كانديداهاي دو حزب دموكرات و جمهوريخواه در انتخابات رياستجمهوري امريكا هفته گذشته در حالي به صورت جداگانه در نشستهاي پرسش و پاسخ مردمي حاضر شدند كه تنها 7 هفته تا زمان برگزاري انتخابات زمان باقي است و عملكرد آنها در اين مدت محدود باقيمانده ميتواند تأثير زيادي بر تعيين نتيجه نهايي رقابتهاي انتخاباتي سال 2020 داشته باشد.
جو بايدن، معاون اول باراك اوباما كه در ماه آوريل به عنوان كانديداي نهايي حزب دموكرات براي حضور در مرحله نهايي انتخابات رياستجمهوري معرفي شد پنجشنبه شب در برنامه ويژه شبكه سيانان در ايالت فلوريدا حضور يافت تا در نشست پرسش و پاسخ مردمي كه از سوي اين شبكه ترتيب داده شده بود شركت كند. اين اتفاق در حالي رخ داد كه دو شب قبلتر، دونالد ترامپ، رييسجمهور ايالات متحده نيز در برنامهاي مشابه كه به ميزباني شبكه ايبيسي در پنسيلوانيا برگزار ميشد شركت كرد تا هر دو كانديدا در فاصله دو هفته مانده تا برگزاري اولين مناظره انتخاباتي فرصتي براي قدرتنمايي در برابر رقيب داشته باشند.
طي اين دو نشست، بيشتر سوالاتي كه از ترامپ پرسيده ميشد به عملكرد او در حوزههاي مختلف اختصاص داشت و از او خواسته ميشد تا به عنوان رييسجمهور پاسخگوي اتفاقاتي كه در كشور ميافتد باشد اما در مقابل بايدن فرصتي يافته بود تا به مقايسه سياستهاي مد نظر خود با سياستهاي دونالد ترامپ بپردازد. هرچند محتواي مطرح شده از سوي هر دو كانديدا تفاوتي جدي را رقم ميزد اما اين دو نشست كه در فاصله دو شب برگزار شد، تفاوتهايي جدي در فرم را نيز شامل ميشد. در نشست پرسش و پاسخ ترامپ، افرادي در استوديو مسقف ايبيسي حاضر شده و سوالات خود را مطرح كردند اما در نشست دموكراتها كه اين روزها توجهي ويژه به موضوع مقابله با ويروس كرونا دارند، اين نشست در فضاي آزاد برگزار شد و شركتكنندگان با اتومبيل در اين جلسه پرسش و پاسخ حاضر شدند. همچنين در حالي كه ترامپ به صورت نشسته پاسخگوي سوالات در برنامه 90 دقيقهاي ايبيسي بود، بايدن تمام طول مراسم چند ساعته سيانان را سر پا ايستاد و به سوالات پاسخ داد تا نشان دهد به رغم سن بالايي كه دارد، آماده است تا يك رييسجمهور سر حال براي امريكا باشد. در محتوا نيز تقريبا ميتوان تصريح كرد اكثر سوالاتي كه از كانديداها مطرح شد مشترك بود و مشخص شد كه فارغ از نگاه سياسي دغدغههاي عموم مردم امريكا يكسان است هرچند آنها نگاه متفاوتي به اين دغدغهها داشته باشند.
