جان آدمي از بيروت تا تهران!
شايد تنها رحم روزگار است كه ده‌ها ساختمان چون پلاسكو داريم و هنوز آتش نگرفته و فرو نريخته‌اند! جالب آنجاست كه يكي از اعضاي شوراي شهر تهران اعلام مي‌كند كه انبار صدها تن مواد قابل اشتعال در تهران و اطراف آن تهديدي بدتر از انفجار بيروت را متوجه‌مان كرده است! در مورد كرونا ابتدا كمي ترسيديم و رعايت‌ها مي‌رفت تا اپيدمي را كنترل و به حداقل تلفات برساند كه به سرعت غرّه شديم و همه چيز رها شد و درگذشت‌ها از قربانيان جاده‌ها بالاتر رفت.
علت اصلي چيست؟ آيا نوع جهان‌بيني ملت‌هاي شرق به‌گونه‌اي است كه در مجموع جان انسان‌ها و حفظ آن در اولويت نيست؟ آيا در خاورميانه خود مردم هم پذيرفته‌اند كه اين جهان را وفايي نيست و نمي‌شود به امنيتش دل بست؟ چه‌بسا با وجود نفوذ مكاتب اومانيستي در غرب شايد اگر جنگ‌هاي دهشتناك اول و دوم جهاني و جنگ داخلي امريكا نبود و انسان آن سامان عمق ميليون‌ها فقدان و زجر و شكنجه و آوارگي و هراس و ناامني و افسردگي را با گوشت و پوست و استخوان و عمق روان خود لمس نمي‌كرد آنان هم مثل ما با امنيت و ايمني ساده و دم‌دستي و تزييني برخورد مي‌كردند و چنين اولويتي را به حاشيه مسائل جامعه خويش مي‌راندند. اين كوچك كردن مساله است كه موضوع را به دولت‌ها نسبت دهيم و راه‌حل را از طريق بهينه‌سازي ساختارهاي سياسي دنبال كنيم. اولا حكومت‌ها معمولا معدلي از فكر و فرهنگ و حساسيت‌هاي مردمند و اگر دولت‌ها توجه بنيادين به مقوله جان انساني ندارند سرچشمه‌اش از باورهاي جامعه نشأت مي‌گيرد و دوم ما در ميان روشنفكران و نخبگان جوامع خاورميانه هم نفوذ تفكر ارزش جان را نمي‌بينيم. اين موضوع اساسي اگر قرار بود درصدر اولويت‌ها بنشيند و كانون تصميم‌ها و سياست‌ها باشد نياز به يك نهضت طولاني فكري و عقيدتي داشت و صدها دانشمند و فيلسوف و جامعه‌شناس با انواع كتاب‌ها و رساله‌ها و انديشه‌ها بايد آن را محور‌سازي مي‌كردند و در تدوين اصولش دود چراغ مي‌خوردند و كرسي‌هاي دانشگاهي به آن اختصاص مي‌دادند. احتمالا مشكل در وارداتي بودن انديشه ارزش جان انسان‌هاست.
به نظر مي‌رسد در اين وادي ما دچار فقر فكري هستيم و بزرگان انديشه روي آن متمركز نشده مكتب‌سازي نكرده‌اند. تا زماني كه در اين سوي دنيا ابتدا احترام به زندگي نفوذي كامل پيدا نكند و حفظ جان‌ها در صدر اولويت‌ها ننشيند، اقتصاد هم سامان نمي‌يابد و آزادي هم خواهد لنگيد. انساني كه جانش بهايي نداشته باشد گرسنگي رنج بزرگي برايش نيست و آزادي برايش يك كالاي لوكس است.