اعلان جنگ عليه سازمان‌هاي بين‌المللي

ديگر‌هيچ‌كس‌نمي‌تواند پاياني براي يكجانبه‌گرايي‌هاي امريكا متصور باشد؛ دولت ايالات متحده سه‌شنبه شب و در حالي كه آمار قربانيان كرونا در جهان روز به روز افزايش مي‌يابد در نامه‌اي به كنگره امريكا و دبيرخانه سازمان ملل متحد رسما آغاز فرآيند خروج اين كشور از سازمان جهاني بهداشت را كليد زد تا در ميانه اين پاندمي مرگبار، جهان در بهت فرو رود. اين تصميم دولت امريكا نه تنها تعجب كشورهاي ديگر و نهادهاي بين‌المللي را برانگيخت كه باعث شد صداي اعتراض نمايندگان هر دو حزب جمهوري‌خواه و دموكرات بلند شده و آنها متفقا اقدام دونالد ترامپ را محكوم كنند.
رابرت منندز، سناتور دموكرات و از اعضاي ارشد كميته روابط خارجي مجلس سنا از اولين كساني بود كه اين خبر را منتشر كرد. او در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي توييتر نوشت: «كنگره نامه‌اي را دريافت كرده كه طي آن رييس‌جمهور رسما خروج ايالات متحده از سازمان جهاني بهداشت را آن هم در ميانه يك پاندمي اعلام كرده است». اين سناتور امريكايي همچنين تاكيد كرد كه اقدام دولت ترامپ مبني بر خروج از سازمان جهاني بهداشت، تامين‌كننده منافع ايالات متحده نيست و امريكا را در بحران كنوني به مثابه كشوري تنها و بيمار از ديگر كشورها جدا مي‌كند.
خبرگزاري سي‌ان‌ان درباره اين نامه به نقل از منبعي آگاه در سازمان ملل مي‌نويسد: اين نامه در ششم ژوئيه به دبيرخانه سازمان ملل ارسال شده و بر اساس آن خروج ايالات متحده از سازمان جهاني بهداشت در ژوئيه سال آينده اجرايي خواهد شد. به نوشته سي‌ان‌ان، يك منبع كه نمونه اوليه نامه را ديده و نمي‌تواند تاييد كند كه اين آخرين ويرايش نامه بوده است مي‌گويد نامه مذكور بسيار كوتاه بوده و تنها سه جمله داشت كه مهم‌ترين بخش آن اعلان خروج امريكا از سازمان جهاني بهداشت است. بنابر قانوني كه در سال ۱۹۴۸ به تصويب كنگره امريكا رسيده، دولت اين كشور اجازه دارد كه در صورت صلاحديد از عضويت در سازمان جهاني بهداشت خارج شود اما بايد اين تصميم خود را دست كم يك سال قبل از عملي كردن به سازمان ملل متحد اعلام كرده و حق عضويت خود را هم در اين مدت پرداخت كند.
دونالد ترامپ از ماه‌ها پيش ضمن انتقاد از «وابستگي سازمان جهاني بهداشت به چين» تهديد كرده بود كه از اين سازمان بين‌المللي خارج خواهد شد. ترامپ همچنين در سخنراني‌هايش سازمان جهاني بهداشت و دولت چين را مقصر اصلي شيوع كرونا در جهان دانسته و آنها را متهم به پنهانكاري پيرامون فاجعه‌اي كه در شهر ووهان رخ داده كرده بود. جو بايدن، نامزد حزب دموكرات كه بايد تا چهار ماه ديگر با دونالد ترامپ بر سر صندلي رياست‌جمهوري رقابت كند در واكنش به اين تصميم كاخ سفيد در توييتر نوشته: «در نخستين روز رياست‌جمهوري خودم، امريكا را دوباره به سازمان جهاني بهداشت الحاق خواهم كرد و امريكا را به جايگاه خود در مقام رهبري جامعه جهاني باز خواهم گرداند».
سناتور كامالا هريس، از ديگر چهره‌هاي مطرح حزب دموكرات كه از او به عنوان يكي از گزينه‌هاي مهم معاون اولي جو بايدن نام برده مي‌شود نيز به ‌شدت از اقدام دولت دونالد ترامپ انتقاد كرد. او اين تصميم دولت امريكا را  «احمقانه» و «فاقد دورانديشي» خواند.