ويروس كرونا
مقابله با كرونا اولين سوالي بود كه از ترامپ درباره آن پرسيده شد. مردي ميانسال از رييسجمهور امريكا پرسيد «شما تا ماه ميعملكرد خوبي داشتيد و بعد همهچيز را رها كرديد. چرا مردم جامعه را سوي كشته شدن هدايت كرديد؟» ترامپ در پاسخ به اين سوال مدعي شد كه عملكرد دولت در اين زمينه عالي و بينظير بوده و تلاش كرد تا با مقصر نشان دادن چين در شيوع ويروس كرونا خود را از زير بار مسووليت رها كند. در اين نشست همچنين انتقادات زيادي از رييسجمهور امريكا مطرح شد كه چرا در خصوص بيماري كوويد 19 اقدام به گمراه كردن جامعه و كوچك نمايي كرده است اما ترامپ اعلام كرد كه اين كار را نكرده و صرفا تلاش داشته تا از ترس مردم جلوگيري كند. او در پاسخ به زني كه پرسيد «چرا ماسك نميزند و مردم را عليه ماسك زدن تشويق كرده» گفت كه هر جا لازم باشد ماسك خواهد زد. رييسجمهور امريكا در مورد واكسن نيز وعده داد كه به زودي آماده خواهد شد. در اين پرسش و پاسخ تقابل مجري و ترامپ بر سر انكارهاي رييسجمهور امريكا جالب توجه بود.
بايدن نيز در اين خصوص بسيار مورد سوال قرار گرفت. بهرغم آنكه همهگيري ويروس موضوع اصلي سخنراني پنجشنبه شب جو بايدن نبود او با دوازده سوال در خصوص بحران كرونا و واكسن احتمالي بيماري كوويد۱۹ روبهرو شد. نامزد دموكراتها در خصوص وعده دونالد ترامپ براي توزيع واكسن كرونا تا هفتههاي آينده گفت كه اين سخنان «فريبنده» و براي انتخاب مجدد است و «امريكاييها نميتوانند به سخنان رييسجمهوري اعتماد كنند». نامزد حزب دموكرات در انتخابات رياستجمهوري امريكا بارديگر نحوه مديريت بحران كرونا در كشورش توسط دولت ترامپ را به باد انتقاد گرفت و ضمن اشاره به آنچه وي عملكرد «غيرمسوولانه» دولت در اين خصوص خواند تلاش براي كم اهميت جلوه دادن خطر بيماري كوويد۱۹ را يك «جنايت» توصيف كرد. با طرح اين موضوع كه دونالد ترامپ بهرغم آگاهي از وخيم بودن بحران كرونا پذيرفته كه در جهت كم اهميت جلوه داده آن تلاش كرده گفت: «او ميدانسته اما هيچ كاري انجام نداده؛ اين تقريبا يك اقدام جنايتكارانه است.» جو بايدن همچنين محروميت امريكاييها از آزاديهاي اوليه در دوره مهار بيماري همهگير كوويد۱۹ را مورد نكوهش قرار داد و در عين حال از تعبير ويليام بار، دادستان كل كه مقررات قرنطينه در دوره همهگيري ويروس را با دوران بردگي مقايسه كرده بود، انتقاد كرد.
نژادپرستي سيستماتيك و مساله پليس
از ديگر سوالات مشابه در نشست پرسش و پاسخ دو كانديدا، سوال درباره تبعيض نژادي و نقش پليس در اين موضوع بود. ترامپ در پاسخ به اين سوالات اعلام كرد كه احترام زيادي براي همه نژادها قائل است و دولتش در مقايسه با همه دولتها عملكرد بهتري در اين زمينه داشته كه بايد مورد توجه قرار بگيرد.
بايدن اما با پذيرش اين موضوع كه در امريكا شكاف نژادي عميقي وجود دارد، وعده داد كه تلاش خواهد كرد تا در راستاي رفع اين شكاف تلاش كند و سياستگذاريهاي دولتش نيز در اين مسير خواهد بود.
در خصوص پليس اما دو كانديدا عملا روبهروي هم ايستادند و در حالي كه ترامپ گفت كه اعتقاد دارد بايد قدرت پليس براي مقابله با خشونت و جرم و جنايت افزايش يابد تا نظم و قانون به امريكا باز گردد. بايدن اما ضمن تأكيد بر آنكه ميداند اكثريت پليس امريكا را آدمهايي خوب تشكيل ميدهند گفت كه براي كنترل معدود آدمهاي بد در اداره پليس اين نهاد بايد مسووليتپذيرتر و پاسخگوتر شود.
