تهران نااميد از وعده‌‌هاي دولتي
باز شدن گره كور نوسازي اتوبوس‌هاي پايتخت
گروه اجتماعي | سال‌هاست كه اتوبوسي از سوي دولت به شهرداري‌ها داده نشده است. ۷۰ درصد ناوگان حمل و نقل عمومي كشور فرسوده است و در اين ميان وضعيت تهران بحراني‌تر از ساير شهرها است.
هر سال از تعداد اتوبوس‌هاي تهران كاسته مي‌شود و هشدارهاي اين سال‌هاي مديران شهري هم به تقويت ناوگان اتوبوسراني ختم نشده. بر اساس برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده تعداد خطوط اتوبوسراني پايتخت كه در حال حاضر ۲۲۱ خط است بايد به ۳۰۰ خط افزايش يابد.
طول خطوط 2 هزار و 699 كيلومتر است كه بايد به 3 هزار كيلومتر افزايش پيدا كند. تعداد مسافران دو ميليون و ۳۰۰ هزار نفر است كه بر اساس برنامه بايد به 5 ميليون نفر برسد. تعداد ايستگاه‌هاي اتوبوس 5 هزار و 231 ايستگاه است كه بايد به 6 هزار ايستگاه برسد. تعداد اتوبوس‌ها 5 هزار و 920 اتوبوس است كه بايد به 8 هزار اتوبوس برسد. در حوزه اتوبوسراني، تهران در دهه‌هاي اخير نياز به 5 هزار اتوبوس جديد داشته اما تنها ۵۰۰ اتوبوس وارد تهران شده و ناوگان فعال اتوبوسراني از ۷۱۰۰ دستگاه در سال ۸۹ به ۵۷۸۶ دستگاه در سال ۹۹ رسيده است كه از اين تعداد 3 هزار و 585 يعني ۶۲ درصد به سن فرسودگي رسيده‌اند و بايد از رده خارج شوند.
تعداد خرابي ماهانه ناوگان اتوبوسراني تهران ۱۳ هزار و ۷۰۰ اتوبوس است. اين عدد فراواني تجميعي در طول يك ماه است به طوري كه در بعضي موارد يك دستگاه اتوبوس تا ۶ بار خرابي در ماه دارد و ميزان كمبود اتوبوس در زمان پيك علاوه بر ناوگان موجود، 3 هزار دستگاه است.
در گذشته ۱۰۰ درصد اعتبارات مربوط به تامين اتوبوس از سوي دولت تامين مي‌شد. در دولت گذشته از اعتبار مورد نياز براي ۱۰ هزار اتوبوس، ۸۲.۵ درصد توسط دولت و باقي مانده توسط بهره‌بردار تامين مي‌شد. اما بيش از يك دهه است كه هيچ اتوبوس دولتي به تهران داده نشده است.
سال گذشته در جلسات پيوسته‌اي كه مديران شهري تهران با معاون اول رييس‌جمهور داشتند، تصميم گرفته شد 3 هزار اتوبوس به تهران و 3 هزار اتوبوس به كلانشهرها داده شود اما به دليل كمبود نقدينگي، اين رقم به ۱۵۰۰ اتوبوس به تهران و هزار و 500 اتوبوس به كلانشهرها كاهش پيدا كرد. حتي اين وعده دولت هم محقق نشد. در روزهاي كرونايي پايتخت باز هم از سوي دولت وعده‌اي تازه در اين حوزه داده شد و رييس‌جمهور در جلسه ستاد ملي كرونا اعلام كرد: اگر در تهران مثلا ۵۰۰ اتوبوس مورد نياز است و در استان‌هاي ديگر هم مجموعا هزار و 500 اتوبوس مورد نياز است اگر بتوانند، اتوبوس داخلي يا خارجي را تا پايان ارديبهشت به خدمت بگيرند، يعني تحويل داده شود، آن وقت ما هم حاضريم در اين زمينه كمك كنيم، مخصوصا در قسط اولي كه بايد پرداخت كنند تا اتوبوس آماده شود، به عنوان دولت كمك مي‌كنيم و بقيه اقساط را هم خود شهرداري‌ها پرداخت مي‌كنند.وعده‌اي كه به دليل قيد زماني محقق نشد اما نامه‌نگاري‌هايي كه ميان دولت و شهرداري در اين خصوص انجام شد نشان داد كه از ابتدا هم اولويت دولت براي ناوگان فرسوده اتوبوسراني اورهال (بازسازي - تعمير اساسي) است. امروز پس از نااميد شدن مديريت شهري از نقد كردن اتوبوس‌هاي دولتي يك قرارداد و يك تفاهمنامه ميان شهرداري و يك كارخانه توليد اتوبوس بسته شد.