يكجانبه‌گرايي؛ فاجعه‌اي دو جانبه
برخي رسانه‌هاي امريكايي هشدار داده‌اند كه خروج امريكا از سازمان جهاني بهداشت آينده اين نهاد سازمان ملل متحد را با خطر جدي روبه‌رو خواهد كرد و بسياري از برنامه‌هاي آن براي پيشگيري و مقابله با بيماري‌ها در سراسر جهان را با خطر مواجه مي‌كند. اين در حالي است كه آمار و شواهد نشان مي‌دهد، مردم امريكا نيز از قطع همكاري با سازمان جهاني بهداشت متضرر خواهند شد. روز گذشته وال استريت ژورنال گزارش داد كه يك روز بعد از آغاز رسمي فرآيند خروج امريكا از سازمان جهاني بهداشت اين كشور ركورد قبلي خود در زمينه تعداد مبتلايان به ويروس كرونا را شكست و تنها ظرف 24 ساعت بيش از 60 هزار نفر مبتلاي جديد به بيماري كوويد 19 شناسايي شد. به گزارش وال استريت ژورنال بر اساس آنچه موسسه جان هاپكينز منتشر كرده است، تا روز چهارشنبه تعداد كل مبتلايان به ويروس كرونا در ايالات متحده بيش از سه ميليون نفر بوده و تعداد كل كشته‌شدگان بر اثر ابتلا به بيماري كوويد 19 به رقمي بيش از 131 هزار نفر رسيده است. به نوشته اين روزنامه امريكايي كارشناسان بهداشتي و متخصصان سلامت در ايالات متحده اقدام دولت ترامپ در خروج از سازمان بهداشت جهاني را اقدامي اشتباه در راستاي ضديت با چين عنوان مي‌كنند و معتقدند چنين وضعيتي به ضرر خود امريكا نيز تمام خواهد شد.
نشريه فوربس نيز نظر وال استريت ژورنال را تاييد مي‌كند. پروفسور «دوي سريدهار» متخصص و استاد دانشگاه ادينبورو در گفت‌وگو با اين نشريه مي‌گويد: «ترامپ از ابتدا به دنبال يك مقصر بود تا بتواند از بار تقصيراتش در به وجود آمدن فاجعه انساني كرونا در امريكا بكاهد. سازمان جهاني بهداشت يك هدف آسان براي ترامپ بود اما معتقدم اين سازمان نقشش در آگاهي‌بخشي جهاني را به خصوص از زمان اعلام وضعيت اضطراري جهاني به خوبي ايفا كرده است». در مقابل نگراني‌هاي زيادي نيز وجود دارد كه خروج امريكا از سازمان جهاني بهداشت، به اين سازمان نيز ضربه جبران‌ناپذيري وارد كرده و از اثرگذاري اين نهاد بين‌المللي در بهبود سطح بهداشت عمومي جهان بكاهد. اين هشداري است كه ديويد گلد مدير موسسه استراتژي‌هاي بهداشت جهاني نيز آن را مهم مي‌داند و مي‌گويد: «اين يك فاجعه براي سلامتي عمومي است و انجام آن در اين زمان و به اين سادگي، غيرقابل تصور است».
ديگر كشورها نيز درباره تبعات اين اقدام ايالات متحده هشدار داده‌اند. به گزارش خبرگزاري رويترز، «ژائو ليجيان»، سخنگوي وزارت خارجه چين در جريان يك كنفرانس خبري به خبرنگاران گفت، پكن در حال ترغيب جامعه بين‌المللي به حمايت از سازمان جهاني بهداشت است. سخنگوي وزارت خارجه چين تاكيد كرد: سازمان جهاني بهداشت معتبرترين و حرفه‌اي‌ترين نهاد بين‌المللي در زمينه امنيت بهداشت عمومي جهان است. او با اشاره به شرايط سختي كه جهان به دليل همه‌گيري كرونا در آن قرار دارد، گفت: خروج امريكا از اين سازمان تلاش‌هاي ضد همه‌گيري در سطح بين‌المللي را تضعيف مي‌كند و تاثير منفي جدي بر كشورهاي در حال توسعه خواهد داشت. همچنين معاون نماينده دايم روسيه در سازمان ملل از اقدام يكجانبه دولت امريكا در زمينه خروج از سازمان جهاني بهداشت انتقاد كرد. «الكساندر اوليموف» طي پيامي در حساب شخصي خود در توييتر با اشاره به اعلام رسمي خروج دولت امريكا از سازمان جهاني بهداشت، اين اقدام واشنگتن را در بحبوحه شيوع مرگبار ويروس كرونا به زيان تلاش‌هاي جهاني براي مقابله با اين بحران و اطمينان از سلامت همگاني دانست.
اقدام رييس‌جمهور امريكا نه فقط از منظر بهداشت جهاني كه بايد از نگاه سياسي نيز مورد توجه قرار بگيرد. ترامپ با خروج از سازمان جهاني بهداشت نشان داد كه ايالات متحده هيچ مرزي براي پيشبرد سياست‌هاي يكجانبه‌گرايانه خود ندارد و ممكن است در موضوعات ديگر نيز چنين رفتاري داشته باشد؛ چنانچه پيش از اين هم نشانه‌هايي از اقدامات احتمالي آينده امريكا ديده مي‌شد. روز سه‌شنبه جان بولتون در واكنش به انتشار گزارش اگنس كالامارد گزارشگر ويژه سازمان ملل در پرونده ترور سردار سليماني نوشته بود «ما در امريكا به هيچكس و هيچ نهادي از سازمان ملل بابت كشتن [ترور سردار] سليماني پاسخگو نيستيم». سوال اين است كه جهان بايد به زودي شاهد خروج امريكا از نهادهاي بين‌المللي ديگر و حتي خود سازمان ملل متحد باشد و آيا جهان آماده رويارويي با تبعات اين يكجانبه‌گرايي خطرناك خواهد بود يا خير؟