خارج شده است. حجازي گفته بود با وجود اينكه قرارداد شركتش مستقيما با سينوپك امضا شده، اما رفتن اين شركت چيني نتوانسته حقوق‌ها را به تاخير اندازد و تاكنون همه پرداختي بر اساس ضوابط قانوني انجام شده است. پس از خودكشي عمران، بيانيه شركت نظم‌آفرينان ايمان بر خروجي سايتش قرار گرفت كه با استناد به آن، قرارداد اين كارگر 33 ساله اهوازي در اسفند ماه براي سال جديد تمديد نشد كه دليل آن « حل برخي مشكلات» عنوان شده و بازگشت او منوط به حل مشكلات ياد شده بود. محمدي‌روشن پس از حل مشكل شخصي‌اش و با ارايه گواهي كتبي مبني بر بازيافتن سلامت كامل خود، به محل كار بازگشت و قرار بود دستمزد خود را نهايتا تا 15 خرداد دريافت كند كه بر اساس گفته‌هاي همكارانش به دليل 6 روز تاخير در پرداخت، خودكشي كرد.
دستور وزير براي پيگيري علت خودكشي
با وجود توضيحات شركت نظم‌آفرينان ايمان، برخي نمايندگان استان خوزستان قانع نشده و خواستار كميته حقيقت‌ياب براي بررسي تمام ابعاد اين ماجرا بودند. جليل مختار، نماينده آبادان در مجلس در اين خصوص گفته است: « اين سخنان قطعا ما را قانع نمي‌كند هر چند ممكن است صحيح هم باشد. از همان لحظه به وزير نفت اعلام كردم كه بايد كميته حقيقت‌ياب براي بررسي ابعاد اين موضوع تشكيل شود و خوشبختانه وزير نفت با اين درخواست موافقت كرده است. مي‌توان قبول كرد كه كارگري به علت هر مشكلي كه باشد، دست به خودكشي بزند بلكه شأن جوانان خوزستان بالاتر از اين موارد است كه اجازه دهند كارگري اين‌گونه به زندگي خود پايان دهد.»
پس از گذشت چند ساعت از انتشار خبر مرگ عمران، وزير نفت با تسليت درگذشت اين كارگر ميدان نفتي يادآوران، محمدرضا شمسايي، مشاور امور عمراني خود را براي پيگيري علت واقعي حادثه خودكشي يكي از كاركنان شاغل در شركت پيمانكاري دست دوم تاسيسات ميدان نفتي يادآوران مامور كرد تا موضوع را از جوانب مختلف بررسي و گزارش آن را به همراه پيشنهاد خود ارايه كند. در اين حكم آمده است: « با توجه به حادثه تاسف‌بار خودكشي يكي از كاركنان حراستي شاغل در يكي از پيمانكاران دست دوم در منطقه يادآوران، بدينوسيله به جنابعالي ماموريت داده مي‌شود كه به اتفاق آقاي فهيمي‌تبار، مديركل منابع انساني وزارتخانه، با فوريت براي شناخت علت واقعي حادثه، نسبت به بررسي ميداني موضوع از جوانب مختلف و كسب اطلاعات از دستگاه‌ها و مقامات مرتبط، اقدام كرده و نتيجه را همراه با پيشنهاد، مستقيما به اينجانب گزارش كنيد. علاوه بر اين، ضمن دلجويي حضوري از بازماندگان محترم مرحوم عمران محمدي‌روشن، لطفا مراتب تسليت اينجانب را نيز به ايشان ابلاغ فرماييد.»