نگاه كانديداها به سياست خارجي
سوالات درباره نگاه كانديداها به سياست خارجي از ديگر مسائل مورد توجه در اين نشستها بود. ترامپ در اين خصوص ضمن دفاع از عملكرد دولت خود عنوان كرد كه توانسته موفق باشد و اكنون چينيها به دنبال اين هستند كه بايدن را به قدرت برسانند. او همچنين عاديسازي روابط دو كشور عربي با اسراييل را دستاوردي بسيار بزرگ خواند كه حاصل عملكرد دولت او بوده است.
سياست خارجي بخشي ديگر از سخنان جو بايدن را تشكيل داد. وي در اين بخش از سخنان خود وعده داد كه حضور نظامي ايالات متحده امريكا در خارج از كشور را كاهش دهد. نامزد دموكراتها همچنين در ادامه تاكيد كرد كه هرگونه تلاش از سوي يك قدرت خارجي براي تاثيرگذاري و يا مداخله در انتخابات رياستجمهوري «نقض حاكميت ايالات متحده» محسوب ميشود. وي تصريح كرد كه اگر پس از پيروزي در رقابت ماه نوامبر مشخص شد كه روسيه براي دخالت و تاثيرگذاري در انتخابات تلاش كرده، به گونهاي عمل خواهد كرد كه روسها بهاي اين مداخله را بپردازند؛ و به گفته آقاي بايدن اين بها اقتصادي خواهد بود. بايدن از كشور روسيه به عنوان يك «حريف» نام برد اما هنگامي كه از وي درباره چين سوال شد چنين واژهاي را به كار نبرد. وي در عوض از چينيها به عنوان رقيب ياد كرد و وعده داد كه در جهت بهبود سياست تجاري با چين گام بردارد.
اقتصاد و بيمه درماني
در شرايطي كه اقتصاد امريكا روزهايي بحراني را سپري ميكند، سوالات زيادي در اين باره مطرح شد كه چه برنامهاي براي بهبود وضعيت موجود وجود دارد. ترامپ با اشاره به آمارهايي نظير كاهش نرخ بيكاري تا ابتداي سال 2020 تصريح كرد كه روند در پيش گرفته شده از سوي دولت نرخ بيكاري را كه در پي شيوع ويروس كرونا افزايش يافته بود بار ديگر كاهش خواهد داد. او همچنين در پاسخ به سوالاتي نظير اينكه چرا اهميتي براي بيمه درماني قائل نيست گفت كه به زودي از بيمه درماني دولت رونمايي خواهد شد. اين وعده با واكنش مجري ايبيسي مواجه شد و جرج استفانوپولوس يادآوري كرد كه در سالهاي گذشته نيز ترامپ چندين بار اين وعده را داده اما در اجراي آن ناموفق بوده است. در مقابل بايدن وضعيت موجود را نااميدكننده خواند و گفت كه دولتش با افزايش ماليات ثروتمندان و همچنين بازگرداندن بيمه درماني اوباماكر تلاش خواهد كرد تا در اين زمينه تحولي ايجاد كند.
از فلوريدا تا پنسيلوانيا
از نكات جالب توجه درباره اين جلسات پرسش و پاسخ ميتوان به انتخاب مكان برگزاري آن از سوي كانديداها اشاره كرد. هر دو كانديدا ايالتهايي از ميدان نبرد را انتخاب كرده بودند با اين تفاوت كه بايدن ايالتي را برگزيده بود كه در سالهاي گذشته به جمهوريخواهان رأي داده و با 29 رأي الكترال تأثير زيادي در تعيين نتيجه نهايي انتخاب دارد، اما ترامپ به پنسيلوانيا رفته بود كه رقابت در آن بسيار نزديك است. تحليلگران معتقدند ترامپ در صورتي كه فلوريدا را از دست دهد عملا شانس خود را براي پيروزي در انتخابات از دست خواهد داد.