بر اساس قرارداد امضا شده ۱۲۰دستگاه اتوبوس كه ۱۰۰ دستگاه آن ديزلي و استاندارد يورو ۴ دارند و ۲۰ دستگاه گازسوز با استاندارد يورو ۶ و ۱۳۰ ميني‌بوس تا ۵ ماه ديگر به ناوگان اتوبوسراني تحويل داده مي‌شود. اعتبار لازم براي خريد اين اتوبوس و ميني‌بوس‌ها ۳۸۳ ميليارد و ۸۵۰ ميليون تومان است
كه شهرداري آن را از اعتبار پيش‌بيني شده در بودجه و فروش اوراق مشاركت پرداخت مي‌كند. براساس اين قرارداد در ماه اول ۲۲ دستگاه اتوبوس يا ميني‌بوس، در ماه دوم ۴۸ ،در ماه سوم و چهارم ۷۰ دستگاه و در ماه پنجم ۳۰ دستگاه اتوبوس به شهرداري تهران تحويل مي‌شود.
امروز يك تفاهمنامه نيز در كنار اين قرارداد به امضا رسيد كه تبديل آن به قرارداد بستگي به خوش‌قولي طرفين در قرارداد ۲۵۰تايي دارد. در اين تفاهمنامه پيش‌بيني شده ۸۰۰ دستگاه ميني‌بوس و اتوبوس تا پايان سال به شهرداري تحويل داده شود كه ۱۰۰ دستگاه آن اتوبوس برقي، ۲۰۰ دستگاه گازسوز و ۲۰۰ دستگاه ديزلي و ۲۳۰ اتوبوس و ميني‌بوس خواهد بود.
محمد عليخاني، رييس كميسيون عمران و حمل و نقل شوراي شهر تهران در خصوص جزييات اين قرارداد به «اعتماد» مي‌گويد: امروز يك تفاهمنامه و يك قرارداد ميان شهرداري تهران و يك كارخانه توليد اتوبوس و ميني‌بوس به امضا رسيد. قرارداد اوليه ساخت و تحويل ۲۵۰ اتوبوس و ميني‌بوس طي ۵ ماه آينده است و تفاهمنامه ۸۰۰ اتوبوس در آينده پيش‌بيني شده كه اتوبوس‌هاي گازي و برقي نيز در آن ديده شده است.
او در پاسخ به اين پرسش كه اين اتوبوس‌ها همان وعده رييس‌جمهور درخصوص خريد ۵۰۰ اتوبوس است، مي‌گويد: براي آن وعده قيد زماني گذاشته بودند كه آن را ندهند و هزينه خريد اين اتوبوس‌ها توسط شهرداري تهران تامين مي‌شود و بستگي به توان توليد خودروساز دارد كه ۸۰۰ دستگاه اتوبوس و ميني‌بوس هم تبديل به قرارداد شود يا خير؟
عليخاني يادآوري مي‌كند: كمك‌هاي دولتي در بخش اورهال اتوبوس‌هاي فرسوده خواهد بود و بخشي از اتوبوس‌هاي فرسوده پايتخت توسط اين توليد‌كننده بازسازي مي‌شود كه دولت براي آن هزار ميليارد تومان پيش‌بيني كرده است.
نياز تهران به ۳هزار اتوبوس است و خريد ۲۵۰ اتوبوس در مقابل نيازهاي تهران رقم قابل توجهي نيست اما كمي گره كور نوسازي اتوبوس‌ها را باز خواهد كرد.